Astrit Lulushi – SHKRIMTAR I TALENTIT TË NJOHUR NDËRKOMBËTAR /
Nga Maria Teresa Liuzzo
(Drejtore e revistës International Culture LE MUSE – Itali)
Astrit Lulushi; Një shkrimtar me talent të njohur ndërkombëtar, një person i shumëanshëm, i gjithanshëm dhe i ndjeshëm, me një brendësi intensive, talentet e të cilit di t'i shprehë përmes një bindjeje të papërshkrueshme ndaj momenteve që burojnë frymëzim. / Thërrima ëndrrash / Nuk di ku lind dita / e ku vdes mbrëmja. / Mbushe qiellin me lot e fjalë / si deti që shkon e pastaj kthehet. / I mbyll sytë kur / era më përkëdhel me duar / E puth përkëdheljen tënde e përqafoj dhimbjen tënde. Një ideal që qëndron mes përvojës metafizike dhe realitetit në konkretitetin e asaj që sugjeron shkrimi i tij. Elementet thelbësore dhe fillestare të natyrës janë kapur, si dielli, qielli, deti në simbolikën e tij që ngjall mister dhe thellësi, dhe shumëfishim me gjuhë e kuptime që i referohen mendimit estetik pothuajse në një katekzë të bukurisë, sublime; si një qëllim përfundimtar ai përhapet në dritën e krijimit, pjesë e së cilës është qenia dhe përkon me pafundësinë që përmbledh bukuria e artit të saj dhe misteri i pafund. Një bukuri kërkuese që shkrihet me hyjnoren që takohet me bukurinë shtëpiake, të përditshme që mund të lexohet, kuptohet, kodohet në shkrim-leximin e një të vërtete të fshehur; një bukuri që provokon emocionin e arsyes me frytshmërinë që i sugjeron edhe antropologjisë dhe filozofisë në rrjedhat e saj të ndryshme dhe të artikuluara të reflektimit teorik. Një reflektim që e vendos veten mes ideales si përvojë metafizike dhe reales në konkretitet. Dashuria është e aftë të krijojë poezi në momentet më të papritura, poezia e mbështjell atë në një dhimbje të heshtur që bëhet katarsis, ndoshta sepse dhimbja duhet vajtuar para se të mposhtet. Shkëlqimi u realizua duke shfletuar hijet në fytyrën e tij, në tiparet e tij si burrë. Fjala e tij digjet ndoshta sepse ai ka diçka që të tjerët nuk e kanë. Vargu i tij është i saktë dhe i patëmetë, në atë heshtje të dhimbshme që e kapa si trëndafili në pafundësi. Zgjedhjet e Shkrimtarit Astrit Lulushi bëhen me kujdes dhe meditim. E tëra çfarë ju duhet të bëni është të identifikoheni me fjalët e tij, në fund të fundit t'i jetoni ato. Ne humbim kohë të çmuar që mund ta bëjë jetën tonë reale një ekzistencë të ndryshme. Është si të hedhim zare dhe t'i besojmë fatit, duke e bërë ekzistencën tonë një lojë fati. Ju mund të fitoni, të kënaqeni ose të mashtroni. Askush nuk e di se çfarë do të ndodhë më pas, pasi askush nuk mund të parashikojë të ardhmen apo të ketë një takim paraprak me fatin. Por Shkrimtari del fitimtar. Duke luftuar dhe vuajtur ai e gjeti veten. Ai e kapërceu natën “e errët” dhe udhëtoi drejt horizonteve të ndryshme dhe sigurisht më të mira. Asgjë nuk humbet kur jeton vërtet. Në vargjet e tij ka një natë pa gjumë dhimbjeje të mbetur nën lëkurë, e cila me kalimin e kohës ka shërbyer për ta bërë të ditur drejtimin e erës dhe për ta gjetur veten në një vend të zemrës që nuk e kishte parashikuar, gjë që e ka lejuar të zbuloni detin ku nuk ka 'Dhe. Sepse është e natyrshme në sy dhe në zemër. Ne e dimë se kur dikush ose diçka (poemë) na kushton vëmendje, na kthen në jetë. Gjithçka që është e përsosur është e vdekur, e përfunduar kur realiteti bëhet rrëfim sepse shkrimi i dëgjon fjalët e tua dhe të do ashtu siç je. Astrit Lulushi është një shkrimtar që pa dashje ndërton që në fillim një mit për veten. Këtu preferohet të hiqen karakteristikat e tij, pasi, nëse nga njëra anë është shkrimtari që mendon se shkrimtari i rremë është i ndryshëm nga ai, nga ana tjetër është gjeniu i njohur artistik, mjeshtër i prozës së shekullit të 20-të dhe sjellës i një stil i cili në shkurtësinë dhe prezencën e tij paraqet shprehjen më domethënëse dhe novatore të shekullit të 20-të e më gjerë. Ai është një stil i jashtëzakonshëm për aftësinë e tij për të evokuar me pak fjalë, disa goditje, realitetin e fshehur, realitetin që lexuesi mund ta kuptojë përmes tekstit, realitetin e fshehur brenda secilit prej nesh, atë që zakonisht nuk e shikojmë. tek, ai që kemi frikë të rrëfejmë, ai që nuk ia përsërisim vetes kur jemi vetëm nga frika se mos na dëgjojë dikush. Atë realitet ku ne dimë pak për veten dhe historinë sepse pa të përditshmëria jonë do të ishte e pakuptimtë. Është pra këngëtari i vetes sonë të papranuar, këngëtari që thotë gjërat që as ne dhe as të tjerët nuk kemi guxim t'i themi. Shkrimtari përshkruan gjakun e luftës, të natyrës, të kafshëve të plagosura, të flagjellave, të gjenocideve, që nga pikëpamja psiko-dinamike nuk është gjë tjetër veçse shqetësim i brendshëm dhe vuajtje e munduar. Gjejmë një mekanizëm jetësor disi të dëshpëruar që është ai i tunelit dhe nga ana tjetër mekanizmi sublimues i veprës së tij letrare në të cilin shprehet dëshira për të fluturuar dhe për të qenë në gjendje të përjetësosh veten përtej shkatërrimit të trupit fizik. Një shkrim që shkon përtej kontigjentit dhe në kuptimin e veçantë të Astrit Lulushit duhet të projektohet përtej kohës dhe hapësirës. Shkrimi i tij gjithashtu ka kapacitetin të tërheqë bukurinë femërore në shkallën më të lartë, sepse nëse fjala nuk mund të zotërohet, ajo nuk mund të dashurohet. Edhe në këtë dialektikë mes fuqisë së zotërimit dhe pafuqisë së realitetit, luhet drama e dyfishit. Në këtë, tejkalimi i shqetësimit të brendshëm nuk kapërcehet përmes mekanizmave të vetë-shkatërrimit, por është përmes një shtytjeje të brendshme që merren mekanizmat e sublimimit. Në fakt, ky person i jashtëzakonshëm e ka kapërcyer mirë këtë fazë të gjatë kritike, sepse shkrimi është bërë gruaja e tij, mbështetja e tij, dikush në të cilin reflektohet; edhe një mendim mund të konsiderohet entiteti i një zëri miqësor, për të mos vdekur vetëm pa askënd pranë teje. Disa dukuri kanë përshkuar jetën e shkrimtarit dhe ruajnë një pjesë të vetes. Një proces sqarues që do të sigurojë që secili prej nesh të arrijë "atë vend të ndriçuar", që mund të na garantojë një vend në sferën njerëzore. Proza dhe poezia më pas bëhen gjithnjë e më shumë dëshmitarë të kohës, duke mbajtur qëndrim për problemet më të rëndësishme globale. Shkrimi bëhet lajm që regjistron ngjarjen dhe kujtesën e saj (luftë, represion, sulme), merr regjistra të rinj: sarkazma e indinjatës, invektivi i protestës, toni profetik, marrja në pyetje retorike. Fjala bëhet e turbullt, e emocionuar, elokuente, në kufi me oratorinë politiko-fetare. Tek ai nevoja për të bërtitur besimi i tij është shumë i gjallë dhe shpërthyes, dhe si një Savonarola i ri, ai shpreh dënimin e tij të zjarrtë. I tij është një mesazh paqeje, i drejtësisë si një instrument i aftë për të transformuar Shoqërinë dhe për t'i dhënë një kurs të ri Historisë, larg përvojës së urrejtjes që ndan në emër të një Zoti që duhet të jetë aty, por që nuk shihet. Çdo fjalë e Astrit Lulushit është një vepër që i hapet një vizioni universal global. Shkrimi i tij është edhe më shumë.
Maria Teresa Liuzzo
(Drejtore e revistës International Culture LE MUSE – Itali)
Comments