Pol Milo: UDHËTIMI I ÇUDITSHËM I MATT GJEMBACH-IT

tregim nga Pol Milo

“Në zemrën e malit, edhe gjembi mban ujë për mikun.”

-fabulë dardane

Matt Gjembach-i u tranferua për të jetuar një periudhe të shkurtër kohe, në një fshat të vogël, në zemër të maleve të Dardanisë. Njerëzit në fshat janë të dashur, por janë të fiksuar pas gjërave të vogla.

Një ditë, ai po ecte drejt malit. Një plak i vjetër që nuk dëgjonte mirë i foli nga larg duke thirrur.

– Çfarë po thua? – iu përgjigj Matt.

– Mos shko andej, – i tha plaku, duke vene dorën pas veshit, – është ende herët dhe atje lart ka akoma arinj.

Matt Gjembach-i vazhdoi shtegun e ngushtë drejt malit. Papritur dëgjoi një zhurmë. Ishte një ari që doli nga shkurret.

Ai u tremb, por ariu i foli dhe i tha të mos kishte frikë.

– Zakoni e do që mikun ta presim mirë, – i tha ariu.

Matt-i e dinte se ç’është Zakoni, ja kishin shpjeguar në fshat.

Pastaj ariu i tha se mund të diskutonin për çdo gjë që ai kishte nevojë.

– E di, – i tha Matt Gjembach-i, – dua të flasim për disa probleme të vogla që kanë fshatarët. Ata vënë re gjëra shumë të vogla dhe merren kot me imtësirat. Kjo nuk është vetëm çështje Zakoni, se unë i mirëkuptoj rregullat e zakonit.

Atëherë ariu i tha: – Është e vërtetë. Ata janë shumë mikpritës dhe njerëz të Zakonit, por përtej kësaj janë pak të vegjël në shpirt dhe vëzhgojnë edhe gjërat më të imëta. Për këtë arsye shpesh janë grindur mes tyre ose nuk bien dakord. Kjo ndodh sepse fshati i tyre është lart në mal dhe ata janë shumë të izoluar. Nga njëra anë, pas malit është një shtet i huaj, gjuhën e të cilit ata nuk e njohin. Nga ana tjetër, rruga për në qytetin më të afërt është shumë e gjatë. Prandaj, duke qenë të shkëputur, nuk kanë pasur shumë përkrahje. Dhe kështu, edhe pse janë njerëz të mirë, ata kanë nevojë për më shumë mbështetje, sidomos zemrat e tyre.

*

Matt Gjembach-i hapi sytë. Kishte qenë duke fjetur. Dielli shkëlqente dhe maja e malit ndriçonte bukur. Pylli përreth gjethëronte me një shushurimë të lehtë. Atij iu duk se kishte parë ëndërr me një ari. Piu ujë të freskët te një burim që kalonte aty pranë si dhe i hodhi dy tre grushte ujë fytyrës. Pastaj u kthye duke ecur ngadalë, për në fshat. Në hyrje të fshatit, i njëjti plak qëndronte sërish ulur. Ai ende nuk dëgjonte mirë.

– A erdhe shëndoshë? – i thirri plaku. – A të doli ndonjë ari përpara?

Matt Gjembach-i buzëqeshi dhe iu kujtua këshilla e ariut që kishte parë në ëndërr në mal: “Ata janë njerëz të mirë me zemër të pastër. Duhet dëgjuar zemra dhe jo veshët.”

Atëherë Matt-i shkoi pranë tij, e përqafoi plakun dhe i vuri një gur të vogël në dorë.

– E di ti ku qëndron ndryshimi midis këtij guri dhe njeriut? – i tha Matt-i. – Qëndron te zemra. Vetëm zemra e vërtetë bën ndryshimin.

Plaku buzëqeshi, duke kuptuar se Matt-i kishte mësuar mësimin. E pa në sy dhe i tha: – Tani e besoj vërtet që ti ke takuar ariun në mal. E vetmja gjë që na mbetet është të punojmë sëbashku më shumë dhe të respektojmë Zakonin.

Në fshatin buzë malit në Dardani, dielli vazhdon të ndriçojë majën e bardhë. Kur rrezja e tij në mesditë përthyhet, s’e sheh dot qartë, por nganjëherë ajo majë të krijon iluzionin e një ariu që buzëqesh.

Pol Milo

Dyrrah 2025