Tregim
NGA SPIRO GJIKONDI
-…Katërmbëdhjetë vjet që bashkëjetojmë, - tha Diku.- Vetëm ne të dy. Unë dhe Xhini. Në këtë shtëpi…
Shtëpia është e madhe për dy vetë. Duket. Mund të jetonim në një hyrje edhe më të vogël, me një dhomë gjumi, apo në një studio çfardo, të paisur thjesht. Do të na kushtonte edhe më lirë. Por asnjëherë nuk na ka shkuar ndërmend të ndërojmë banesë. Ka diçka që na mban këtu. Një rutinë katërmbëdhjetëvjeçare, pjesë e jetës sonë, të cilën nuk duam ta prishim.
Shtëpia ka parkingun e vet. Në katin e dytë janë dhomat e gjumit. Në katin e parë: dhoma e pritjes, ( deri tani s’kemi pritur njeri dhe as kemi ndërmend të presim, por përsëri vazhdojmë ta quajmë “dhoma e pritjes”, ) dhoma e ngrënies dhe kuzhina.
Dhoma e pritjes ka dy dritare. Njëra shikon nga ana e parkingut. Tjetra nga ana e rrugës. Edhe dhoma e ngrënies ka dy dritare dhe të dyja shikojnë nga ana e parkingut. Mbase kjo është e veçanta në këtë shtëpi. Një veçanësi që nuk do t’i binte në sy askujt.
Gjatë ditëve të javës, sa herë kthehem nga puna, duke futur makinën në parking, në njërën nga dritaret e dhomës së ngrënies, shikoj përherë fytyrën e ëmbël të Xhinit. Ajo pret aty me orë të tëra. ( Une vetëm kështu mund ta përfytyroj atë. Përjetësisht duke pritur!) Prapa xhamave të driteres. Deri sa të vij unë…
Më ndjek me atë vështrimin e saj të butë tek bëj harkun rreth shtëpisë, tek bëj dy herë para-prapa, deri sa të zë vendin tim në parking. Pastaj, kur unë fik fenerët dhe mbyll derën e makinës, vë re se ajo nuk ndodhet më aty. Vë buzën në gaz. E di se ka shkuar te dera, që unë ta gjej përpara kur të hyj.
Në ditët e pushimit ajo qëndron tek dritarja e dhomës së pritjes. Tek ajo dritare që shikon nga rruga. E sheh makinën ne parking dhe e mer me mend se unë kam dalë për të pirë një kafe, ose për tu takuar me shokët. Me shokët takohemi çdo javë. Kemi nevojë të bisedojmë. Nuk themi ndonjë gjë të re. Përsërisim ato të javës së kaluar. Por më mirë kështu se sa të rimë pa folur. Themi ato që kemi thënë. Vrasim kohën dhe mërzinë. Dhe Xhini e di se nuk do të vonohem shumë. Një copë herë. Po edhe sikur ta zgjasim këtë kohë të vrasjes së mërzisë, Xhini nuk ankohet dhe nuk lëviz nga vendi. Pret aty, prapa xhamave të dritares, deri sa të vij unë. Pastaj, si çdo ditë tjetër, vrapon tek dera për të më dalë përpara.
- Hi, Xhini!
Ajo nuk më pyet se ku isha, kë takova, ç’kam pirë, ç’kam parë, ç’kam thënë, ç’kam dëgjuar. Nuk pyet në se jam i lodhur, i mërzitur apo i nervozuar. Jo se i di të gjitha, por sepse nuk do të dijë asgjë. I mjafton që unë jam në shtëpi, që më sheh, që ka me kë të rrijë, që ka me kë të ndajë jetën e saj. Pas asaj pritjeje të gjatë, ajo vazhdon të jetë përsëri e gëzuar, e kënaqur, ose e lumtur… Mbase diçka më shumë…
Më shoqëron përgjatë koridorit të ngushtë, në dhomën e ngrënies, në kuzhinë, tek hap frigoriferin dhe nxjerr diçka për të ngrënë, apo për të pirë, dhe pret me padurim që unë të shkoj në dhomën e pritjes, të shtrihem në sofa, të hap televizorin, dhe, gjysëm i shtrirë, të shoh dy- tre filma radhazi.
Ajo vjen aty, ulet pranë meje, mbështet kokën në supin tim, apo vë faqen mbi gjoksin tim, thua se kërkon të numurojë të rrahurat e zemrës sime: tak…tak…tak… njqind… njemijënjë… një million…deri në pafundësi, njëlloj sikur të dëgjonte një muzikë të lehtë, ting…ting…ting… me një ritëm uniform.
Rutinë e hershme, katërmbëdhjetë vjeçare… që atë ditë që u takuam së pari, që atë ditë që vendosëm të jetojmë bashkë…
Bëja jetë të vetmuar aherë, përpara se të takoja Xhinin…
Gruaja ishte larguar, me sa duket, përfundimisht. Mbase ngaqë haroi për një çast se ishte e martuar. Mbase ngaqë ishte penduar që ishte martuar. Mbase ngaqë e kishte konsumuar të gjithë mushtin e dashurisë. Apo mbase nga që, për rrethana të ndryshme, unë kisha përfunduar punëtor i thjeshtë, dhe ajo nuk kishte më me cilin të krenohej.
Po ashtu edhe fëmijët. Kishin vendosur edhe ata të jetonin më vete. Mbase ngaqë e konsideronin veten të rritur. Mbase ngaqë nuk i duronin dot këshillat e mia. Donin ta ndërtonin jetën ashtu siç u pelqente.
Ndërsa unë… Nuk kisha ndërmarë asnjë lloj veprimi për ti penguar. As ata, as gruan. E përse duhej t’i pengoja? Jetojmë në një vend të lirë. Ishte e drejta e tyre të vendosnin se ku e se si do të jetonin.
Por edhe pse kisha pranuar te jetoja i vetëm, vetmia më hante. Më brente përbrenda siç bren krimbi drurin e thatë. Mbase isha thare edhe unë. Nuk më bënte përshtypje asgjë. Dija vetëm që mbijetoja. Merja frymë. Shkoja në punë, kthehesha, lahesha dhe dilja per të shkuar në një kafe-bar këtu afër, ku e kaloja gjithë mbrëmjen.
Tamam kështu: Punë-Shtëpi- Kafe. Si në një trekëndësh. Një trekëndësh çfardo. Gjithsesi një trekëndësh. Lëvizjet e mia të përditëshme ndiqnin brinjët e tij, ndërsa pikat e qëndrimit tim mund t’i vendosje pa frikë në të tri pikat e bashkimit të tyre, ndërsa vijat e tij nuk ndërpriteshin askund dhe dalja prej andej më dukej e pamundur.
Punë-Shtëpi- Kafe…
Mbaj mend, atë natë dola nga bari më vonë se herët e tjera. Binte një shi dëbore. Ishte ftohtë. Nuk kisha ombrellë me vete. Shiu derdhej mbi mua. Kisha pirë pak. Më shumë se zakonisht. Di se e fillova me nje përzierje vodke me lëng portokalli, pastaj një tekila me kripë e limon… Nuk mbaj mend çfarë piva tjetër. Wisky-saur… Xhin-tonik… Di vetëm se e mbylla me nje “Long-island ice tea”, një përzjerje e turbullt vodka- xhin- rum- tekila- skoch- wiski, me pak coca- cola, në një gotë të madhe uji. Pas saj ndihesha vërtet si “Longisland ice tea”. I turbullt. Edhe mendjen e kisha të turbullt. Edhe vështrimin e kisha te turbullte dhe kisha haruar pothuajse gjithçka. Madje edhe vetminë. Ecja rrugës duke u tallandisur majtas e djathtës pa e vrarë mendjen as per të nesërmen, as për shiun e ftohtë.
Xhinin e gjeta atje ku bashkohet Crescent avenue me Belmont. Kishte zënë një cep tek dera e dyqanit, e lagur edhe ajo, dridhej nga të ftohtit.
Ndalova dhe hodha sytë rrotull. Ndoshta ishte me dikë. Rruga ishte bosh. Makinat kalonin me nxitim duke hedhur mbi në dritat e tyre të fuqishme. Askush tjetër në rrugë. Vetëm unë dhe ajo. Dyshova mos kishte kudisur ndonjë reng. Druhesha se mos dikush ishte fshehur aty rrotull. Por, jo. Ajo ishte vetëm. Në rëzë të trotuarit. Nën shiun e ftohtë.
- Edhe ti si unë?.- mërmërita gati me vete.- Të kanë braktisur? Të kanë përzënë? Apo ke humbur?
Ajo nuk mu përgjegj. Më shikonte nga poshtë-lart. Kishte një vështrim të fikur. Një vështrim lutës.
- Mos më thuaj asgjë, - thashë.- Nuk dua spjegime. E mar me mend. Je kryqëzuar edhe ti në mes të këtij kryqëzimi. Dhe s’di nga t’ja mbash e ku të vesh. Ndërsa unë, të paktën, e kam një shtëpi. Pra… Eja me mua. Nëse dësheron. Po s’deshe, mua aq më bën, ri aty ku je, në shi e në të ftohtë.
Ajo nuk nguroi. U ngrit dhe, të dy bashkë, morëm rrugën përpjetë Crescent avenusë. Si dy të huaj për njëri tjetrin. Unë përpara. Ajo një hap pas meje.
- Këtu, - i thashë kur mbëritëm para shtëpisë.- Kjo është rezidenca ime. Mbretëria ime e vetmisë…
Shtyva trinën metalike të gardhit, ngjita shkallët, hapa derën dhe qëndrova për ta lënë atë të hynte e para. Mbase kishte këmbë të mbarë. Dukej disi e frikesuar, nuk e dinte se ku shkonte, nuk e dinte se me kë shkonte, si e verbër, drejt të panjohurës. Qëndroi për një çast në koridor, e hutuar. Nxitova dhe dola përpara. Hapa dritën e dhomës së ngrënies, e lashë atë aty dhe shkova në banjë për të marë një peshqir. U fshiva vetë. E fshiva edhe atë dhe e mbështolla me një peshqir tjetër të madh që të ngrohej e të mblidhte veten.
Pastaj shkuam të dy në kuzhinë.
- Para së gjithash ti duhet të hash, - i thashë. - Je e urritur. Kush e di sa kohë ke pa vënë gjë në gojë. Të hap një konservë peshku? Apo mish pule? Ose qumësht… Dëgjo, në këtë shtëpi nuk ka se kush gatuan. Dikur gatuante ime shoqe. Tani ajo s’është më dhe unë e shtyj me ushqime të thata e me konserva.Sonte do ta kalojmë me ato që na gjenden. Nesër, shohim e bëjmë. Ti zgjidh ç’të duash nga ato që ka në frigorifer. Të tjerat i bisedojmë më vonë.
Për t’ja lehtësuar gjendjen i hapa vetë konservat, ndërsa qumështin e zbraza në një kupë të madhe dhe u largova. E lashë vetëm, të hante e qetë, pa e ndjerë praninë e dikujt tjetër. Kur u ktheva i gjeta pjatat bosh. Por ajo vazhdonte të qëndronte në po të njëjtin vend dhe me ndiqte me sy në çdo lëvizje.
- Në se s’ke ndonjë kundërshtim.- i thashë dhe u ula përballë saj,- në se të pëlqen, mund të banosh këtu edhe ti. Me mua. Të bashkëjetojmë në paqe. Eshtë më mirë se sa në cep të avenusë Crescent. Më mirë se sa të jetosh vetëm. Eshtë më mirë edhe për mua. Dhe nuk do të kesh asnjë detyrim. Detyrimet janë të miat. Qeranë mujore do të vazhdoj ta paguaj unë, ashtu siç e kam paguar deri më sot. Jam në gjendje ta paguaj. Nuk do të kesh detyrime as për ushqimin. Unë mund të mbaj edhe vehten, edhe ty. Frigoriferi është plot. Në se nuk të pëlqejnë ushqimet e mia, më thuaj se ç’të pëlqen. Që nesër do dal të blej ç’të më thuash. Por, po qe se qe këtë çast e me tej të lind dëshira të largohesh, apo vendos të largohesh, je plotësisht e lirë. Unë nuk dua të bëj asgjë kundër dëshirave të tua. Nuk e pengova as gruan time kur vendosi të ikte, as fëmijët e mi kur vendosen të bënin një jetë të pavaruar. Nuk do të pengoj as ty. Jetojmë në një vend të lirë. Mendo dhe vendos vetë për të ardhmen tënde.
Ajo më dëgjonte në heshtje, por nuk mi ndante sytë për asnjë çast. Kishte një vështrim të mbërthyer e depërtonjës; një vështrim kurajoz, të vendosur, por edhe dyshues. Më shikonte sikur të donte të lexonte brenda meje. Ç’kishte të shkruar aty? Sa ishte në gjendje ajo të lexonte brenda meje? Dyshonte se nuk isha ai që dukesha. Ndoshta nuk i besonte ato që thoshja. Nuk i besonte as vetes. E keqja e madhe te merron, e mira e madhe të mpin e të ngjall panik. Ajo kishte pranuar me lehtësi të më ndiqte pas kur e ftova për në shtepi, me mendimin se do të gjente strehë per një natë dhe ushqim për një darkë. E ndodhur ne mes të katër rrugëve, në shi e në të ftohtë dhe e uritur siç ish, nuk e vriste mendjen per jeten në terësi. Tani që kishte gjetur të ngrohtë dhe që e ndjente veten të ngopur, por që i jepej mundësia për një zgjidhje thuajse të përhereshme, ( të bashkëjetonte me mua pa asnjë detyrim, as për qeranë, as për ushqimin!) i dukej e pabesueshme. Mbase ngaqë ishte zhgënjyer shumë në të shkuarën. Nuk donte të zhgënjehej sërish. Kishte frikë se prapa atyre fjalëve tepër miklonjëse fshihej ndonjë dredhi e poshtër. Ka të ngjarë që priste ndonjë veprim të egër kundër saj. I druhej një sulmi të befasishëm. Donte të ishte e mbrojtur. Dhe ishte e vendosur për këtë. Nuk i dridhej asnjë qerpik. Vertet nuk kishte aq fuqi sa të më përballte, ishte imcake në trup, por dukej e vendosur të luftonte, të mbrohej deri në fund.
Çuditërisht, atë çast, mu duk vërtet e bukur. Flokët e zeza e nxirrnin më në pah bardhësinë e fytyres së saj. Kishte një hundë të vogël, pak të harkuar. Edhe veshët i kishte të vegjël. Ndërsa sytë, seç kishin një ngjyrë të papërcaktuar, me nuanca të ngjyrave kafe, të gjelbër e të kaltër. Ata reflektonin një dritë të brendeshme, që dilte nga thellësia. Pata dëshirën të vë dorën mbi ballin e saj, ta përkëdhel, por nuk ndërmora asnjë veprim. Vështrimi i saj ishte frenues. Mund të kalonte në agresivitet të menjëhershëm. E lashe t’i bluante me vete ato që i thashë dhe u nisa per nga dhoma e pritjes. Por, pa bërë akoma dy hapa, si të isha kujtuar për diçka, u ktheva sërish.
- Unë nuk e di si të quajnë, - i thashë,- ose si të kanë thirrur të tjerët, por nuk dua ta di. Nuk e di as të kaluarën tënde. Por edhe ajo s’ka ç’më duhet. Edhe sikur të ketë aty diçka të errët, mos ma thuaj. Gjithkush ka diçka në të shkuarën e vet. Mbase edhe unë. Por ato më përkasin mua, ashtu siç të përkasin edhe ty. Më quajnë Sadik. Shkurt: Dik. Ty do të të quaj Xhini. Eshtë emër i bukur. Apo jo? Mua më pëlqen. Shkurtim i emrit Virxhinia. Mbase nuk të përshtatet, po ç’rëndësi ka? Xhini. Po ta përsëris që të mësohesh me këtë emër të ri.
Ajo mbeti në kuzhinë, me mendimet e saj të trazuara. Unë në dhomën e pritjes. Shtrirë në sofa. Me mendjen dhe vështrimin te turbullte. Long-island ice tea. Hapa televizorin. Kontrollova programin e filmave. Nuk më interesonin lajmet. Ato i mësoja kur takohesha me shokët në ditet e pushimit.
Pas një copë herë ndjeva hapat e saj në koridor. Ishte imcake në trup dhe i kishte hapat të lehtë. Erdhi dhe u ul ne bisht të sofasë. Shikonte mua. Jo televizorin. Me sa duket nuk e tërhiqnin filmat. Aq më mirë. Prita të më thoshte diçka. Mbase kishte marë vendim. Nuk e pyeta. As ajo s’foli. Ndoshta e kishte lënë të ma jepte përgjigjen të nesërmen. Sipas parashikimeve të motit te nesërmen do të ishte ditë me diell dhe temperatura do të kishte një rritje të ndieshme. Me rritjen e temperaturës mbase edhe ajo nuk do të kishte nevojë për strehezën time dhe do të vazhdonte të endej rrugëve. Nuk kisha pse të ngulja këmbë që ajo të bashkejetonte me mua. E harova ç’kisha thenë e ç’kisha premtuar. Pse duhej të ngulja kembë të ndryshoja rrjedhën e jetës së saj? Jetojme në një vend të lirë. Çdonjëri bën atë që i pëlqen.
- Në qoftë se të vjen gjumë, - i thashë,- në se je e lodhur, zgjidh vetë se ku do të flesh. Lart janë dy dhoma. Në cilën të duash. Mund të flesh edhe këtu, në sofa, por unë e kam zakon të qëndroj deri vonë duke parë dy-tre filma radhazi dhe ti s’mund të presësh. Por, po qe se dësheron, mund të flesh edhe me mua. Natyrisht, në qoftë se të pëlqen. Unë nuk lëviz shume kur fle dhe nuk gerhas. Besoj se nuk do të shqetësohesh. Si të duash…
Në vend që të shkonte për të fjetur, ajo lëvizi nga bishti i sofasë dhe erdhi e u ul pranë meje. Mbështeti kokën në supin tim. Pastaj koka e saj rëshqiti ngadalë mbi gjoksin tim. Ndjeva nga afër frymëmarjen e saj. Ndjeva ngrohtësinë e saj. Instinktivisht i vura dorën mbi kokë dhe nisa ta përkëdhel. Ajo nuk lëvizi. Me sa dukej i kishte dhënë karar të qëndronte aty përgjithmonë. Mbështetur në gjoksin tim…
Një zakon që do ta përsëriste çdo natë. Katërmbëdhjetë vjet… Duke numuruar të rahurat ritmike të zemrës sime… një… njëqindenjë… një million… deri në pafundësi.
Mund të bashkëjetojmë kështu edhe katërmbëdhjetë, edhe njëqind, edhe njëmijë vjet të tjerë. Nga sytë e Xhinit përherë buron dashuri. Ndërsa nga buzët e saj, më të rallë, dëgjohet vetëm një fjalë: - Mjau!
New York ,
