Bilall Maliqi: KRITIKA SI PASQYRIM I VLERAVE ARTSITIKE

Bilall Maliqi

Shkrimtari i mirënjohur dhe i kompletuar me të gjitha zhanret letrare, z. Mexhid Mehmeti, kohët e fundit po merret me shtjellime dhe studime, recensione e vështrime kritike të librave të autorëve të ndryshëm, të cilët kanë lënë dhe po lënë gjurmë të pashlyeshme në letërsinë tonë kombëtare.

Duke e ditur mirë se kritika letrare merret me vlerësimin e veprave letrare. Ajo ka funksionin e ndërmjetësuesit në mes lexuesit dhe veprës. Ajo duhet të jetë objektive, pa anime, pra mos të jetë kritikë komerciale apo edhe kritikë miqsh, por duhet munduar që ajo që lexohet të pasqyrohet dhe t’u servohet lexuesve, me ato vlera artisike që i kanë vperat e lexuara.

KRITIKË NDRYSHE

Shkrimtari, Mexhid Mehmeti, ka vështruar kryesisht libra për të rritur si në prozë, po ashtu edhe në poezi me një prurje ndryshe të vlerësimeve, të cilat kanë dalur nga leximi dhe nga shtjellimi i vëmendshëm i autorit. Këto vlerësime ai i ka bërë për disa libra të shkrimtarëve me zë të letërsisë sonë si: prof.dr. Bardhyl Maliqi, Prof. dr.Nehas Sopaj, prof. dr. Fatmir Terziu, mandej, Ramadan Rexhepi, Mario Bellizzi ,poetit Sabit Rrustemi, Ymer Berbatit, Nurije Maliqi-Baduni, Hamit Gërguri, Arsim Halili, dhe disa të tjerëve dhe atyre që i ka në lexim, të cilëve, sigurisht se do t’jua shtjelloj librat me këtë stil, siç ju ka shtjelluar autorëve të tjerë, por me vlerësime të ndryshme dhe të arsyeshme.

Vlerësimet e tij janë të furnizuara bukur mirë me shprehje kritike, duke gjurmuar thellë në brendi të librave: poezinë, korrespondimin e vargjeve, figurat stilistike, të cilave ua ka gjetur vendin brenda poezive dhe të tillat i ka sqaruar me anë të fragmenteve në strofa apo në poezi astrofike, të cilat, duke i analizuar mirë e mirë i ka ndarë nëpër kapituj me të dhëna fine vlerësuese për secilën analizë, qoftë në poezi apo edhe në prozë.

Kjo kritikë e shkrimtarit, Mexhid Mehmeti është kritikë dhe gjetje e veçantë në krahasim me studiuesit tjerë, të cilët vlerësimet e librave të lexuar i japin në mënyrë të përgjithësuara, pa hyrë nëpër vija të holla të shtjellimeve me tituj e nëntituj, apo ajo që është më e veçantja te ky kritik është se bën edhe kritikë krahasuese të një libri apo autori me libra të autorëve të tjerë, qoftë në rrafshin kombëtar apo  më gjerë. Ky dallim në mbarështrimin dhe shtjellimin e librave të lexuar shihet qartë në krahasim me librin e tij të parë me vlerësime kritike, me titull “Vlerësime veprash e autorësh”, të botuar në vitin  2015, ku këto gjetje dhe forma të angazhimit kritik nuk i ka në librin e parë.

VLERËSIM ME MJETE KRITIKE

Shkrimtari, Mexhid Mehmeti është një shkrimtar dhe studiues i vëmendshëm. Ai librin e lexuar e analizon shumë seriozisht dhe për të njëjtën jep mendim shumë profesionale, me mjete dhe shprehje të zgjedhura të kritikës letrare, ndryshe nga që jemi mësuar të lexojmë. Kjo shihet qartë në vlerësimin e librave të studiuesve të njohur me peshë në letërsinë tonë, të cilët janë vetë krijues dhe studiues, dhe sigurisht se janë ndarë të kënaqur me vlerësimet që ju ka bërë kritiku letrar, Mexhid Mehmeti.

KRITIKU LETRAR NË SHËRBIM TË LEXUESVE

Kritiku letrar  me leximin e këtyre veprave dhe autorëve të zgjedhur, jep një pasqyrim korrekt të vlerësimeve të tij, është një venerues e qëmtues i fjalëve, i vargjeve, i fragmenteve dhe i librave në tërësi. Këto të gjitha ua servon lexuesve, pse jo edhe studiuesve të tjerë, të cilët në të ardhmen duan të merren me këta autorë të përzgjedhur dhe sigurisht se me anë të fusnotave do të përmendet ky autor.

Për këtë arsye kritika letrare dhe në këtë rast kritiku ynë është në shërbim të lexuesve, të cilët së lexuari të këtyre librave, me ndihmën e këtyre vlerësimeve do të jenë më shumë brenda librit, brenda poezive dhe prozave  të shtjelluara  dhe të  autorëve të tyre.

Shkrimtari, Mexhid Mehmeti, do të vazhdojë edhe më tutje të shkruaj, të analizoj dhe të studioj edhe libra të tjerë, të cilat do të jenë të mirë se ardhura për autorët dhe për fushën e kritikës letrare në përgjithësi.

Shpresojmë që në një të ardhme, shkrimtari, Mehmeti, do t’i tubojë këto shkrime kritike në një libër, që do t’i bëj nder letërsisë sonë dhe kritikës letrare në përgjithësi.

Preshevë, qershor 2025