Fejzulla Berisha: Qeveria e Padijes

Qeveria e Padijes: Flaka që Shkatërron Kosovën për të Ndriçuar të Verbërit

Nga Prof. Dr. Fejzulla Berisha

New York, 11 Nëntor 2025

Shtetet nuk bien vetëm nga pushtimet apo luftërat – ato shpesh shkatërrohen nga brenda, kur pushtetin e merr padija e organizuar.

Në Kosovë, për fat të keq, kjo po ndodh me një ritëm të shpejtë dhe me pasoja që ndihen në çdo qelizë të jetës publike.

Në vend që dijetari të jetë busulla e shtetit, po mbizotëron rrugaqëria politike, trafikimi i interesave dhe populizmi agresiv që e ka zëvendësuar argumentin me britmë dhe urtësinë me arrogancë.

I. Kur padija bëhet pushtet

Padija, kur arrin në majat e qeverisjes, nuk është më një problem individual, por krizë kombëtare.

Në vend të mendimit të thellë dhe analizës shkencore, Kosova po udhëhiqet nga improvizime, emocione dhe hakmarrje politike.

Në institucionet e shtetit janë vendosur njerëz që s’e kanë njohur kurrë etikën publike, të cilët flasin për reforma, por nuk dinë as bazat e ligjshmërisë dhe funksionit shtetëror.

Kështu, padija po kthehet në sistem sundimi, ndërsa dija në “rrezik politik”.

Kjo është forma më e rrezikshme e vetëshkatërrimit kombëtar.

II. Rënia e sistemit të vlerave intelektuale

Sistemi i vlerave të pronës intelektuale dhe akademike në Kosovë ka rënë në nivel deklarativ dhe steril.

Institucionet e arsimit, shkencës dhe kulturës, që dikur ishin themeli i formimit kombëtar, sot janë të anashkaluara.

Në vend të profesorëve, akademikëve dhe mendimtarëve, pushteti po promovon lojtarë politikë, njerëz të rastësishëm që nuk kanë as formim profesional, as vizion kombëtar.

Në shumë ministri dhe agjenci shtetërore, emërimet bëhen jo mbi bazën e meritës, por të militantizmit dhe shërbimit partiak.

Kjo ka sjellë paralizimin e shtetit, sepse atje ku duhej dije dhe përvojë, sot sundon paaftësia e sistemuar.

III. Trafikantët e politikës dhe rrugaqëria shtetërore

Në vend që qeverisja të mbështetet në etikën publike dhe në përgjegjësinë ligjore, ajo është kthyer në fushë veprimi të trafikantëve të ndikimit, të grupeve që e përdorin shtetin si pronë private.

Sot, në shumë poste të rëndësishme, gjenden njerëz që përfaqësojnë interesa të errëta, jo vlera kombëtare.

Rrugaqëria politike ka fituar terren ndaj akademizmit, ndërsa mediokriteti është bërë normë.

Në këtë mjedis, trafikantët e interesave bëhen “intelektualë”, ndërsa intelektualët e vërtetë shpallen “armiq politikë”.

Kjo është përmbysje e plotë e rendit moral të shoqërisë.

IV. Diplomacia e improvizuar dhe dështimi ndërkombëtar

Përfaqësimi i Kosovës në botë është dobësuar pikërisht për shkak të padijes në diplomaci.

Në vend të njerëzve me kulturë ndërkombëtare dhe integritet akademik, janë dërguar emra pa asnjë përvojë, që s’e kuptojnë as diplomacinë, as protokollin, as përmasën e shtetit që përfaqësojnë.

Kështu, Kosova humbi një nga betejat më të rëndësishme – anëtarësimin në Këshillin e Europës.

Jo pse nuk kishte mbështetje, por sepse mungoi vizioni dhe profesionalizmi në përgatitjen e procesit.

Një diplomaci që udhëhiqet nga padija dhe përçarja nuk mund të mbrojë interesin e shtetit.

Ajo kthehet në diplomaci personale – të “selfie”-ve, të fjalimeve pa përmbajtje dhe të skandaleve që dëmtojnë imazhin e Kosovës.

V. Shoqëria midis zërit të dijes dhe zhurmës së padijes

Në jetën publike, zëri i dijes është bërë i padëgjueshëm.

Në vend të profesorit që argumenton, dëgjohet aktivisti që akuzon; në vend të akademikut që propozon, dëgjohet militant që ofendon.

Padija ka fituar hapësirë në media, në institucione dhe në opinionin publik, duke krijuar një klimë të helmët komunikimi, ku gjithçka matet me sharje, jo me ide.

Në këtë mjedis, çdo njeri me dije, integritet dhe qëndrueshmëri intelektuale shihet si “kërcënim për pushtetin”.

Kështu, dija është zhvendosur në margjinë, ndërsa zhurma është bërë qendër e sistemit politik.

VI. Shembuj krahasues dhe paralajmërime historike

Historia e kombeve tregon se padija në pushtet është gjithmonë pararendëse e krizës shtetërore.

Në disa vende të Ballkanit pas viteve ’90, populizmi e zëvendësoi meritokracinë – dhe rezultatet ishin katastrofike:

-Në Serbi, nacionalizmi i verbër e shkatërroi shoqërinë për dekada;

-Në Maqedoni, dështimi i qeverive të paafta vonoi reformat e anëtarësimit në BE;

-Ndërsa në Shqipëri, kapja e institucioneve nga padija dhe korrupsioni prodhoi emigrim masiv dhe krizë të besimit.

Kosova, nëse nuk ndalet, rrezikon të përsërisë të njëjtën histori.

Një vend i vogël nuk mund të përballojë luksin e paaftësisë në pushtet.

VII. Nevoja për rilindjen e dijes dhe meritokracisë

Kosova duhet të ndërtojë një sistem të ri politik të bazuar në dijen, profesionalizmin dhe meritën.

Duhet të përfshihen profesorët, studiuesit, ekspertët dhe intelektualët në proceset vendimmarrëse.

Shteti që injoron dijen është si trupi pa tru – ecën disa hapa, por bie në errësirë.

Universitetet duhet të bëhen qendrat e reformës kombëtare, ndërsa akademia dhe institucionet shkencore duhet të kenë rol aktiv në politikëbërje.

Rilindja e Kosovës kalon përmes rilindjes së mendjes shqiptare – asaj që mbajti gjallë kombin në kohërat më të vështira.

VIII.Dija si shpëtim kombëtar

Kosova nuk ka mungesë resurresh, por mungesë vlerash.Nuk i mungon potenciali, por besimi tek dija.Nëse padija vazhdon të qeverisë, ajo do të digjet në flakën që vetë ndez – por do të marrë me vete edhe shtetin dhe shpresën e qytetarit.Dija është arma më e fuqishme që mund ta shpëtojë Kosovën.Vetëm ajo mund të shuajë flakën e padijes që po ndriçon për të verbërit, por po errëson kombin.