Dr Fatmir Terziu
Në një bisedë me Dr Besim Latifaj, nga Ashford dhe St. Peter's Hospital NHS Trust të Britanisë së Madhe, menjëherë fjala shkon në shtratin e vet. Situata e sotme Globale me Covid-19. Dr Besim Latifaj që në fillim na jep një mesazh të mirë shprese, me të cilin thotë se kjo situatë nuk do të zgjasë shumë dhe se së shpejti jeta do të jetë në normalitet gradualisht, por nuk harron të japë kritikën e tij të parë të vonesës në karantinimin e njerëzve, gjë e cila në MB duhej të kishte ndodhur të paktën që në muajin Shkurt.
Në lidhje me situatën në Kosovë e në Shqipëri Dr Besim Latifaj na tregon se është i kënaqur me masat që janë marë, edhe pse edhe në të vendet duheshin përshpejtuar, pasi janë mjaft afër Italisë. Dr Besimi, një profesionist dhe zotërues i mirë i gjuhëve, angleze, serbe, sllovene, maqedone dhe gjermane, natyrshëm e ndjek situatën në mjaft gjuhë dhe po ashtu jep atë që është kryesorja që të ndiqen nga të gjithë këshillat e dhëna nga specialistët e shëndetit. Më tej ai flet me krenari për punën e madhe që bëjnë mjekët shqiptarë në MB.
Janë më shumë se tridhjetë bluza të bardha nga komuniteti shqiptar në Britaninë e madhe që operojnë në frontin kryesor të luftës me Covid-19 në spitalet dhe qëndrat shëndetësore britanike. Kështu që Punëtorët e Shëndetit nga aradhët e Migrantëve janë në Frontin COVID-19. Ne kemi nevojë për më shumë prej tyre, shkruhet dhe diskutohet këto ditë në mjaft instanca. Madje dy prej mjekëve shqiptarë që janë në frontin kryesor të kësaj lufte me Covid-19 në një nga spitalet më të njohura të Londrës janë në sistemin respirator, pasi janë kontestuar negativ me këtë virus. Emrat e tyre nuk bëhen publike për arsye të shqetësimeve famijare dhe disa arsyeve të tjera të momentit. Por sipas informacionit më të fundit, me komunikimin direkt me njërin prej tyre mes telefonit, sot mësuam se gjendja e tyre nuk është më kritike dhe se ata janë në një përmirësim gati të paimagjinueshëm. Shëndeti i tyre është përmirësuar mjaft dhe shpresojnë se pas disa ditësh të lënë spitalin në fjalë dhe të përkushtohen në rregullat e tjera të paracaktuara për shëndetin e tyre. Një mjek tjetër shqiptar, i sëmurë më parë me Covid -19 tashmë është mjaft mirë me shëndet dhe është në krye të punës në repartin e Emergjencës, ku ai punon prej vitesh. Sidoqoftë, duke uruar shërrim të shpejtë e të plotë të mjekëve shqiptarë të prekur nga Covid-19 në BM, natyrshëm vete gjuha aty probleme i debatueshëm anembanë globit me punonjësit e shëndetësisë është një term i gjatë kohor.
Në të gjithë botën, profesioni i punonjësve shëndetësorë mbështetet te migrantët. Por politika shpesh kufizon lëvizjen e tyre. Përhapja e COVID-19 ka treguar që, nën krizë, shumë nga këto pengesa janë më të lakueshme se sa politikëbërësit i bëjnë ato të jenë. Në shumicën e vendeve me të ardhura të larta, migrantët përbëjnë një pjesë të madhe të punonjësve shëndetësorë. Sot, një në gjashtë mjekë në të gjithë vendet e OECD studionte jashtë, dhe në dekadën e fundit, numri i mjekëve dhe infermierëve të lindur nga jashtë në rajon u rrit me 20 përqind. Mërgimtarët përbëjnë 12 përqind të forcës së punës shëndetësore në Mbretërinë e Bashkuar prej 1.9 milion, dhe 17 përqind të fuqisë punëtore shëndetësore të SHBA me 156 milion. Sigurisht, punonjësit e shëndetit të lindur të huaj mund të kenë studiuar në vendin ku kanë emigruar, jo në vendin e tyre - ndoshta sepse ata lëvizën me familjen e tyre kur ishin të vegjël, ose sepse u transferuan për studime. Pavarësisht, sistemet shëndetësore sot mbështeten tek punonjësit e shëndetit migrant. Në veçanti, migrantët janë të punësuar në mënyrë disproporcionale në profesionet e vijës së parë të përgjigjes pandemike - që do të thotë se migrantët ka më shumë të ngjarë të jenë në vijat e para të përgjigjes COVID-19 sesa punonjësit e tjerë të shëndetit.
Kuptimi i rezistencës ndaj migrimit të punonjësve shëndetës
Megjithë besimin e tyre në punëtorët e shëndetit të lindur jashtë, vendet me të ardhura të larta kanë rezistuar historikisht në rritje migrimin e punonjësve shëndetës, veçanërisht për punonjësit e shëndetit të trajnuar jashtë vendit. Ekzistojnë dy arsye kryesore për këtë qëndrueshmëri. Së pari, vendet me të ardhura të larta shqetësohen se këta punëtorë nuk do të kenë nivelin e kërkuar të aftësive. Së dyti, ata shqetësohen se lehtësimi i lëvizjes së punonjësve shëndetësorë do t'i privojë vendet e origjinës së forcës së tyre shëndetësore (shumë të nevojshme). Ky shqetësim i dytë bëhet një pyetje etike, një që Kodi Global i Praktikës i Organizatës Botërore të Shëndetit (ËHO) për Rekrutimin Ndërkombëtar të Personelit të Shëndetit 2010 kërkoi të adresonte duke dekurajuar rekrutimin aktiv nga 57 vende ku OBSH identifikoi një “mungesë kritike” të punëtorëve të shëndetit. Kjo vetëm parandalon "copëtimin" e punëtorëve nga agjencitë e rekrutimit - jo marrëveshje bilaterale midis dy palëve të barabarta, siç është ajo mes Mbretërisë së Bashkuar dhe Filipineve me anë të së cilës kjo e fundit pranon të sigurojë punëtorë të trajnuar shëndetësor në këmbim të zhvillimit të fuqisë punëtore dhe shkëmbimit të praktikave më të mira. Por kjo nuancë nuk është kuptuar mirë nga shumë vende, dhe kodi i OBSH shpesh përdoret për të ndaluar marrëveshje të tilla.
Për më tepër, shumë nga forcat e punës shëndetësore - teknikët dhe punëtorët e kujdesit, për shembull, konsiderohen "me aftësi të ulëta" në vendet me të ardhura të larta, gjë që e bën më të vështirë migrimin e tillë. Si shembull, në shkurt të vitit 2020, Mbretëria e Bashkuar zbuloi sistemin e saj të ri të bazuar në pikat e imigracionit për të qeverisur migracionin pasi Britania e Madhe të largohej nga Bashkimi Evropian. Sipas rregullave të reja të propozuara, atyre që nuk janë në gjendje të fitojnë mbi 25,000 per në vit në Mbretërinë e Bashkuar janë të ndaluar, përveç nëse qeveria mendon se ka mungesë në sektorin e veçantë. Shumë zyrtarë qeveritarë i konsideronin njerëzit në këtë parantezë si "me aftësi të ulëta". Kjo kërkesë për përfitime mbulon shumë punonjës shëndetësorë që tani konsiderohen "çelës" nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar përballë epidemisë COVID-19, përfshirë paramedikët, infermierët, kujdestarët dhe mamitë. Siç tha një anëtar parlamentar përkrah Brexit së fundmi, "Një nga gjërat që po na mëson kjo krizë e tanishme është se shumë njerëz që ne konsiderojmë se janë me aftësi të ulëta janë në të vërtetë mjaft të rëndësishme për mbarëvajtjen e vendit tonë dhe në fakt njihen punëtorët kryesorë."
COVID-19 tregon se pengesat për migracionin e punonjësve shëndetës janë të kapërcyer në kohë krize. Një zhvillim interesant gjatë javëve të fundit ka qenë zbutja e kufizimeve për punonjësit e shëndetshëm të trajnuar dhe të lindur në vendet me të ardhura të larta për të përballuar krizën. Punëtorët janë futur në vendet e goditura nga jashtë (p.sh., mjekët kinezë, kuban, dhe shqiptarët u transferuan kohët e fundit në Itali) dhe kufizimet e brendshme janë hequr. Mjekët e refugjatëve pa kualifikime të njohura janë thirrur në Gjermani, dhe njohja e tyre gjurmohet me shpejtësi në MB. Neë York po lejon që mjekët e trajnuar nga jashtë të punojnë, dhe Australia po heq kapakët e orarit të punës për infermierët e trajnuar nga jashtë. Këto shembuj tregojnë se kur vendet e dëshpëruara, me të
ardhura të larta, janë të gatshëm të anashkalojnë pengesat e dukshme të pakapërcyeshme të detajuara më lart. Dhe me përhapjen e COVID-19, këto vende janë gati të bëhen edhe më të dëshpëruara.
Gjatë bisedës me Dr Besim Latifaj, nga Ashford dhe St. Peter's Hospital NHS Trust të Britanisë së Madhe, mësojmë se ndërkohë, pas infektimit nga koronavirusi, ka ndërruar jetë një shqiptar me origjinë nga Kosova, i cili jetonte në Londër. Sipas mediave, bëhet fjalë për Naser Ramadanin, i cili kishte ardhur nga qyteti i Ferizajt. Lajmin e kishte bërë të ditur përmes një postimi në Facebook nga Driton Tali, këshilltar i kryeministrit në detyrë Albin Kurti.I mirënjohuri i komunitetit shqiptar, Abedin Bajraktari shkruan me këtë lajm: "Tezaku im, Naser Ramadani,
gjithkund ku ti ishe, ate vend e ndritshe, me buzëqeshje, me zemër të madhe dhe dashuni ndaj çdo njeriu! E gëzove jetën ashtu si ti deshte! Do të na mungosh shumë por krenarë që të patëm! Ngushëllime gjithë shoqërisë, që më së shumti i juaji ishte!🙏
U prehsh në paqe, tezak!"
Gjithashtu Besnik Sahatçiu-Ora i ati i Rita Orës, shkruan: “Naser Ramadani BABA Sot ndroi jete. Nje nga momentet e shumta qe i kemi nda me deshire i gjithe komuniteti Shqiptare ne UK/Londer. Ngushellime Familjes dhe shoqerise se shumte te ndjerit.”
