“Alkimisti “

“Alkimisti “, nje roman , qe zgjon fantazite

Braziliani Pablo Coelko , ka pasur nje jete trazuar , nisur , qe nga feminija e tij jezuite dhe gjat krijimtarise te tij te ndare , midis kompozitorit dhe shkrimtarit. Ka lindur ne 1947 , ne Rio De Zhanerio dhe , mbas nje jete aventure , ju perkushtua krijimtarise shkrimore , duk e braktisur kompozimin, qe ishte veprimtari fitimprurese . Te qenit shkrimtar i sillte vetem vuajtje shpirterore dhe fizike .

Per te shkruar “Alkimistin , ju desh te udhetonte 500 milje , ne kembe . Jetoi si hipi . Ne 1974 , u arrestua , si njeri me pikpamje te majta . Ne fakt , politika , per te ishte jasht ndergjegjes se tij . Qe nga viti 1980 , si shume shkrimtare boterore , jeton familjarisht ne Zvicer . Gruaja e tij eshte artiste e kompozimit .

Ka shkruar se eshte i ndergjegjshem , per jeten , qe ka shkuar , vecanerisht , per jetenn e tij si hipi . “Alkimistin”, fillimisht e botoi nje shtepi e vogel , pa ndonje reputacion . E botoi , ne 900 kopje , pa ndonje vemendje si nga autori dhe nga botusi . Vete lexusit e rekllamuan si roman best-seller dhe mbeti pergjithjnje i tille . Shkrimtari vijon krijimtarine me orar te plote , ne qetesine dhe lirine e mirenjohur zviceriane .

Shkruan ne 4 gjuhe dhe boton nje roman ne c’do dy vjet . Jane ne qarkullim , mi 30 libra te tij . Merr pjese ne skenar filmash dhe shkruan pjese te dramatizuara. Romani i tij “Alkimisti ”ka bere buje , dhe vijon te mbetet nje best seller , me I kerkuar , per te gjitha moshat . Romancieret i vleresojme si artiste , qe njohin jeten dhe trillet e saj . Duke nisur nga kjo premise , romancieret , shpesh here e pershkruajne jeten simbas fantazise se tyre te ekzaltuar . Edhe ne kete rrast , lexusi e vlereson romancierin , sepse edhe ne pamjen fantastike , romancieri eshte me realisti . Askush si ai nuk mund ta parafytyroi boten fantastike , duke na i sjelle afer parametrave reale, sado fantastike dheireale te jete . E thene fare shkoqur , romancieri mbetet njeriu me i besuar ne bote .

Natyrisht boten reale dhe ndryshimet e saj , na i jep filozofi , qe permbledh te gjitha arritjet e shkencave ne shprehjen e mirenjohur te Shopenhaurit , “Bota si perfaqesim “ . Ne te tera kohrat lexusi , per njohjen e botes reale i drejtohet filozofeve . Ne kete fushe agnocistiike romancieret mbeten me te lexuarit ne segmente te vecanta , qe pershkruajne artistikisht. Arti i te shkruarit , na ben per vete , te rritur dhe femije.

Romanin “Alkimisti “ ne shqip , na i ka dhene “Toena “ , ne vitin 1994 , me perkthim te Mereme Nelaj . Gjendet i lexushem edhe ne interrnet . Perman 198 faqe .

E pare puna e romancierit ne kete prizem , romani “Alkimisti “ , megjithse fantastiko shkencor , eshte nga me te lexuarit dhe me vlera te spikatura edukuse , sepse eshte shkruar thjeshte .Lidhur me problemin e thjeshtesie , autori shkruan : “ .. gjerat e thjeshta jane te jashtzakonshme , vetem shkencetaret dine t’i shofin “(F 29 )

Romani , I shkruar me stilin prralle , te befason , me nje realizem imagjinar , per merite te autorit , qe ka hyre ne te tera detajet , ku njeriu perplaset befasisht. Autori , na meson se jeta , nuk perseritet sipas nje formule te dhene nje here e pergjithemone . Eshte mendja njerezore , qe gjen shtigje , per pritat dhe befasite , qe hasen ne c’do hap dhe qe jane te ndryshme edhe na kushte te ngjashme .

Autori na spjegon se jeta e personit zhvillohet simbas “legjendes vetjake”. Kete shprehje e perdor , sa here personazhi realizon nje veprim te vecante . Sot me kete shprehje kuptojme ADN-ne. Ne kohen kur eshte shkruar romani , gjyrmimet shkencore , per ADN , nuk kishin perfunduar . Romancieri ju prin shkencetareve , ne mendimin sinoptik . Nuk eshte ky i vetmi romancier, qe I paraprin zhvillimit llogjik te Botes.

Per te ndricuar kete , qe shkruam , po e illustroj me nje citat te formuluar nga Paolo Coehlo: "Dhe, kur ju dëshironi diçka, i gjithë universi komploton për t'ju ndihmuar ta arrini atë. Eshte mundesia per te realizuar nje enderr , qe e ben jeten me interesante . “ Enderra i paraprin zhvillimit .

Mbi kete citat eshte ndertuar krejt romani “Alkimisti “ . enderra e jetes , eshte trajtuar metaforikisht me objektin , per te gjetur thesarin e perbotshem . Ne keto kushte e ve personazhin kryesor , duke na i takuar me nje alkimist te kohes , qe ishte i pergatitur , te perballonte jeten e eger te shkretetires se Sahares, qe dikur ka qene det .

Romancieri duhet te shofi pertej te zakoneshmes . Ketu qendron forca e talentit , madje edhe e humanizmit , kur kemi parasysh , qe behet interpret i nje numuri te shumfishte lexusish , ne mbare boten . Kemi parasysh faktin , qe jetojme ne kohen e teknollogjise se avancuar , ku dhe vete njeriu eshte bere objekt i inteligjences artificiale .

Romani , i Coehlo ka formen e pralles . Ai eshte pralle e vertete , qe merr kuptim metaforik per jeten , qe na rrethon . Po e japim shkurtimisht permbajtjen , per te njohur fantazine e ketij shkrimtari , qe eshte i vecante , ne menyren e kompozimit te intriges letrare .

Ngjarjen e vendos , ne Spanje . Ne nje familje me gjendje te kamur , kishin vetem nje djale , me emrin Santiago . Deshira e prinderve ishte ta shkollonin djalin e vetem dhe t’i jepnin nje profesion nga me te lakmuarit e kohes . Deshira e tyre iushte ta benin klerik , sepse Santiago , kishte te dhena mjaft te mira , per te njohur famulltite dhe te tille e kishte dhe shoqerine

Nje prej shokeve te moshes , kishte shume vullnet per te lexuar dhe i kishte dhene Santiagos , jo vetem Biblen e shenjte , por dhe librin e aventures te Oscar Wide . Santiago kishte dale nga rrethi i ngushte i shoqerise fshatare .Kishte kulturen mesatare te kohes . Ju thote prinderve te shpenzonin sa me pak , per te arthmen e tij. Ai deshironte te shetiste ne gjirin e natyres . Lidhur me kete problem autori shkruan “ Po u nise duke premtuar ate , qe s’e ke , do humbesh deshiren , per ta pasur”. U respektua deshira e djalit . ( F 41)

Nje pershtatje me kete deshire , ishte profesioni , bari delesh . I blene 6 koke dele dhe keto i mjaftonin , per jetese , te shetiste lendinave , duke kullotur delet dhe duke enderruar .

Ndihej i lumtur me kujdesin ndaj deleve dhe ndaj vete jetes . Gjat menyres endacake takoi nje plak , qe njihej si magjsqar . Ai e keshilloi te shiste delet dhe te ndermnerrte udhetimin , per gjetjen e thesarit te botes, qe gjendej diku larg , ne lindje . Duke udhetuar , takon nje ish mbret te rene nga vafti , por me llogjike te forte parashikuse . Mbreti i tha se Thesari ndodhet te Piramidat e Egjiptit , shume larg dhe do t’i duhej jo vetem sakrifice dhe shume para , por dhe legjende vetjake e forte .

Baza e kesaj aventure eshte Duke u ndalur ne fuqine e mbinatyrshme , autori shprehet : “ Perendite nuk kane deshira , sepse ato nuk duhet te kene legjenden vetjake ( ADN-ne F 48 )

Mendimi i mbretit ishte me i kualifikuar dhe me konkret . Ai i dhuroi tre gure , qe t’i perdorte , kur kekonte ndihme te mbi natyrshme . Duke qene se thesari ishte larg , mbreti i rekomandoi te punesohej dhe te shiste delet e mbetura . U punesua ne nje dyqan qelqurinash . Fitoi simpatine e te zotit te dyqanit . Grumbulloi nje fond te mjaftushem , per te vijuar rrugen drejt Piramidave . Kur hyri ne shkretetire u njoh me Alkimistin , qe mbahej ne opinion si zot i shkretetires .

Paulo Coelho

Alkimisti ishte njeri i jashzakonshem . Mbi sup i qendronte nje fajkua , i cili gjuante , per te ushqyer Alkimisti .Me parate e grumbulluara , Santiago bleu deve dhe kuaj , dhe u inkuadrua ne ekspediten e Alkimistiut , drejt thesarit te larget, qe kerkonte vuajtje dhe mundime , midis shkretetires , me shkembij , pa uje dhe pa gjelberim .

Jeta e shkretetires ishte e veshtire dhe e rrezikshme , sepse kishte ndeshje midis bandave rivale . Jeta nuk rrezikohej vetem nga shkretetira , por me shume nga lufta banditeske .

Ishin me fat , qe ndeshen me oazin e pare , qe kishte puse me uje dhe benin hije pesedhjetmije palma . Oazi ishte nje parajse ne shkretetire . Aty do te rrinin gjate . Jeta komunitare rregullohej me zakone te rrepta . Santiago ra ne dashuri me shikim te pare , me vajzen bukuroshe , te quajtur Fatma . Jeta e Santiagos , mori drejtim tjeter . Shkretetira ju be nje lloj Atdheu , qe rrotullohej rreth Fatmas se tij te dashur dhe pa krahasimisht te bukur .Kishte mjaft para nga puna dhe nga shitja e deleve . “ Kur ke para , shprehet autori , nuk je kurre vetem “ ( F 41 ) Fatma kishte tjeter mendim , per jeten . Ne shpirt ajo ishte e ashper sa dhe vete shkretetira . Te dashurin e saj europjan , nuk e duronte me sentimentalizmin kristjan . Burrat kane lindur te zoterojne shkretetiren , jo te ligaviten pas fustaneve te grave , qofte dhe vete Fatma e bukur . Kete realitet autori e dallon , midis te tjerave ne jete . “jo te gjithe njerzit shofin te njejten enderr” , shprehet autori ne( F 71)

Aty , te oazi luftonin shume grupe rivale , qe benin c’do dite historine e shkretetires . Luftonin me palle , hipur mbi kuaj . Betejat ishin spektakolare . Ketu spikaste mencuria e Alkimistit , qe meritonte respektin e luftetareve dhe te vete banoreve te oazit . Edhe Alkimisti ishte i paisur me palle dhe kishte nje kale , qe shquhej midis te gjithe kujave te bandave te oazit . Kapetanet rivale , e respektonin , alkimistin , per njohurite e thella , qe kishte , per shkretetiren , per luften dhe mbi te gjitha , e vleresonin , per parashikiminm e fitoreve te betajeve . Alkimisti vleresohej si zoti i pa mposhtur i shkretetires . Ushqimin e alkkimistit e siguronte fajkoi , qe zbriste nga krahu i Alkimistit dhe gjuante , ne oaze kafshe , per t’u ushqyer Alkimisti , me mish gjahu te fresket . Kjo ishte djeta e tij , qe e bente te pa mposhtur dhe jetgjate .

Ne nje prej diteve Alkimisti , lajmeroi Santiagon se do ta linin oazin dhe do te vijonin udhetimin , drejt thesarit . Kaq ishte pushimi , i tha alkimisti . Na presin Piramidat dhe vete thesari . Santiago u step . Ishte ne dyshim te nisej , sepse ne oaz mbetej Fatma . Perpara Fatmes , thesari binte ne plan te dyte , te trete , ose jasht c’do plani . Por nuk kalon kollaj deveja nen ure . “Simbas ligjit te shkretetires , mos bindja , do te thote vdekje “ ( F 94 )

Ne nje prej prej mengjeseve , qe u gdhi ne gjirijnn e Fatmes , i tregoi per planin e udhetimit perfundimtar , qe i kishte parashtruar Alkimisti . Kur Fatma e mori vesh se Santjago , nuk kishte pranuar te vijonte udhetimin perfundimtar ne shkretetire , u be tjeter njeri . Nuk i duhej nje i dashur , qe i trembet veshtiresive te shkretetires . Ishte koha , per ta braktisur dashurine , me shikimin e pare .” Gjuha , qe flet dhe kupton gjithe Bota , quhet dashuri “ (F i20 ) dhe me tej vijon : “ Fatma ishte grua shkretetire . Ishte vete shkretetira (F 126)

Santiago , me kete refuzim humbiste Fatmen dhe Thesarin . U nis nen drejtimin e Alkimistit , per te bere distancen e fundit , deri te Piramidat . Me kujtimin e Fatmes ne zemer , kaloi veshtiresi te pa numurta , deri sa mbriti te piramidat . Filloi te rremije , por u diktua nga dy roje te armatosur , qe e konsideruan te cmendur . U rrah nga rojet sa nuk njihej , por vijoi te rremije e te rremije , ne bazen e Piramidave , duke enderruar , qe nje dite do te kthehej ne gjirin e Fatmes se tij te dashurdhe do te jetonin te lumtur , midis thesarit vezullus .

Autori nuk na ben me dije , ne se e gjeti thesarin , por sipas gjykimit tone , si lexus , Santiago vijon te rremije shpreseplote se dikur do te gjeje thesarin dhe do te jetoje i lumtur , me Fatmen e Shkretetires . Alkimisti , midis udhetareve , konsiderohej njeri i jashzakonshem . Nje angles bashkeudhetar ne shkretetire , pat thene se Alkimisti aktualisht ishe 200 vjec . Ushqehej vetem me prete , qe i sillte fajkoi , qe rrinte mbi supin e tij . ( F145 )

Romani i Coelho eshte metafore nga fillimi , deri ne fund . Zberthimi i idese eshte jeta njerezore . Sejcili njeri i gjalle , i perkushtohet nje ideali , qe ne sejcilin person eshte i ndryshem . Autori kete vecori e quan “legjenda vetiake “

Jeta eshte cfilitese , por me shprese te gjetjes te nje lumturie te perhereshme , i perkundur nga dashuria njerezore . Jeta jasht sakrifices , nuk duhet te merret me mend . Dashuria alterrnon sakrificat , me lumturine . Njeriu leviz ne kete segment rigorozisht te ngushte .

Ky eshte zberthimi i metafores , por kjo jete eshte pershkruar e tille , perpara 50 vjetesh . Si do te shkruhej sot romani Coelhos ? Qellimi mbetet po ai . Udhetimet nuk do te kryhen ne shkreterite, por ne hapesiren nderplanetare . Kerkesat per nje oaz me 50 mije palma dhe burime uji do te mbeten objektiv i shkencave , qe kane ne dispozicion roketa balistike , me shume faza dhe me energji atomike . Udhetimet nderplanetare vijojne te mbeten enderr e milarderve te sotem, aleate te zbulimeve shkencore , qe dhe perpare 50 vitesh , kur u shkrua romani , ishin enderra . Me shpejtesi te habiteshme perparon shkenca e jetes dhe e pasurive ne planetet e tjere Eksplorusit e universit nuk kerkojne rezerva floriri , por nafte , gaz te lengshem dhe metale te renda .

Ekspeditat e sotme nuk udhehiqen nga Alkimisti , por nga agjensi shkencore , sic eshte NASA dhe homologet e saj ne superfuqite e botes .

Ajo , c’ka ndryshuae ne 50 vjet , eshte hapi gjigant , qe udhetimet nderplanetare ,qe do t’i barazoi udhetimet nderplanetare , me udhetimet urbane nderqytetse .Kur , do te zberhehet teresisht , ne jete , metafora Coelho ?

Ajo eshte ne proces , deri sa ne bordet e raketave shumfazore udhetojne vajtje – ardhje , miliarderet turiste te ketij shekulli , exploatore te universit te pa fund .

Illo Foto , Studjus , ne NY . Qershor 2022