Vallet tona
Astrit Lulushi
Miti thotë se pasi i sakrifikoi Apollonit, heroi Thezeu, themeluesi i Athinës, prezantoi një valle që e kishte mësuar gjatë kohës së tij në Knossos. Vallja përbëhej nga hapa të matur, në lëvizje me dredha, ose labirintike. Besohet se qëllimi i dyshemesë së labirintit të zbuluar nga arkeologët ishte të lehtësonte kërcimin që Thezeu kishte "prezantuar" në Delos.
Mund të duket e pakuptimtë të supozohet se një vallëzim mund të gjejë një rëndësi të tillë kulturore, por dëshmitë më të gjera gjeografike prodhojnë disa rezultate magjepsëse.
"Labirintet e vallëzimit" të ngjashëm më tej në Evropën Juglindore, janë zbuluar edhe në Skandinavi dhe në Rusinë verilindore.Romakët prezantuan gjithashtu një valle të ngjashme në Britani, e cila përfaqësohet në Caer-droia të Uellsit. Caer-droia në angilsht quhet "Troy-Town", që do të thotë “Truall-Qyteti”, një nomenklaturë popullore angleze për labirintet që gjenden nëpër ishujt e saj. Në disa vallëzime, kërcimtarët madje mbanin një litar për t'u siguruar që mbanin distancën e përsosur në hapat e tyre. Kjo është origjina e mundshme për topin magjik të fijes që përdoret për të mos humbur rrugën e kthimit në labirinte. Duke folur për katër "labirintet" kryesore në kohën e tij, Plini i vjetër duket se është dakord: "Ka ende në Egjipt, në Nome të Herakleopolitit, një labirint, i cili ishte i pari i ndërtuar, tre mijë e gjashtëqind vjet më parë nga mbreti Tithoes… Se Dedalus e mori këtë për modelin e Labirintit që ai ndërtoi në Kretë, nuk mund të ketë dyshim; ndonëse ai riprodhoi vetëm të qindtën e saj, atë pjesë, domethënë, që përfshin pasazhe dredha-dredha dhe galeri të pandashme që të çojnë andej-këtej. Ne nuk duhet, duke e krahasuar këtë të fundit me atë që shohim të përvijuar në trotuaret tona me mozaik, ose me labirintet e krijuara në fusha për argëtimin e fëmijëve, të supozojmë se është një shëtitore e ngushtë përgjatë së cilës mund të ecim për shumë kilometra së bashku; por ne duhet të imagjinojmë për vete një ndërtesë të mbushur me dyer dhe galeri të shumta të cilat vazhdimisht e mashtrojnë vizitorin, duke e kthyer atë, pas gjithë bredhjeve të tij, në vendin nga ku u nis për herë të parë. Ky labirint është i dyti, ai i Egjiptit është i pari. Ka një të tretë në Ishullin e Lemnos dhe një të katërt në Itali”. Homeri gjithashtu aludon se çfarë ishte Labirinti Kretan dhe për kë u ndërtua: “Daedalus në Knossos dikur sajoi një dysheme vallëzimi për Ariadnën me flokë të bukura”. Labirinti mund të ketë qenë pjesë e lojërave kushtuar figurës mitike Androgeus dhe të rinjtë athinas mund të jenë ngatërruar me të rinjtë që kërcejnë në majë të pistës së bukur të vallëzimit labirint në pallat si pjesë e lojërave të përmendura. Fatkeqësisht, detajet humbasin dhe derisa tekstet Linear A të përkthehen, ka pak mundësi që këto të vërtetohet.
Comentários