Commodus
Astrit Lulushi
Perandoria Romake ishte një epokë magjepsëse në histori, e mbushur me personazhe më të mëdhenj se jeta dhe histori intriguese. Kur bëhet fjalë për perandorë të cilësuar si të tmerrshëm, bie në sy një emër: Perandori Commodus, siç përshkruhet edhe në filmin The Gladiator, me Joaquin Phoenix si Commodus, megjithëse me pak devijime, por me fund të njëjtë historik.
Commodus, i lindur në vitin 161, ishte djali i perandorit Marcus Aurelius. Megjithatë, ngjizja i tij erdhi në rrethana mjaft skandaloze. Thuhet se nëna e tij, Faustina, u angazhua në një lidhje me një gladiator të quajtur Eklektus. Kjo marrëdhënie e paligjshme besohet se ka rezultuar në lindjen e Commodus, duke e bërë atë trashëgimtar perandorak.
Pavarësisht nga ky fillim i diskutueshëm, Commodus do të vazhdonte të bëhej një nga perandorët më famëkeq në historinë romake. Mbretërimi i tij, i cili zgjati nga viti 180 deri në vitin 192, u shënua nga një sërë vendimesh të dyshimta dhe sjellje të çrregullta. Disa historianë spekulojnë se konceptimi i tij i trazuar mund të ketë kontribuar në veprimet e mëvonshme dhe në paqëndrueshmërinë e tij mendore.
Commodus kishte një magjepsje të thellë me luftimet gladiatoriale, shpesh duke marrë pjesë vetë në lojëra. Ky obsesion e bëri atë të vishte armaturën dhe të luftonte si gladiator, gjë që nuk i pëlqente elitës romake. Pikërisht gjatë këtyre spektakleve ai shfaqi një gjakmarrje dhe shpërfillje ndaj jetës njerëzore, duke fituar reputacionin si perandor mizor dhe tiranik.
Një ngjarje veçanërisht e tmerrshme e lidhur me Commodus ishte "Gjuetia e Romës". Në këtë spektakël makabër, perandori lëshoi qindra kafshë të egra në Koloseum dhe vazhdoi t'i gjuante, duke shfaqur aftësinë e tij si gjahtar. Ngjarja tronditi dhe tmerroi qytetarët e Romës, duke çimentuar më tej reputacionin e Commodus si një udhëheqës i çmendur.
Commodus gjithashtu e imagjinonte veten si rimishërimi i Herkulit, duke shkuar aq larg sa e riemërtoi Romën si "Kolonia e Herkulit" dhe duke adoptuar titullin "Hercules Romanus". Ai madje porositi statuja të tij në maskën e heroit mitik, duke ushqyer më tej iluzionet e tij të madhështisë.
Nga fundi i mbretërimit, teprimet dhe sundimi tiranik i Commodus çuan në pakënaqësi të përhapur mes popullit romak. Në vitin 192, u krijua një komplot nga anëtarët e oborrit perandorak për ta vrarë atë. Komploti pati sukses dhe Commodus u vra, duke i dhënë fund mbretërimit të tij të trazuar.
Commodus sjell në mendje kohën e sotme, mund të thotë dikush:
Njëri, mjek i Bllokut; tjetri se me kë ngjan nga bijtë atje dhe i treti përflitet, edhe ky me të padrejtë, si nip i Mbretit. Pastaj, secili mund te shëmbëllehet si organizator i lojës Gjuetia e Romës.
