Bujar Qesja: Në 85-vjetorin e lindjes së një emri të paharruar

Petraq Ikonomi – Zotnia i heshtur i Durrësit

Në 85-vjetorin e lindjes së një emri të paharruar

Nga Bujar Qesja

Ka njerëz që ecin nëpër kohë me zhurmë, me tam-tame dhe parakalim. Ka edhe të tjerë që ecin si hijet e lisave: qetësisht, me hije të gjatë dhe hijeshi të brendshme. Petraq Ikonomi është nga kjo e dyta racë – i heshtur, por i pashlyeshëm. I thjeshtë, por me një pasuri shpirtërore që pak mund ta përmbajnë. I fortë si malet dhe i butë si flladi që ngrihet nga deti i Durrësit në agimet e qershorit. Këtë 23 qershor, mbush 85 vite jetë – por në të vërtetë, ai ka jetuar shumë më tepër, sepse ka jetuar në ndërgjegjen e qytetit, në fushat e blerta të futbollit, në miqësitë që nuk shuhen.

Petraq Ikonomi nuk është thjesht një emër. Është një kujtim i përbashkët për breza të tërë durrsakësh. Është një fanellë e djersitur, një këshillë e mençur në vesh të nxënësit, një buzëqeshje e ngrohtë në rrugë, një biçikletë që përshkon qytetin sikur të ishte një copë histori që ende shkruhet.

E kam thënë dhe e përsëris: Ai është personifikimi i durrsakut të mirfilltë. Me shtat të drejtë dhe shikim të kthjellët, me humor të hollë dhe një qetësi që buron nga mençuria. Ka diçka detare në sjelljen e tij – një qetësi që të çlodh dhe një thellësi që të kërkon respekt.

Një jetë në fanelë dhe në dinjitet

U lind më 23 qershor 1940 – në të njëjtin muaj që natyra çel dritën më të gjatë. Dhe si për koincidencë të bukur, jeta e tij ka qenë një rreze drite në historinë e futbollit durrsak. Rrugëtimi i tij sportiv nisi në Tiranë, me “17 Nëntorin”, por kurrë nuk u shkëput nga fryma e qytetit të vet. E ku tjetër do të rrinte më bukur një lis, veçse në tokën e vet? U kthye në Durrës për të veshur fanellën e “Lokomotivës”, dhe për të mos e zhveshur më kurrë nga ndërgjegjja.

Si qendërmbrojtës, ai kishte forcën e uraganit dhe kthjelltësinë e një strategu. Ishte mburojë dhe komandant në një trup të vetëm. Por ajo që e bëri të njohur është etika e tij: kurrë i ashpër pa arsye, kurrë i butë pa drejtësi. Një njeri që e dinte se sporti është më shumë se rezultat – është karakter.

Djali i Ksenofonit – kur dashuria u kthye në dhembje

Historia e Petraq Ikonomit nuk fillon në një stadium. Fillon me një akt dashurie të heshtur dhe të dhimbshëm. Viti ishte 1964. Petraqi do të luante me “17 Nëntorin” e Tiranës dhe i ati, Ksenofoni, vendosi të merrte trenin për të parë të birin në fushë. Ishte një ditë që pritej me padurim, por që do të përfundonte në tragjedi. Ksenofoni humbi jetën rrugës, pa mundur të përqafojë të birin, pa e parë të luajë.

Kjo ngjarje la një gjurmë të pashlyer në shpirtin e Petraqit. Në heshtje, ai e ktheu këtë humbje në forcë. E bëri dhimbjen pjesë të karakterit të vet, duke u bërë edhe më i përulur, edhe më i thellë, edhe më i mençur. Që atëherë, çdo ndeshje që ai luante, e luante edhe për të atin. Dhe çdo sukses i tij ishte një përulje në kujtim të atij udhëtimi të fundit të Ksenofonit.

Bashkëshorti i Astrites – një martesë me fisnikëri

Në jetën e Petraq Ikonomit, krahas sportit, qëndron një tjetër themel: bashkëshortja Astrite, bijë nga fisi i njohur Toptani i Tiranës, një zonjë me kulturë, elegancë dhe përkushtim familjar. Ajo nuk është thjesht bashkëshorte, por një bashkudhëtare e jetës. Një grua që ka ditur të mbështesë, të kuptojë dhe të qëndrojë pranë Petraqit në çdo stinë të jetës.

Martesa e tyre është një shembull për shumëkënd – një lidhje e mbështetur në respekt, mirëkuptim dhe dashuri të heshtur, por të thellë. Një harmoni që u përçua edhe te fëmijët e tyre, që sot i bëjnë krenarë në çdo hap.

Petraqi – babai i tre fëmijëve dhe gjyshi i përkushtuar

Jeta e tij është më e pasur se çdo statistikë. Petraqi është baba i tre fëmijëve – një vajze dhe dy djemsh – që jetojnë në Itali. Të edukuar me vlera, me kulturë dhe me një ndjenjë të thellë për prejardhjen. Ai i ka rritur me shembull, jo me fjalë të shumta. Me ndershmëri, jo me predikime. Me dashuri të heshtur, por të qëndrueshme.

Sot, si gjysh, Petraqi ka rifituar butësinë e një lojtari që luan për argëtim dhe jo për pikë. Me nipërit dhe mbesat, ai është një tjetër version i vetes: lozonjar, i duruar, i mençur. Dhe më shumë se gjithçka – i lumtur. Kënaqësia që e rrethon është pasqyra më e mirë e asaj që ka dhënë në jetë.

Petraqi – futbollisti që mbrojti fanellën me nder

Në vitet ’60, kur futbolli shqiptar po formësonte identitetin e vet, Petraq Ikonomi ishte një nga ata emra që krijonin besim dhe krenari. Filloi në Tiranë, por u bë legjendë në Durrës, me fanellën e Lokomotivës, që nuk e ndau për vite të tëra. Një qendërmbrojtës me trup të fuqishëm, por me kokë të qetë. Ishte njeriu që e shihje dhe e kuptoje se fitorja nuk arrihet me fjalë të mëdha, por me qëndrueshmëri, me mbulim të zonës, me përkushtim dhe pastërti.

Futbollistët e brezit të tij e kujtojnë me respekt të thellë. Jo vetëm për lojën, por për mënyrën se si sillej në fushë – asnjëherë arrogante, gjithmonë e ndershme. Për Petraqin, loja ishte edhe edukim, edhe karakter, edhe qytetari.

Petraqi – specialisti që nuk la pas fushën

Pas ndarjes me fushën si lojtar, nuk e braktisi kurrë futbollin. U bë specialist i njohur, njohës i thellë i lojës, analist i heshtur dhe i vëmendshëm. Në çdo analizë të tij kishte thellësi dhe kthjelltësi. Ai nuk fliste për të rënë në sy, por për të ndriçuar të tjerët. Në çdo trajnim, çdo këshillë për brezat e rinj, kishte një përvojë të distiluar me kujdes dhe një dashuri që nuk kërkonte shpërblim.

Trajner, edukator, qytetar

Pas viteve si lojtar, vjen koha kur mendja kalon para këmbëve. Petraqi u kthye në trajner, në mësues, në udhërrëfyes të brezit të ri. Ai nuk ishte vetëm drejtues teknik, por një shembull karakteri. Në çdo stërvitje, ai nuk formonte vetëm futbollistë – por burra, qytetarë, miq.

Mjafton të shikosh mënyrën si e përshëndesin edhe sot Tut Leshteni, Agim Çela, Niko Jani, Mir Hima, Haxhi Ballgjini, Bashkim Koka, Lut Sejdini, Agim Likmeta e të tjerë të brezit të artë të Lokomotivës, për të kuptuar se Petraq Ikonomi nuk ka qenë thjesht trajner – ka qenë prind, mik, shok, mësues jete.

Në Itali jeton vajza dhe dy djemtë. Me bashkëshorten Astrite – zonjë e rrallë nga një fis i ndritur – ndajnë jetën mes Italisë dhe Durrësit. Por zemra e Petraqit, gjithmonë, rreh në këtë breg ku ndjeu për herë të parë erën e detit, duartrokitjen e tifozëve dhe dhimbjen e mungesës.

Edhe sot, në këtë përvjetor të artë, ai është i pranishëm. Me biçikletën e tij të dashur, lëviz ende në qytet si një copë histori që nuk i përket vetëm të kaluarës. Dhe njerëzit e njohin. E përshëndesin. E respektojnë. Sepse Petraq Ikonomi është një ndër ata pak njerëz që kanë ditur të mbeten gjithmonë të njëjtë, edhe pse koha u ka ndryshuar gjithçka përreth.

Ai nuk i mësonte vetëm të godisnin topin. I mësonte të qëndronin drejt. Të respektonin kundërshtarin. Të duronin humbjet dhe të mos deheshin nga fitoret.

Ai ishte më shumë se trajner – ishte mësues i karakterit. Çdo seancë stërvitore ishte një mësim mbi jetën. Dhe sot, kur këta futbollistë flasin për të, nuk përmendin formacionet – përmendin njeriun që i frymëzoi.

 Petraqi – qytetari dhe zotnia i fisëm i Durrësit

Në një qytet që ka parë shumë, por që i mban në mend vetëm më të mirët, Petraq Ikonomi ka zënë një vend të palëvizshëm. Me biçikletën e tij të njohur, ai lëviz ende sot nëpër rrugët e Durrësit si një copë kujtese, si një dëshmi e kohëve të ndershme. E përshëndesin të gjithë: nga tregtari i lagjes deri te mjeku e artisti. Sepse ai është zotnia i bukur i Durrësit – jo nga rrobat, por nga sjellja. Nga mençuria, nga humori i hollë, nga mënyra si nuk thotë asnjëherë një fjalë të tepërt.

Qyteti e do, sepse ai vetë ka ditur ta dojë qytetin pa kushte. Dhe ndoshta kjo është dashuria më e vërtetë.

Një urim që nuk mbaron me një datë

Petraq Ikonomi mbushi 85 vjeç. Por mos e matni me vite. Ai ka jetuar me aq dinjitet, sa shumë të tjerë nuk e arrijnë në një shekull. Ka kaluar sfidën e kohës pa u lodhur, pa u ankuar, pa e ulur kurrë shikimin. Urimi ynë nuk është thjesht “Gëzuar ditëlindjen!”. Është “Faleminderit që je!”. Faleminderit që je ende mes nesh, i qetë, i kthjellët, i fismë. Faleminderit që ke qenë fanellë, edukator, burrë, qytetar.

Dhe mbi të gjitha: qoftë e gjatë jeta jote si hijet e lisit në mbrëmjet durrsake – të heshtura, të respektuara dhe gjithmonë të mirëpritura.

23 qershori 2025, nuk është thjesht një ditë feste pë këtë zotni të Durrësit.  Është një ditë për të kthyer kokën pas dhe për të kuptuar se çfarë do të thotë të jesh vërtet i respektuar. Të kesh qenë sportist, por edhe edukator. Trajner, por edhe mik. Baba, bashkëshort, gjysh, por mbi të gjitha – qytetar i denjë i këtij vendi.

Gëzuar 85-vjetorin, Petraq Ikonomi! Qofsh gjithnjë pranë nesh – me shembullin tënd, me humorin tënd fisnik, me urtësinë që u mungon shumëve dhe me atë dinjitet, që as vitet dhe as sfidat nuk mund ta zhbëjnë.