Fëmijët tuej nuk e mësojnë gluhën e mëmës, nuk kanë dësirë të këthenenë në Skipëri, do të bënenë grekër si na…
Kishim shkuar me gruan në Neo Kosmos t’i gëzohemi buzëqeshjes që të ofron mjalti i mjaltit të jetës, fëmija i fëmijës, nipi pesë muajsh. Vajza, si vajzat, gjithnjë këmbëngul të udhëtojmë me taksi duke na futur në xhep edhe shpenzimet e rrugës. Kështu bëmë…
… Në Franxhi, një nga rrugët më të zhurmshme të Athinës, i -nxorrëm dorën një taksie dhe pasi i thamë se ku do të shkojmë u ulëm qetë – qetë në ndenjësen e pasme. Nuk folëm si zakonisht shqip, jo se kemi frikë por sikur na ishin mbaruar kuvendet.
Shoferi, rreth të pesëdhjetave, me një barrë thinja mbi kokë, na u drejtua ?
- Skipëtar jeni ?
Të befasuar nga pyetja, pamë njeri tjetrin në sy dhe u përgjigjëm me një notë zanore.
- Po, shqiptarë jemi.
Pastaj unë, si të desha ta betonoja fjalën, shtova;
- Njëqind për qind shqiptarë…
- Si e vërteton se jeni njëqind për qind skipëtar ? – tha ai me një shqipe befasuese.
-Jemi nga Verilindja ku është qendra gjeografike e shqiptarëve dhe ku nuk ka as sllavë, as grekë e asnjë lloj kombësie tjetër.
- Si thoni ju andej, fshat apo katund ? – bëri testin taksixhiu.
- Katund iu përgjigj gruaja para se të kuptoja se ku donte të dilte ai.
- - Vërtet qenkeni një qind për qind skiptarë – tha- dhe na pa me një respekt që nuk e kishim ndjerë ndonjëherë gjatë tërë këtyre viteve në Greqi.
Ndërkohë, makina, duke përfituar edhe nga lëvizjet e pakta nëpër rrugët e Athinës, vraponte dhe bashkë me të vraponte edhe biseda jonë, ne shqip dhe ai në arvanitisht. Ai me një dëshirë të madhe filloi të na recitojë vjersha në gjuhën arvanitase.
Diku, kur rruga doli para një kthese, ai na pyeti:
- Nga do shkoni, djathtas apo majtas ?
- Drejt, - i thash unë.
- Na i thomi dreq, ndreqi ai. Në shqip dreq do të thotë djavolo, hulumtoi taksixhiu duke i dhënë gjallëri bisedës.
Më tej filluan kthesat e ne filluam të përsërisim në trio “djathtas”, “majtas”, “drejt” derisa arritëm në shtëpi.
Por para se të arrijmë ai na tha një fjalë që na bëri të mendohemi jo vetëm atë ditë por edhe sot e kësaj dite.
Tek udhëtonim, gjithnjë ai me arvanitishten e tij dhe ne me shqipen tonë që në shumicën e fjalëve nuk kishin ndryshime rrënjësore, e thelluam njohjen dhe fjala ra për kohën e qëndrimit tonë në Greqi dhe thithjen që po na bënte shoqëria greke dita ditës.
-Na jeshëm skipëtarë një qind për qind, tha ai, po greku na thithi. Nuk na la të vazhdonim skolinë dhe nuk mundëm me mësue dhe me shkrue gluhën tënë. Edhe juve kështu do t’ju ndodhë. Fëmijët tuej nuk e mësojnë gluhën e mëmës, nuk kanë disirë të këthenenë në Skipëri, do bënenë grekër si na…
Ndjeva në fjalët e atij taksixhiu edhe brengë, edhe mall, edhe shqetësim.
Unë, nisur nga një ngjarje që më pat ndodhë me një taksixhi në korrik të vitit 1996 kur erdha në Greqi, taksixhi i cili për një rrugë që nuk bënte më shumë se dymijë dhrahmi më kërkonte pesëmbëdhjetë mijë dhrahmi, më shumë se sa kisha paguar për rrugën nga Tirana në Athinë, ndjehesha gjithnjë i rezervuar me ta dhe reston ua kërkoja deri në qindarkën e fundit. Për herë të parë atë natë nuk e pranova reston e atij taksixhiu arvanitas, ndonëse ishte sa dyfishi i shërbimit.
Ai njeri më dha një mësim, më përcolli një mesazh njerëzor që nuk dua ta mbaj për vete, ndaj po ua përcjell lexuesve që fëmijëve të tyre tu mësojnë “gluhën e mëmës”, që të mos bënenë grekër si na”…
Mes emocioneve që më shkaktoi ai arvanitas që mburrej se kishte gjak “njëqind për qind skipëtar” bëra gabimin që nuk i mora emrin dhe adresën, madje nuk i mora as numrin e taksisë…
Atë njeri duhet ta takoja…Atë njeri dua ta takoj…
Florinjtë janë të shtrenjtë dhe të dëshirueshëm se janë të rrallë, nuk janë si gurët e zallit.
