Një projekt i shkëlqyer i shkollës „Ali Agjah“ në Elbasan
Të njohim shkrimtarët e Elbasanit që nga 1932-shi deri në ditët tona…
Në shkollën „Ali Agjah“ të Elbasanit një ide dhe një projekt i mësueses së Gjuhës Shqipe në klasën e 9-të, Gëzime Selko, ka udhëtuar disa mijë kilometra nga këndi ku ai u vendos për të bërë të njohur shkrimtarët e Elbasanit që nga viti 1932 e deri më sot. Them udhëtoi se në fakt, ideja dhe projekti mbetën aty, por imazhet që më sollën disa miq nga ajo shkollë më afruan një pikëtakim me një nga shkollat më në zë të Londrës, që në zonën e saj prej disa vitesh mban të gjallë skedarin dhe skenën ku janë paraqitur të gjithë shkrimtarët e kohërave deri në ditët tona. Një ide dhe një projekt, që në kuptimin figurativ pikëtakohet edhe atje në Elbasan, falë kësaj ideje të bukur e të respektueshme të kësaj mësueseje të respektuar, që gjithnjë ka gjetur udhën dhe gjuhën e përbashkët nga drejtuesja e kësaj shkolle Tatjana Misiri Mani, natyrshëm shkon dhe në këtë piëtakim në Londër. Në këtë projekt shkruhet „Elbasani, djep personalitetesh të kulturës sonë kombëtare: Fokus në këto vite (1827-2013) dhe më tej „Pena të Elbasanit që nga viti 1932 e në vazhdim…“. E kështu bëhet fjalë për ide dhe një projekt që udhëton kilometra.
Kilometra larg. Kilometra, nuk do të thotë asgjë në fakt. Asgjë. Asgjë në shumë gjëra. Kilometra, nuk do të thotë asgjë për një botë që është e pastër, për fjalë të shkruara në majanë e penës, dërguar mes intelektit, fjalës dhe mesazhit që i jep zemër të tejzgjaturit të jetës së një libri, mbjellja e pikave të mirëkuptimit mes leximit, memories dhe përjetësimit të fjalës së bukur shqipe.
Një mesazh i tillë lëshon diej dhe yje të vegjël, shkëlqen në dashuri dhe shpresë, nga ideja e një projekti edukativ, i jep forcë dikujt që lëvron me mund dhe talent shkrimin artistik, lejon kuptimin, se fjalët kanë nevojë për aftësinë për t'u kujdesur. Kanë nevojë për këto dhurata të thjeshta. Për këto mesazhe të bukura, që vijnë nga projekte jetike dhe të munguara nëpër shkolla, nuk kërkohet pagesë nga zemra e hapur ndaj kujdesit..., vetëm se afron dhe mirëkupton një dëshirë të madhe e të domosdoshme që shkrimtarë dhe mësues të punojnë së bashku. Është një fushë ndoshta e shkelur pak, por është një fushë e domosdoshme. Kjo është fusha e projektit që solli fillimisht në ekzistencë dhe që tashmë vazhdon të pionierohet në projekte dhe burime të reja, ndërkohë që lidh ofrimin e konsiderueshëm të punës që tani ndodh, si rezultat i shumë njohurive që shkojnë e veprojnë në rajon dhe në nivel kombëtar.
Në fakt ky nuk është thjesht vetëm një projekt, por dhe një thirrje që nënkupton se nëse jeni një shkrimtar i ri në këtë fushë, do të gjeni shumë informacione për të filluar idenë e bashkëpunimit dhe afrimit të një mundësie më të madhe të shkohet më tej. Për ata më me përvojë, projekti paraqet shkurtimisht të dhënat, që më pas i bën nxënësit e kësaj shkolle të shkojnë më tej në kërkime, në plotësime të biografive të shënuara për shkrimtarët që nga viti 1932 e deri në ditët tona, e të plotësimit të një vlere më shumë që lidhet me njohjen. Elibrave, shkrive dhe krijimtarisë, me qëllim që të ushqehet ndjenja për dashurinë e leximit dhe ngdaj librit të shkruar në Gjuhën e bukur Shqipe.
Kjo është një thirrje tashmë në nivel Kombëtar, dhe një projekt që shkon edhe përtej kufijve ku ka shqiptarë dhe nëxënës në shkolla ekuivalente se nëse jeni një mësues që kërkon një shkrimtar, udha është e hapur me këtë ide dhe projekt të krijohen mundësi të tjera të njohjes së shkrimtarëve me përvojë. Do të gjeni mes kësaj ideje gjithashtu shumë artikuj që përshkruajnë informacione të ndryshme në një kohë që tashmë shkrimtarët nuk janë vetëm në Atdhe, por dhe në vende të tjera të Botës, ku ata studiojnë, punojnë, angazhohen dhe shkruajnë të konkurrojnë me një botë krijuese të lirë e të ardhur nga thellësia e shekujve.
Shkolla e drejtuar nga drejtoresha Tatjana Misiri Mani me këtë projekt ofron ngjarje zhvillimi profesional dhe mundësi të tjera, si për nxënësit, stafin, shkrimtarët ashtu edhe për mësuesit. Kështu në një hestje të mirëkuptimshme thirrja është e mirëfilltë se aty ju mund të dëshironi të lexoni për projektin fantastik dhe kuptimplotë, „Të shkruarit në vendndodhje“, që ngjashëm pak muaj më parë u zhvillua në bashkëpunim me Bibliotekën Britanike dhe ofronte mundësi njohjeje të shkrimtarëv të zonave përkatëse dhe gjithashtu jepete dhe mundësi njohjesh të shkrimit krijues për të gjithë në dhjetë shtëpi dhe muze letrare në mbarë Anglinë.
Në fakt ky projekt realist nuk falenderon vetëm ata që tashmë janë të përfshirë në menaxhimin e vendosjes së shkrimtarëve në shkolla, por dhe ata që mbledhin një grup të rregullt vlerash për të ndarë praktikat më të mira. Më tutje është frymëzimi. Duke parë këtë projekt nxënësit e kësaj shkolle mund të frymëzohen nga krijimtaria e shkrimtarëve, dhe mund të shkruajnë, ndaj ky është një moment i veçantë kur e sheh veten për herë të parë në një libër. Historitë prekin zemrat e të frymëzuarve më së shumti kur e shohin veten të pasqyruar në personazhet për të cilët po lexojmë, por edhe kur mund ta imagjinojmë veten në lidhjet e tyre proverbiale.
Fatkeqësisht, për shumë lexues të rinj, angazhimi me libra që shfaqin dikë si ata nuk është normë. Projekti në fjalë i kësaj shkolle, i kësaj mësuese inicuese, po përpiqet të ndryshojë këtë realitet duke vënë në pah libra me personazhe të ndryshëm të shkruar nga autorë që ndajnë të njëjtat identitete. Këta libra u mundësojnë fëmijëve të shohin veten në të dy personazhet e librit dhe të lidhen me një përvojë të përbashkët autentike. Tregimet mund të jenë edhe më të fuqishme kur shkruhen nga autorë që jetojnë në të njëjtin komunitet lokal dhe e përshkruajnë atë komunitet në shkrimet e tyre.
Së fundi historitë lokale pasqyrojnë përvoja të jetuara, ndaj është mjaft i rëndësishëm ky projekt i njohjes së shkrimtarëve elbasanas në këtë shkollë të Elbasanit. Autorët që shkruajnë për Elbasanin e tyre ndihmojnë për të sjellë një lagje, mjedis, ose zonë specifike në një skenë më të madhe në një mënyrë autentike. Këta autorë kanë përjetuar përvoja në qytetin e tyre dhe kuptojnë thellësisht kulturën, sfidat, gëzimet dhe historitë që i bëjnë ata unikë. Kjo pasqyrë shtesë do të thotë që autorët mund të përfaqësojnë qytetin e tyre me një përzierje të shëndetshme respekti dhe kritike, duke portretizuar personazhet me kompleksitetin që meritojnë.
Për lexuesit e rinj, librat e shkruar nga autorë vendas të vendosur në mjedisin e tyre e të rritur në atë mjedis veprojnë si një pasqyrë për përvojat e tyre të jetuara. Këta libra ofrojnë një mundësi për fëmijët që të krijojnë lidhje si me veten ashtu edhe me mjedisin e tyre të afërt. Edhe tregimet që përshkruajnë një pjesë të jetës normale mund t'u tregojnë lexuesve të rinj se përvojat e tyre ia vlen të shfaqen në letërsi dhe se betejat dhe arritjet e tyre nuk janë vetëm reale, por ndahen me të tjerët. Leximi rreth personazheve që bëjnë gjëra të zakonshme si eksplorimi i bllokut, vizita e të afërmve ose shkuarja në shkollë është shumë e lidhur dhe mund të jetë shumë e vlefshme për fëmijët të takojnë personazhe që jetojnë, duken ose veprojnë ashtu si bëjnë ata.
Librat e shkruar nga autorë elbasanas që përshkruajnë mjedise lokale nuk janë vetëm ilustruese, ata janë thjesht argëtues për t'u lexuar! Të njohësh emrin e një rruge të njohur, të qeshësh me një shaka që vetëm vendasit do ta kuptonin, ose të imagjinosh një ushqim të veçantë unik për një lagje është emocionuese për t'u përjetuar gjatë leximit dhe ndihmon çdo lexues të investohet edhe më shumë në histori dhe personazhet e saj. Ndaj ky projekt duhet vazhduar, falenderuar gjerë dhe duhet nominuar edhe nga instancat qeveritare për të pasur të paktën një shenjë respekti në kurrikulën e lartë dhe në atë që shënon aktivitetin pedagogjik dhe të kurrikulës në arsmin e sotëm.
