Dëshmi ESP?
Astrit Lulushi
Perceptimi ekstrasensional (ESP) i referohet shqisave ose “fuqive” që nuk janë provuar nga shkenca e pranuar. Këto mund të përfshijnë telepatinë, psikometrinë, paranjohjen ose retrokognicionin. Kërkimet më të hershme shkencore të regjistruara në ESP u kryen nga Joseph Banks Rhine në vitin 1930. Megjithëse asgjë nuk u vërtetua, Rhine ndihmoi në krijimin e meritave shkencore të studimit të ESP.
"Paranjohja" është aftësia për të "shikuar" ngjarjet e së ardhmes, ndërsa "retronjohja" është aftësia për të parë të shkuarën. Shpesh, retronjohja lidhet me pretendimet për të ditur për "jetat e kaluara".
ESP përgjithësisht përfshihet në lëndën më të gjerë të "parapsikologjisë". Studimet parapsikologjike përfshijnë gjithashtu shikime fantazmash dhe elementë të tjerë të mbinatyrsjëm.
Psikologu kanadez, James Alcock, është një nga kritikët kryesorë në botë të ESP dhe parapsikologjisë. Ai jep leksione, shkruan dhe kryen eksperimente që hedhin poshtë pretendimet e ESP.
"Psikometria" është aftësia e dukshme për të "kanalizuar" njohuritë e njerëzve ose ngjarjeve. Joseph Rodes Buchanan e shpiku për herë të parë termin në vitet 1840.
ESP zakonisht quhet "shqisa e gjashtë". Studiuesit e ESP shpesh argumentojnë se shqisa e gjashtë është e natyrshme tek të gjithë por disa janë më të aftë ta përdorin atë.
Psikologia amerikane Nancy Myer pretendon se është konsultuar për 300 hetime policore në vitet 1980 dhe ka dhënë informacion të dobishëm në 80% të tyre. Është e qartë se policia e besoi atë sepse e thërriste vazhdimisht. Pas Luftës së Dytë Botërore, Leonid Vasiliev kreu një kërkim zyrtar mbi ESP për Joseph Stalin dhe qeverinë Sovjetike. Vasiliev tha se ishte i suksesshëm, megjithëse programi u ndërpre.
Megjithëse Joseph Rhine dhe Laboratori i tij i Parapsikologjisë ishin zyrtarisht të lidhur me Universitetin Duke, organizata pasardhëse, Qendra Kërkimore Rhine, është një organizatë e pavarur, jofitimprurëse.
Kur Elizabeth Cornish nga New Jersey u gjet e përdhunuar dhe e rrahur për vdekje në banesën e saj, policia kishte pak pista derisa iu drejtua psikologes Nancy Weber. Weber u tha atyre të shikonin lart tek fqinji në katin e sipërm, John Reece, i cili më vonë rrëfeu.
Me siguri i keni parë ato letra që kanë një rreth, një shenjë plus, tre vija me onde, një katror dhe një yll. Ato quhen "kartat Zener" sipas krijuesit Karl Zener, i cili i shpiku ato për të përcaktuar aftësitë psikike.
Nga viti 1966 deri në vdekjen e saj në vitin 2012, Irene Hughes i huazonte rregullisht ekspertizën e saj psikike Policisë së Çikagos. Hughes punoi kryesisht për të gjetur personat e zhdukur.
Gati gjysma e të rriturve në SHBA besojnë në ekzistencën e ESP në një farë mase, me shumë që pretendojnë se e kanë përjetuar atë.
Kartat Zener funksionojnë duke përzier me 25 karta, pesë për secilin simbol. Personi zgjedh një kartë, e shikon atë dhe personi përballë tij merr me mend simbolin. Eksperimentet kanë treguar se hamendja është shumë më tepër se 20% që të konsiderohet "shans".
CIA u përfshi në eksperimentet ESP në 1978 duke punuar me Agjencinë e Inteligjencës së Mbrojtjes (DIA) në Projektin Stargate. Projekti u mbyll në vitin 1995.
"Psi" u shpik nga Joseph Rhine në vitet 1930 si një zëvendësim për "psikikën" që tingëllon më pak shkencore. Psi, pra, lidhet me çdo aspekt të ESP.
"Telepatia e ëndrrave" ose aftësia për të komunikuar me një person tjetër ndërsa ëndërron, ka pasur një pranim të zakonshëm. Pas eksperimenteve, në vitin 1920, Sigmund Freud shkroi se komunikimi nëpërmjet ëndrrave është i mundur.
Në vitin 1938, spiritualisti amerikan Edgar Cayce, pohoi se Atlantis do të gjendej "afër Biminit" në 1968 ose 1969". Një strukturë e madhe u gjet në ujërat e Biminit në vitin 1968.
Sipas një sondazhi të YouGov, 34% e të anketuarve besojnë se kanë pasur një përvojë psikike. Dallimi është i ndarë në gjini; 40% të grave që ndjejnë psi, dhe vetëm 29% të burrave.
Joseph Rhine përshkroi eksperimentet e tij dhe të tjera të ESP në librin e tij të vitit 1934, Exstrasensory Perception After Sixty Years. Rhine argumentoi se ai kishte vërtetuar shkencërisht ekzistencën e ESP. Në një eksperiment të CIA-s të vitit 1984 për shikimin në distancë, një oficer shkroi "Planeti Mars: një milion vjet p.e.s., një shoqëri e përparuar po vdiste nga një apokalips”. Studimet dhe përpjektet për të shkuar në Mars vazhdojnë.
