Këto poezi janë realizuar nga një poet nga Kina, që ka parë emigrimin dhe problemet e tij, njësoj si shqiptarët që u pikëtakuan me të në Australi. Të ikurit, shqiptarët e Kosovës, dhe mjaft shqiptarë të tjerë të ikur nga koha e Enver Hoxhës, e frymëzuan ish-vëllaun “politik” të kohës komuniste të shkruante atë që ai kishte në mendje…
Filmat dhe librat e Maos, gjuha shqipe dhe muzika shqiptare, po aq dhe çiftelia i kanë dhënë atij një ide, por ne mes leximit menduam ti shqipërojmë dhe për vetë, për të gjithë ne. Nuk e di si mendoni?
(Përgatiti dhe përshtati me komentin përkatës dhe jetën e autorit: Dr Fatmir Terziu)
Ouyang Yu
SHQIPËRIA
1.
Babai im dhe unë
po qëndronim në një raft të qelqtë librash
duke kërkuar poshtë
në një rresht të veprave të Maos përkthyer në shqip
I thashë babit
pse ju keni mësuar gjuhën angleze
dhe jo Gjuhën Shqipe?
A duhet ta mësoj unë?
Jo, tha ai, jo, jo Gjuhën Shqipe
ju nuk duhet ta mësoni atë gjuhë
Kam harruar se çfarë tjetër, tha ai
si pjesë e shpjegimit të tij
“Shkaku që duhet të jetë më shumë se tridhjetë vjet më parë
gjatë revolucionit kulturor
kur librari në të gjithë Kinën
prodhuan me miqtë e tij, si Enveri, kaos
s’kishin asgjë tjetër, vetëm veprat e Maos.
2.
Xia Guoqiang një mik
nga shkolla e mesme
më tha, pasi kishte parë një film shqiptar
se sa të pista ishin truket kur luhej armiku.
Unë e pashë filmin
dhe kurrë nuk e pashë në atë mënyrë se si ai e pa atë
nga të gjitha që mund të kujtojë ishte kënga
dhe muzika
muzikë shqiptare që të rrëmben si lumë,
ishte më madhore se çdo gjë që kisha dëgjuar ndonjëherë
edhe pse unë nuk e kisha dëgjuar aq shumë.
3.
Kitarja (çiftelia), që shqiptari luante në film
Flamuri me shqiponjë mali
dhe vendi malor plot dritë,
një vend i tillë i vogël në botë
si një mik i madh me Kinën
në ato ditë.
Mbaj mend të gjithë, që e pashë
dhe e pashë më shumë,
me sytë e Botës,
kur unë pashë bombardimet e NATO-s
dhe shqiptarët e përzënë me forcë prej Kosovës,
e pashë sot dhe lotova për Shqiptari,
në TV-i. (7 Mars 1999)
3.
(Përshembull: Gruaja ime më pyeti një darkë
pas disa ditëve me radhë
pasi kisha mbaruar poezinë
se ajo kërkonte titujt e këtyre dy filmave shqiptarë.
I thashë se unë nuk mund ti kujtoja
dhe ajo,
ajo tha se nuk mund ti kujtonte
kur e pyeta
një sipas saj quhej “Trauma”
dhe tjetri, “Më mirë të vdes, se sa të dorëzohem”
dhe shtoi ajo
se kishte admiruar infermieren në film
më shumë për mënyrën e saj krenare,
për krenarinë shqiptare.
Ajo e mbajti veten
dhe ajo,
ajo, gruaja ime, kishte parë filmin
shumë herë plot gaz,
kishte qarë mjaft herë të tjera,
e shihte dhe kur s’kishte shumë gjëra të reja,
më pas.
(1999)
Rreth autorit:
Ouyang Yuu lind në Huangzhou, Kinë, në vitin 1955. Në vitin 1983 ai u diplomua nga Instituti Wuhan i Inxhinierisë Hidro-Elektrike (tani Wuhan University) me një diplomë Bachelor në fushën e Arteve anglize dhe letërsisë amerikane, dhe në vitin 1989 ai përfundoi një Master për Artet në Universitetin e Shanghait. Pas një periudhe të shkurtër si një lektor në gjuhën angleze në Universitetin Wuhan, ai u largua nga Kina për në Australi në vitin 1991 për të filluar një PhD në Universitetin La Trobe për përfaqësimin e kinezëve në letërsinë Australiane. Ai përfundoi doktoraturën e tij në vitin 1995.
Që prej mbërritjes në Australi, Yu ka filluar një karrierë jashtëzakonisht pjellore letrare si poet, kritik, përkthyes, redaktor dhe romancier. Në vitin 1996, ai bashkë-themeloi revistën e parë kineze në gjuhën letrare të Australisë në Otherland [Yuanxiang], të cilën ai ka vazhduar si redaktor. Ai ka marrë një numër të granteve dhe çmime për punën e tij, edhe si një redaktor dhe përkthyes, dhe ka punuar si një shkrimtar dhe si hulumtues në universitete të ndryshme të Australisë. Ai ishte gjithashtu profesor i Letërsisë Australiane në Wuhan Univerisity në Kinë nga viti 2005-2008. Poezitë e Yu, të shkruara në gjuhën angleze dhe në gjuhën kineze, janë shfaqur në revista të shumta Australiane. Ai është autor i mjaft krijimeve dhe studimeve.
#OuyangYu #terziu #poezikina #fjalaelirelonder
