Në katet e shumta të Parajsës, që askush nuk i dinte sa ishin, sepse humbnin në pafundësi, në ngastrën e shpirtrave të rinj, në një shkretëtirë, nën hijen e një hurme po flinte Uba Meda, një djalosh rreth të tetëmbëdhjetave. Ai kishte ardhur nga Toka pasi ishte hedhur në erë nga aktivizimi i dinamitit që mbante të fshehur në trup. Nga shpërthimi në një treg ditën e diel, u vranë njëzet e shtat veta dhe u plagosën dyfishi. Uba Medan nuk e numëruan. Afrohet në majë të gishtërinjve pranë Uba Medës një djalë gazmor, vdekur nga vala e cunamit, dhe i këputi një qime nga mjekra e gjatë. Uba Meda u hodh përpjetë sikur ta kishte pickuar gjarpri dhe zuri të shante e të shfrynte si çakall i plagosur. Nxori nga rëra një bombë dore atomike dhe e tundte me tërbim. – Do ta hedh në erë Parajsën! – Çirrej me sytë e zgurdulluar që nuk shihnin asgjë. Pas tij u shfaq një i krishterë me veshje kalorësi mesjetar, një nga ata kryqtarë që bashkë me shokët e tij kishin vrarë me qindra fëmijë e gra dhe kishin djegur qindra vendbanime të lulëzuara, kuptohet në emër të Zotit. Kalorësi i nguli qetësisht ushtën në shpinë atij me mjekër. Natyrisht për ta qetësuar. Pauli, si specialist i bombës bërthamore, u shfaq at çast aty nga sipër; e rrëmbeu bombën e vogël dhe mbi një re në formë aeroplani, shkoi e hodhi në Oqeanin e Harresës. Sipas gjithë rregullave të përpikta të Parajsës, Uba Meda (ose me saktësisht, shpirti i tij) u ringjall pas dyzet ditësh në Parajsën e planetit V të yllësisë W në trajtën e stërzvogëluar të një virusi paqësor që pëson mutacione çdo katërmbëdhjetë ditë.
Burgu
– Po ti, – e pyeti zemra e burgosur gardianin, – ke zemër? – Jo, unë në vend të zemrës kam stomakun. Ai më mban gjallë, ai më urdhëron në çdo çast, në çdo situatë, në çdo mjedis, me çdo njeri. – Po kur ke dashuruar, kur je bërë me fëmijë, pa zemër paske qenë!? –u habit e burgosura. – Hekurat që të kanë vënë ty, më parë m’i kanë hedhur mua në tru. – Ti je i veshur herë si klerik, herë si politikan, herë si gazetar, herë si poet, – i tha zemra me keqardhje të çiltër. – Po kjo s’ka kurrfarë rëndësie. Ti je më i burgosur se unë, edhe pse je jashtë hekurave dhe ke në brez një çomangë e tufën me çelësa. – Edhe pse janë të vërteta këto që thua ti, – ngriti lart çomangën gardiani, kjo nuk ndryshon asgjë. Kështu ka pas qenë dhe kështu do të jetë përjetësisht përderisa stomaku duhet mbushur. Zemra bëri tri rrahje më të shpejta, pastaj tha: – Kjo tregon se ti je robot dhe si robot flet ato që të kanë programuar. Çdo argument ty të duket herezi, çdo mendim ndryshe, për ty është revoltë ose kryengritje, çdo nen i ligjit për ty është Perëndi. As ti nuk ma mbush dot mendjen me fatalitetin tënd, as unë nuk e pranoj at fatalitet sepse jam zemër. Kështu tha ajo që nuk harron kurrënjëherë të rrahë. Hapi krahët e padukshëm, doli mes hekurave dhe fluturoi e lirë në qiellin e turbullt edhe pse e dinte se herdokur do ta kthenin sërish prapa hekurave.
Ëndrra me bisht
Djaloshi Mark L. nga fshati Gurlan iu paskësh qepur mendja te kali i bardhë i Lis Dodës. Dhe nuk kishte faj. Të kullonin sytë kur e shihje kur ecte krenar kalldrëmeve të fshatit ose kur vraponte e argalisej lëndinave teksa kulloste me kuajt e tjerë. Plaku Lis nuk e ngarkonte asnjëherë atë bukurosh, veç ai e shalonte, kur shkonte në qytet dhe kur bënte vizita te miqtë e të njohurit. Dhe një mesnatë të bardhë me hënë të plotë, Marku doli nga shtëpia e tij dhe gati duke vrapuar shkoi drejt e te kulla e Lis Dodës. Qentë e shtëpisë e njihnin, si çdo djalë fshati, dhe portat e shtëpive në atë krahinë nuk ishte zakon të mbylleshin me çelës. I hodhi shalën kalit, i vuri yzengjinë dhe, ende pa dalë nga oborri, i hipi e kalëroi sikur po fluturonte. Askush nuk mund ta ndiejë atë ngazëllim që provoi Marku, duke ngarë atë kalë nëpër fushën e dehur nga rrezet e hënës. Vetëm kur do t’i jepte të dashurës së zemrës puthjen e parë do të kishte një shpirtdehje të tillë. Ngau e ngau kalin, duke lëshuar nga gjoksi gurgurima gazmore e thirrje përkëdhelëse për atë qenie të përsosur, kalëroi buzë liqenit deri te derdhja e një lumi, u kthye mbrapsh dhe kur ndjeu të ftohtit e agut e zbardhëllimën e qiellit nga lindja, u kthye në shtëpinë e tij. I fshiu mirë e mirë djersën Mbretit, kështu e quante me vete bardhoshin, i hodhi sipër një velenxë të mos ftohej, i dha tagji dhe e çoi te kulla e Lis Dodës. Në mbrëmje, te rrapi i madh në qendër të fshatit, ishin mbledhur burrat e kuvendonin. Pasi torën e torën gojëdhanat e thashethemet më të reja të fshatit e të krahinës e më tej, e mori fjalën Lis Doda. – Kam parë mbrëmë një ëndërr të habitshme, – foli duke shtyrë prapa qeleshen. – M’u shfaq një djalë e më tha: “Po të më japësh kalin e bardhë t’i hipi e të kalëroj me të, do të të jap si shpërblim velenxën më të mirë që kam.” Mirë, i thashë, po kujdes kryet se kalit i ha kurrizi dhe s’di ku të vërvit kokangulthi! – Dhe ia dhashë kalin... Kur u zgjova sot në mëngjes, shkova në haur, po ç’të shoh! Kali i bardhë ishte i mbuluar me një velenxë! Burrat e fshatit zunë të mërmërisnin dhe të shihnin syshqyer njëri-tjetrin dhe s’po u besonin veshëve. Rrena e kishte bishtin kaq të gjatë, sa s’do ta bënte as rrenësi më i madh i fshatit, kurse plakun Lis e njihnin dhe mbanin si një nga urtakët dhe njerëzit më të çiltër e më të ndershëm në të gjithë krahinën! Mos kishte lajthitur?! – Që nuk po më besoni, unë e kuptoj, –tha plaku, – po ç’t’i bëj velenxës që më ka mbetur në shtëpi dhe nuk është e imja dhe nuk di kujt t’ia kthej?! Burrat qeshën me të madhe dhe jehona e asaj qeshjeje dëgjohet edhe sot e kësaj dite në ato anë.
Legjenda e Àtë Stathit
Kur Àtë Stath Melani shkoi në botën tjetër dhe u paraqit te zyra e Shën Pjetrit, shenjtori e pyeti: – Ku e ke trupin, pse vjen para meje vetëm me kokën? – Sepse më prenë kriminelët, vrasës të paguar, më futën në një trastë dhe më çuan te dhespoti i Janinës për të marrë shpërblimin. Shën Pjetri ka një zyrë të thjeshtë, të ngjashme me një gjykatë rrethi, ku ç’fryn jashtë hyn brenda dhe të akuzuarit dridhen sa nga të ftohtit, aq dhe nga ankthi i dënimit. – Si e ke emrin? – pyeti shenjtori. – Àtë Stath Melani nga Përmeti i shqiptarëve. Shën Pjetri u kthye nga kompjuteri i varur në një cep reje (atje lart kompjuterët ishin shpikur qindra vjet më parë, po Zoti Perëndi ua kishte futur së pari në mendje njerëzve në formën e përrallave). Pasi lexoi në hebraisht për të qindtën e sekondës në kompjuter jetëshkrimin e Àtë Stathit, Shën Pjetri tha me vete: “Paska pasur jetë të vështirë e me fund tragjik!” dhe në fytyrën e tij mjekërbardhë u shtri një keqardhje e pafundme. Në at çast në tokë ishte natë. Shën Pjetri u fut, pa u dukur, në ëndrrën e dhespotit dhe e pyeti: – Pse e luftuat dhe e vrat Àtë Stathin e Përmetit? – Kush je ti që guxon e më pyet për një mëkatar? – u kreshpërua dhespoti duke përplasur me zemërim skeptrin në pllakat e kishës. – Hirësi, kokëfortësia e gjaknxehtësia i shkon qoftëlargut, jo njeriut që i është përkushtuar Zotit Perëndi, – tha me zë të shtruar Shën Pjetri. – Unë po të flas nga Porta e Qiellit, ku jam i dënuar të zbuloj vetëm të vërtetën. Dhespotit i ra skeptri nga dora, u përkul, u ul më gjunjë e bëri tri herë kryqin. – Pse e masakruat Àtë Stathin e Përmetit? – përsëriti pyetjen Shën Pjetri. – Ai ishte i pabesë, tradhtar i kishës sonë; meshonte vetëm në gjuhën e mallkuar të të pafeve; në shkolla nuk mësohej në greqishten e shenjtë, por në shqipen e të paudhit... – Ku shkruhet në Librin e Zotit se duhet meshuar vetëm në gjuhën greke? Zoti i krijoi gjuhët e popujve të ndryshëm – vijoi të thoshte Shën Pjetri – dhe secili flet, falet e lutet, këndon ninulla e vaje, ngre këngë për dashuritë në gjuhën e vet. Kështu bëjnë anglezët e kinezët, gjermanët e indianët, sllavët e hebrenjtë. Edhe shkollat i kanë në gjuhët e tyre. – Ai luftoi me armë në dorë kundër vëllezërve të tij grekë, – ngriti kokën e tha dhespoti me përvujtëri. – Po, ka luftuar në tokën e tij, por për të mbrojtur vëllezërit e tij të vërtetë, shqiptarët myslimanë nga ushtria juaj që bënte masakra mbi ta; gjithashtu, përpiqej të mbronte edhe shqiptarët e krishterë, të cilët ju doni me dhelpëri e dhunë t’i bëni grekë, me urdhër të një politike fetare e shtetërore të mbrapshtë. – Kam bindjen se kjo është propagandë myslimane, – tha dhespoti me zërin e tij të njohur spërdredhës e fishkëllyes. – Ti ke bindjen se flet në emër të Zotit, por gabohesh rëndë. Vetëm Zotin nuk mund ta mashtrosh! – foli Shën Pjetri dhe zëri i tij doli nga ëndrra e dhespotit. Koka e prerë e Àtë Stathit, ashtu me sytë e mbyllur, tha: – Unë dua të flas vetë me Zotin dhe ta pyes në shqip, në gjuhën time: A kam vepruar drejt apo kam mëkatuar? At çast u dëgjua një zë si bubullimë në gjuhën shqipe, që sikur vinte njëherazi nga brenda tij, nga lart e nga poshtë, nga e djathta e nga e majta. Àtë Stathit (d.m.th. shpirtit të tij) iu duk sikur ishte brenda një sfere. – Ti ke vepruar si të ka urdhëruar shpirti yt i pastër. Ky është veprimi më i drejtë dhe mos u pendo edhe në këtë botë ku ke ardhur. Nga sytë e shpirtit të Àtë Stathit për herë të parë dolën lot, edhe pse ishin të padukshëm. – Ai foli! – thirri Shën Pjetri. Zërin e Zotit Perëndi nuk e dëgjoi dhespoti.
