Ndrek Gjini: Ky studim i Eshref Ymerit është një shembull i rrallë i guximit intelektual

Artikulli “Pas leximit të një polemike” është një akt i rrallë intelektual i ndërtuar mbi dokumente, burime të verifikuara dhe një ndjeshmëri të lartë kombëtare që rrjedh nga përvoja e gjatë e autorit në studimet gjeopolitike dhe historike.

Ymeri merr shkas nga polemika e ambasadorit rus Aleksej Zajcev me ish-ambasadorin shqiptar Shaqir Vukaj, duke e shndërruar atë në një tribunë historike për të shpalosur qëndrimin e pandryshuar të Rusisë ndaj Shqipërisë — një qëndrim që prej Kongresit të Berlinit e deri te qëndrimet aktuale kundër Kosovës, dëshmon një vijë të pandërprerë armiqësie.

Në mënyrë sistematike, autori ndërton dosjen e akuzës ndaj shovinizmit rus duke sjellë fakte konkrete — që nga kundërshtimi rus për formimin e një shteti shqiptar në 1878, deri te përpjekjet e Stalinit dhe Hrushovit për aneksimin e vendit tonë nga Jugosllavia. Ymeri nuk mjaftohet me interpretimin e ftohtë të dokumenteve; ai i jep atyre peshën dhe dimensionin moral të një kombi që ka përjetuar në lëkurë politikën e përbuzjes nga një fuqi e madhe. Stili i tij mbetet i qartë, analitik e njëherësh polemik, me një përzierje të rikujtimeve personale që i japin shkrimit autenticitet dhe tension emocional.

Vlera më e madhe e këtij studimi qëndron te aftësia e autorit për të lidhur faktin historik me realitetin e sotëm diplomatik, duke dëshmuar se retorika “miqësore” e përfaqësuesve rusë është një vazhdimësi e propagandës cariste e më pas sovjetike. Artikulli përbën një manual të vërtetë për të kuptuar si propaganda e një fuqie e madhe kërkon të fshijë të vërtetën historike dhe ta kthejë viktimën në fajtor.

Në një kohë kur politika ndërkombëtare shpesh përpiqet të relativizojë qëndrimet ndaj së vërtetës historike, Profesor Ymeri mbetet i palëkundur në rolin e tij si zë i kujtesës kombëtare dhe mbrojtës i dinjitetit historik të shqiptarëve. Ai na kujton se në territorin e lashtë të Ilirisë nuk ka “Shqipëri të Madhe” — por “Shqipëri Etnike”, një e drejtë natyrore e cila nuk zhduket me deklarata diplomatike.

Ky studim i Eshref Ymerit është një shembull i rrallë i guximit intelektual dhe i ndershmërisë akademike. Autori meriton falënderimet më të përzemërta për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në ndriçimin e të vërtetave historike të popullit shqiptar dhe në mbrojtjen e kujtesës sonë kombëtare.