Nata e Elbasanit - N’Traditë Show
Prof. Dr. Fatmir Terziu
Prej disa kohësh në një nga ekranet e televizioneve, pikërisht televizionit „Fax News“ po ndjehet fryma e rigjallërimit të disa vlerave të muzikës qytetare shqiptare. Kjo ringjallje vjen këtë herë me emisionin N'Traditë Shoë. Pas disa emisioneve të tilla nga disa qytete të Shqipërisë, ajo që pamë dhe ndjemë para disa ditësh në këtë pikë si të tillë, ishte Nata e Elbasanit - N’Traditë Show (20 Maj 2023). Vështrimi i parë natyrshëm solli në vëmendje një nga fizarmonicistët më në zë të qytetit, Sopot Sericën, që vjen nga një rrënjë me tradita të thella të muzikës elbasanase, të cilat e ushqyen atë që në moshë të re kur i ati, i ndjeri Rrustem Serica interpretonte në disa vegla muzikore dhe ngrinte peshë zemrat elbasanase.
Ky ekran i dashur tashmë për shikuesit sjell këtë emision në moderimin e zonjës Albana Qiriako, dhe në ndjesinë profesionale të ideatorit dhe mikpritësit, Bujar Cici "Mjeshtër i Madh", ku fjalën tjetër si organizator e ka Mentor Sallaku dhe bën atë që në pak javë të rikthejë mjaft vlera dhe të zbulojë shumë talentë.
Ky emision i shkëlqyer i realizuar dhe transmetuar më 20 Maj në mbrëmje në N’Traditë Show në Fax News, me pjesëmarrjen e artistëve më të mirë të kohës së qytetit të Elbasanit, edhe në planin artistik solli mjaft risi të reja. Krahas emrave të njohur si këngëtari elbasanas, i quajtur bilbili i këtij qyteti, Mustafa Mehja, që interpretoi mrekullisht disa këngë qytetare elbasanase të repertorit të tij të mirrënjohur, ky emision solli dhe emra të rrinj dhe talentë që janë e ardhmja e këngës së tillë.
Me pjesëmarrjen e këngëtarëve të njohur, vëllezërve Taulant e Vilson Myzeqari, Dritan Mustafaj, Iris Sula, Sergita Varfi, Melola Gaxho emisioni N’Traditë Show solli një spektakël të vërtetë vlerash. N’Traditë Show jo vetëm që rikthen një traditë, por dhe prezanton këngëtarët që bënë zë në vite dhe ata që janë në gjurmët e tyre. sikurse thuhet nga vetë prezantuesit e gjithë kjo përbën një risi që e bën tërësinë. Elidhjeve profesionale si një pjesë integrale e njëri-tjetrit.
Grupi muzikor Sandër Gjoka në Kitarë, Bledi Mbroce në Bateri, Ilir Sula në Klarinet, Bastri Baçova në Organo dhe drejtues Sopot Serica natyrshëm i dhanë jetë këtij emisioni ku spikati jo vetëm ajo që pritej por dhe muzika tradicionale elbasanase si një arsye më shumë në rizgjimin e vlerave. Kjo bëri që të mirëkuptohet dhe një herë ajo që është thelbësore se muzika tradicionale mund t'i ndihmojë njerëzit të kuptojnë më mirë një vend, një qytet, një kulturë, në këtë rast sikurse ishte Elbasani. Kjo përfaqëson historinë, traditat dhe mendimet e një komuniteti dhe në gjerësinë prezantuese dhe ato vlera që i japin peshën vetë emisionit në fjalë. Për shembull, muzika popullore elbasanase është jashtëzakonisht e larmishme dhe shpreh aktivitetet kulturore shpirtërore të banorëve të kësaj treve.
N’Traditë Show vërtetoi me forvcën e tij thelbin se muzika është një pjesë e brendshme e kulturës njerëzore dhe luan një rol të rëndësishëm në jetën elbasanase. Ky emision sikurse u pa synoi të eksplorojë rëndësinë e muzikës dhe shqyrtoi elementaren e thellë të qëllimit se nëse vërtet muzika tradicionale ka një rëndësi po aq të madhe sa muzika ndërkombëtare në botën e sotme të globalizuar. Një nga arsyet kryesore pse kemi nevojë për muzikë të tillë është aftësia e saj për të ngjallur emocione dhe për të përmirësuar ndjesinë tonë. Muzika natyrshëm, në përgjithësi dhe ajo elbasanase ka një ndikim të thellë në disponimin qytetar, duke lehtësuar stresin dhe duke ofruar rehati dhe ngushëllim. Ajo shërben si një gjuhë universale që kapërcen barrierat dhe i lejon individët të lidhen me veten e tyre të brendshme dhe me të tjerët. Për më tepër, muzika shërben si një mjet i shprehjes kulturore dhe promovimit të identitetit kulturor. Muzika tradicionale e këtij emisioni, që pati në themel muzikën elbasanase mbarti trashëgiminë e njerëzve të tij, historinë, vlerat dhe zakonet e tyre. Emisoni dhe muzika e tij shërbeu si një arkiv kulturor, duke pasqyruar trashëgiminë unike të një kombi dhe duke ofruar ndjenjën e përkatësisë ndaj qytetarëve të tij.
Megjithatë, në botën e sotme të ndërlidhur, muzika ndërkombëtare është bërë gjithnjë e më e përhapur. Ai ofron një platformë për shkëmbimin ndërkulturor dhe u lejon individëve të vlerësojnë stile dhe zhanre të ndryshme muzikore. Muzika ndërkombëtare nxit mirëkuptimin kulturor dhe promovon unitetin midis njerëzve me prejardhje të ndryshme. Ndërsa muzika tradicionale ka rëndësi kulturore, është e rëndësishme të njihet vlera e muzikës ndërkombëtare në pasurimin e përvojave tona muzikore. Bashkëpunimet muzikore globale dhe shkrirja e stileve të ndryshme mund të çojnë në krijimin e melodive novatore dhe magjepsëse që rezonojnë me një audiencë më të gjerë.
Si përfundim, muzika shërben si një gjuhë universale që ngjall emocione, promovon mirëqenien dhe nxit shprehjen kulturore. Ndërsa muzika tradicionale është jetike në ruajtjen e trashëgimisë kulturore, muzika ndërkombëtare ka meritat e veta në promovimin e mirëkuptimit dhe vlerësimit ndërkulturor dhe që të dyja kanë një efekt të madh. Në vend që ta shikojmë muzikën tradicionale dhe ndërkombëtare si ekskluzive reciproke, është thelbësore të përqafohen të dyja dhe të festohet pasuria dhe diversiteti i shprehjeve muzikore. Ky emision i bukur e ka bërë këtë me idenë dhe çelësin e për një hapësirë të re dhe më të gjerë muzikore. Të tjerat janë dhe duhet të jenë dhe syri e veshi i Qeverisë, që duhet ti shikojë dhe vlerësojë si duhet artistët, që janë thesari përcjelljes së traditës tek brezat.
