Mbulime
Astrit Lulushi
Qytetet dhe qytetërimet e lashta janë varrosur nën tokë, por jo të gjithë.
Piramidat egjiptiane janë varrosur pjesërisht dhe janë pastruar nga rëra. Shikoni një fushë, ajo është ngritur rreth 5 cm mbi sipërfaqen fillestare 30 vjet më parë, apo rrugët dhe vendkalimet 2000 vjet më parë që sot janë deri 8 metra nën sipërfaqen aktuale. Shikoni malet e larta të ekspozuara ndaj erës së vazhdueshme, që humbasin lartësinë e tyre me kalimin e kohës Dhe era lodhet dhe ndërton kodra.
Uji shkatërron qytetet dhe hedh papastërti kudo që shkon, kështu që një deltë si Nili do të ndryshojë masivisht në 3000 vjet.
Përmbytjet lajnë papastërtitë në lugina dhe largojnë gurët e maleve. Njerëzit u shkatërruan nga lufta dhe thjesht hoqën dorë nga të jetuarit në atë vend ose u skllavëruan, toka mbulohet nga era dhe uji dhe humbet në bimësinë e tejmbushur. Shikoni qytetet e lashta të Amazonë që janë mbuluar të në xhungla të thella
Njerëzit lënë pas shumë mbeturina. Çka filloi 2000 vjet më parë si një fshat i sheshtë tani është 40 metra i ngritur mbi fushë. Bimët vdesin dhe kthehen gradualisht në tokë, kjo rrit lartësinë e fushave.
Njerëzit që kanë ndryshuar lumenjtë dhe brigjet do të ndryshojnë peizazhin; nga lufta priren të djegin dhe shkatërrojnë qytete dhe për të ndërtuar përdorin rrënojat.
Përmbytje, zjarr, erë, uragane; lufta njerëzore; ushqimi i kafshëve; bujqësia për 3000 vjet në të njëjtin vend; bien diga; qytetet e ndërtuara me tulla shkërmoqen në pluhur që e merr era; lumenjtë të rinj sjellin baltë dhe përmbytin. Qytetet moderne do të mbeten për 2000 vjet nëse nuk bombardohen, por edhe do të rrënohen. Fajësoni gravitetin. Gjërat bien poshtë. Kur humbasim diçka, instiktivisht ulim sytë dhe kërkojmë në tokë.
Disa thonë se 90 për qind e rrënojave të Qytetërimit të Luginës Indus në Pakistan ende nuk janë gërmuar.
Gërmime po bëhen për qytete të lashta në Amazon kohët e fundit, që janë të vështirë për t’u gjetur. Përveç dëshmive spanjolle, ka edhe gjetje nga radarët se qytetërime të mëdha ka pasur në atë që sot është xhungla e Amazonës.
Në lumenj, liqene, dete dhe oqeane gjenden objekte të pazbuluar.
Charles Darwin shkroi një letër që vlerësonte se sa tokë e sipërme akumulohet. Një fermer fqinj i Darvinit kishte mbuluar dikur një nga fushat e tij me një shtresë të hollë guaskash deti. Fusha më pas mbeti e patrazuar për disa dekada. Darvini mati shtresën e sipërme të tokës mbi shtresën e guackave për të ndihmuar në kalibrimin e matjeve të tjera eksperimentale.
Ky lloj aktiviteti mund të mos varrosë piramidat, por mund të çojë në krijimin e dheut rreth një ndërtese, ku klima është më e favorshme.
Një tjetër gjë, ndoshta jo me aq shumë ndikim, është se edhe mbulimi ose varrimi i qëllimshëm luan rol. Jo vetëm mumiet dhe ish-njerëzit e tjerë, por edhe gjëra të tjera. Një zbulim së fundmi në Angli, ku mbytja e një anije në shekullin e VII hodhi dritë në Anglinë anglo-saksone. Ditari i kapitenit të anijes, i gjetur në një shpellë buzë Detit të Kuq, ofron një përshkrim të mënyrës se si u ndërtuan piramidat.
Por ka edhe kombe dhe qytete që janë zhytur në det a mbuluar nen tokë, por nuk pritet të dalin. Politika i ka korruptuar të gjallët, me synim mbulimin e tyre.
