Anjeza Musollari: Nëse do të shkatërrosh një komb pa luftë...

Fjalë që digjen si flakë: paralajmërimi i një epoke

Ka fjalë që nuk janë thjesht mendime, por kambana që bien për të zgjuar ndërgjegjen e një kombi. Një prej tyre është kjo: “Nëse dëshiron të shkatërrosh një komb pa luftë, bëje shthurjen dhe lakuriqësinë të zakonshme në brezin e ri.”

Kjo nuk është një frazë për t’u kaluar me lehtësi. Ajo është një analizë e thellë e mënyrës se si një shoqëri humb vetveten, jo përmes armëve, por përmes humbjes së moralit.Kur lakuriqësia, shthurja, banaliteti dhe mungesa e turpit bëhen “normë”, kur virtyti fillon të duket i vjetruar, atëherë kombi fillon të tretet ngadalë, pa krisma, pa gjak, por me një plagë të brendshme që shkatërron shpirtin.

Lufta e re: jo nëpër male, por nëpër mendje

Në kohët moderne, luftërat nuk bëhen më me armë, por me ide, imazhe dhe ndikim kulturor.Sot, “pushka” është ekrani. Fushëbeteja është rrjeti social, dhe armët janë modelet që serviren si frymëzim për brezat e rinj.Në vend të ushtarëve me uniformë, kemi influencerë me miliona ndjekës që imponojnë sjellje, fjalor dhe modele jetese.

A po formohet brezi i ri shqiptar me vlera që ndërtojnë kombin, apo me shthurje që e shpërbën atë nga brenda?

Në këtë betejë, mësuesi, prindi, ushtaraku, gazetari janë ushtarët e vërtetë të frontit moral.Sepse mbrojtja e kombit nuk është vetëm çështje kufijsh, por edhe e ruajtjes së kufijve të shpirtit kombëtar.

Shthurja si armë e butë mënyra më e lehtë për ta bërë popullin të dorëzohet

Historia e ka treguar shpesh: kur nuk mund të pushtosh një popull me forcë, pushtoje me zakone, me zakone që e bëjnë të turpërohet nga vetja.Nëse ia ndryshon ndjenjën e moralit, nëse ia përmbys kuptimin e dinjitetit, ai vetë do të dorëzohet, do të bëhet i bindur, i shpërqendruar, i përgjumur.

Sot, shumë shoqëri përballen me këtë formë të re “pushtimi të butë”: një globalizim që nuk e sulmon trupin, por e paralizon shpirtin përmes banalitetit dhe shthurjes kulturore.Në vend të heronjve, serviren idhuj pa vlera. Në vend të dijes, reklamohet pamja. Në vend të përpjekjes, promovohet shpejtësia dhe përfitimi.Dhe kështu, pa e kuptuar, rinia humbet busullën morale që dikur e drejtonte drejt virtytit, punës, atdhedashurisë.

Brezi i ri: midis shkëlqimit të ekraneve dhe errësirës së brendshme

Brezi i ri shqiptar jeton në një realitet ku çdo gjë është e dukshme, por pak gjëra kanë kuptim.Lakuriqësia, që dikur ishte shenjë turpi, sot quhet “liri”. Shthurja, që dikur shihej si rënie, sot paraqitet si “modernitet”.Në këtë rrugëtim të rremë drejt “lirive të reja”, harrohet një e vërtetë e thjeshtë: Liria pa përgjegjësi nuk është emancipim, është vetëshkatërrim.

Mësimi, kultura, letërsia, arti, të gjitha këto duhet të mbeten mburoja e rinisë, jo dekor i zbrazët i shthurjes.Nëse humbim ndjenjën e masës, të turpit dhe të moralit, nuk do të kemi nevojë për armiq të jashtëm. Sepse do ta kemi mposhtur veten.

Roli i arsimtarit, prindit dhe ushtarakut në mbrojtjen e shpirtit kombëtar

Në çdo brez ka nevojë për roje të ndërgjegjes.Në të kaluarën, ata ishin mësuesit, ushtarakët dhe prindërit njerëz që ruanin ekuilibrin moral të shoqërisë. Sot, kjo detyrë është më e vështirë, por edhe më e domosdoshme. Një mësues që mëson me shembull, një prind që edukon me ndershmëri, një ushtarak që flet me dinjitet, të gjithë janë mbrojtës të kombit nga brenda.

Eqrem Çabej, Sami Frashëri, Fan Noli e kanë theksuar një ide të përbashkët: kombet shkatërrohen kur humbasin moralin, jo kur humbasin luftën.

Prandaj, ruajtja e vlerave nuk është konservatorizëm, është akt mbijetese kombëtare.

Gazetari dhe fjala e përgjegjshme, arma e së vërtetës

Në këtë betejë për shpirtin e brezit të ri, gazetari ka një detyrë të shenjtë: të mos bëhet zëdhënës i shthurjes, por roje e së vërtetës.Gazetaria nuk duhet të ndjekë klikime, por të udhëheqë ndërgjegje. Në çdo shkrim, në çdo titull, në çdo imazh që publikohet, fshihet një ndikim  dhe ky ndikim mund të ndërtojë ose të rrënojë.

Fjala e gazetarit është plumb i butë. Ajo mund të plagosë, por mund edhe të shërojë. Në këtë kuptim, fjala është armë që duhet mbajtur me nder, si arma e ushtarit.

Brezi që duhet të ngrihet

Nëse duam ta shpëtojmë kombin nga “lufta pa armë”, duhet të ngremë një brez që nuk e sheh moralin si pengesë, por si forcë.Një brez që kupton se turpi është dinjitet, masat janë virtyt, dhe puna është liri. Nëse rinia shqiptare e humbet këtë kuptim, atëherë humbim gjithçka që na ka mbajtur gjallë si komb.Por nëse e rikthejmë nderin, kulturën dhe modestinë në vlerë, atëherë kemi fituar betejën më të rëndësishme: atë për shpirtin e Shqipërisë.

Ndërgjegja thërret!

Mos lejoni që lakuriqësia të zëvendësojë dinjitetin.Mos lejoni që shthurja të quhet liri.Mos lejoni që heshtja të bëhet pajtim.

Sepse një komb që hesht përballë shthurjes, është një komb që pranon të humbasë pa luftë.Dhe kombi që humbet shpirtin, s’ka më as atdhe për të mbrojtur.