Fatmir Terziu: Shoqëria, dhe morali i saj, pas një kafeje në…

Shoqëria, dhe morali i saj, pas një kafeje në…

Pas pikëpamjes së kafegjerbjes së mëngjeseve që fshikullojnë mendjet për vështirësitë e jetës së përditshme dhe të qeshurës së „sponsorizuar“ falëse (me kusurin që mbetet dëshirueshëm në tavolinë, apo qëllimshëm në sytë e tu për tu dukur „pasanik“, apo „xhentëllmen“) dhe „fallso“ (pasi nuk e kënaq ajo që ke lënë, dhe nuk të kënaq ajo që ke në mendje), qëndron një diagnozë e përcaktuar me kujdes e sëmundjes së shoqërisë. Ironia dhe autoironia në përmbledhje ecin në binarë paralelë. Për shkak të kësaj qasjeje, historitë e momentit i tejkalojnë shpejt fillimet e tyre anekdotike dhe çojnë në përgjithësime më të mëdha rreth kohës sonë. Dhe kudo në historitë interesante, dashuria vazhdon të jetë forca udhëheqëse. Prandaj ne i harrojmë problemet që na sjellin problematikët?

Zgjimi i mëngjesit dhe gjumi i pasdites janë ajo gjendje e veçantë, në të cilën ëndrrat janë më të gjalla dhe shpesh mezi dallohen nga realiteti, megjithëse janë plot surrealizëm. Kafenetë e Atdheut tim, pikërisht pas këtyre dy monenteve janë pikërisht kjo - një përzierje e realitetit dhe ëndrrës, në të cilën, megjithatë, vlerat më të larta mbeten të njëjta, dhe personazhet e lakuar, apo dhe të sykundrulluar, ende përpiqen me dhimbje për to. Pavarësisht gjithë absurditetit të përgjumur të situatave në të cilat ata gjenden, sërrish flasin me zë e pa zë për atë që reflekton sëmundjen pa diagnozë të vetë shoqërisë sonë. A është kjo edhe përtej respektit të dikurshëm, apo dhe atij të flirtuar prej momentit?

____________________________________________________

Dhe ja miq po ua tregoj pak më ndryshe. Pak më afër fjalës sime narrative…

____________________________________________________

Po udhëtoja nga Elbasani për në Tiranë. Sigurisht me autobusin, që niset nga „Pallati i Sportit“ në Elbasan e ndalon tek TEGU, që pastaj të shpie në Tiranë një tjetër urban. Nejse, gjysma e së keqes. Autobusi ndaloi dhe hapi derën automatikisht. Një zonjë, me shkop në dorë, me shumë mund u ngjit në shkallët e ngritura, të ngushta e të mbushura  dhe mezi arriti të shkonte te vendi më i afërt i lirë, vendi pranë meje. E vështrova. Ishte jo më pak se tetëdhjetë vjeçe, e rrudhur dhe e konsumuar si pergamenë e lashtë. Grimasa, e pikturuar në fytyrën e saj me bojën e zbehur të jetës, shprehte lodhje dhe boshllëk, por rrezatonte edhe diçka tjetër që më tërhoqi vëmendjen. Nuk mund ta kuptoja saktësisht se çfarë po më shtynte të mbaja shikimim të fiksuar te gruaja e moshuar. Ajo u kthye nga unë, ndeshi shikimin tim dhe u përpoq të qeshte. Buzëqeshja e saj ishte një simbiozë e pakëndshme e një fytyre të rrudhur, pa dhëmbë dhe syve të përlotur. U drodha nga neveria, por nuk mund ta largoja shikimin nga ajo. Ndihesha në siklet.

Kundër vullnetit tim, buzëqesha edhe unë me mirësjellje. Kur më në fund arrita ta largoja shikimin, mendova i tronditur: „Zot i madh, a është kjo qenie njerëzore? Është më e shëmtuar dhe pothuajse aq e dobët sa një foshnjë e sapo nxjerrë nga barku i nënës! Shpresoj të mos i arrijë kurrë vitet e saj!“ Më pushtoi keqardhja, por kjo nuk e zëvendësoi neverinë dhe isha shumë i kujdesshëm që të mos e prekja trupin e gruas që gjithnjë e më shumë zinte vend dhe në hapësirën time, edhe pse ishte ashtu e vogël, e vogël, thuajse sa një gogël. Pastaj pashë duart e saj, të cilat mbanin bastunin prej druri sikur të ishte lidhja e saj e fundit me jetën. Ato po dridheshin në një ritëm të pabarabartë dhe të çuditshëm. Bastuni lëkundej para dhe mbrapa, por përndryshe dukej shumë më i qëndrueshëm se krahët e saj të rrudhur dhe kockor. Këtë herë shpejt hodha shikimin diku tjetër dhe shikova jashtë. Në momentin tjetër po dremisja.

Kur u zgjova, u habita kur pashë se isha zhvendosur në sediljen pranë meje pa e kuptuar. Shikova përreth për gruan e moshuar. Ajo ishte zhdukur. Pranë meje, aty ku isha ulur një moment më parë, ishte një e re rreth moshës sime që më dukej e njohur. U ndjeva i lehtësuar që gruaja e moshuar kishte zbritur. Tjetra, ajo më e reja, e afërta e moshës sime, mendova në çast, se duhet të ketë qenë duke më parë edhe mua, sepse papritmas u përkul mbi mua dhe pëshpëriti: „Më vjen shumë keq! Ishte një rastësi që të ju ngreja këtu në këtë sendilje, kur flinit gjumë dhe ratë poshtë në dysheme, në autobus. Nuk ka asgjë personale në lidhje me atë që ndodhi. Thjesht e bëra se keni pirë një kafe diku dhe më linit bakshishe dhe buzëqeshje..., ndërsa përhumbeshit pas gjoksit dhe syve të mi. Unë atëherë punoja kameriere.“ Isha i hutuar. Çfarë donte të më kujtonte. Çfarë po më thoshte?

Në atë moment, autobusi u ndal dhe ajo u ngrit dhe zbriti. E pashë të ecte shpejt dhe me besim përgjatë shtigjeve të panjohura të fatit të saj të afërt. Pastaj dyert e autobusit sërrish u mbyllën. Kishte diçka të çuditshme përreth saj. Gjithçka dukej e mjegullt dhe e zymtë.

Pastaj ndjeva duart e mia duke u dridhur. I shikova, ishin të rrudhura dhe me kocka të spikatura, dhe midis tyre një bastun qëndronte dinjitoz. Sytë kishin mbetur në kafenenë e memorjes, tek kusuri dhe ai angazhim i momentit melodioz, por me një shikim tejet pompoz në atë mjegull, ku asnjëherë nuk mund të ndiqje një rregull.