SHQIP - ANGLISHT
(Albanian & English)
Në një qytezë ndodhet një rrugë. Në atë rrugë ka një rrugicë. Në atë rrugicë ka një shtëpi. Në atë shtëpi ka një familje. Në atë familje jam edhe unë. Unë jam në atë shtëpi! Me atë shtëpi janë lidhur si vagonë treni edhe tridhjetë e shtatë shtëpi të tjera. Në këto tridhjetë e shtatë shtëpi askush nuk e di se kush, cili, sa, e si jetojnë aty. Askush nuk e sheh sho-shoqin. Edhe kur ndonjë përplasje e rastësishme ndodh, po more një të buzëqeshur, ah një të buzëqeshur, je më i lumturi në botë. Më i lumturi i asaj bote. Lëre pastaj të dish e të mësosh ndonjë lidhje mes tyre, pra banorëve të këtyre shtëpive.
Për shembull, shtëpia ngjitur me timen, për pesë vitet e mia të banimit këtu, ka ndërruar banorët e saj gati-gati dhjetë herë, në mos gabofsha në matematikën time. Eh matematika ime, thashë. Aty nuk gaboj. Nuk gaboj sinqerisht. Unë shquhem tani. Ia kalova edhe kompjuterit. Më vjen për t’u habitur. Si ore, ky elektroniku i mençur më numëroi së mbrapshti ditën e pasaportës. Unë e kisha fiksuar se kur i mbushja pesë vitet, ndërsa kompjuteri më shtonte edhe nja pesë të tjera plus.
Kisha dëgjuar se si ushtarët numëronin ditët e lirimit. I shkruanin me tullë në muret e banjave. I shkruanin me gozhda në pjatat e aluminit ku hanin, apo në gotat prej alumini ku pinin çaj me klor. Edhe unë gati-gati ashtu kisha bërë. I shkruaja ditët në murin e kopshtit prapa shtëpisë. Mirë kisha bërë.
E sheh, të ma kallte elektroniku mua shqiptarit?! Unë ia kalla atij. E munda. Kur iu drejtova zyrës së pasaportave, zyrtarja rrudhi vetullat.
“Ti do të mundësh elektronikun “Macintosh”? - më tha ajo.
Ajo më pa mua dhe rrudhi më tepër vetullat e saj. Unë i nxora një letër dhe i tregova ditët e numëruara.
“Mirë, mirë kompjuteri flet amerikançe”, - më tha ajo.
“Duhet t’ia ndërrojmë gjuhën e ta kthejmë në anglishten e shtëpisë, që të mos gabojë më”- shtoi ajo.
Anglishten e shtëpisë?! Po, ç’hyn këtu matematika? – ia vura fajin integrimit.
Asaj nuk i thashë asnjë gjë. Vetëm tunda kokën. Ajo më dha letrën e duhur për të vazhduar procedurat. Pagesat, ‘pengesat’, sorollatjet, faturat, fotot, formatimet e dhjetëra procedura të tjera, të ngjashme derisa një ditë u dëgjua një trokitje e fortë në derën time numër „44“. Ishte një postë që shpërndahej vetëm me parapagim. Një postë që vinte me motorçikletë.
“Firmos këtu!”, - më tha djaloshi me kokore mbrojtëse në kokë.
Unë firmosa.
“Firmos edhe këtu!”, - shtoi ai.
Prapë firmosa.
Mora zarfat dhe me vrap në dhomë ku më prisnin fëmijët dhe ime shoqe. Hapëm të parin dhe..., ç’të shihnim. Një emër tjetër, një pasaportë për një person tjetër. Shihnim njëri-tjetrin në sy dhe fap në dritare. Postieri kishte kaluar këndin ndarës të rrugicës. Motori sapo la një fjollë të zezë, ku unë në fakt hapa dritaren. Pastaj me vrap tek telefoni.
Pesëmbëdhjetë minuta sqarim nga kompjuteri i lidhur me të. Asgjë në thes. Askush nuk më vinte në ndihmë. Pashë orën, ishte vonë. Zyrat ishin mbyllur. Ajo natë m’u duk si një natë pesëvjeçare e gjatë dhe mërzitshme. Dita kishte zbardhur, por sytë e mi ishin mbyllur. Gruaja më tundi lehtë.
“Nuk do të shkosh tek zyrat e pasaportave?”, - më tha ajo.
Dhe unë kaq desha. U vesha, u lava dhe me vrap tek dera. Atje u gjenda në kohë. Por në kohë për tek informacioni, që më kërkoi letër kontaktin që duhej ta bëje një javë më parë.
“E ku kisha lënë unë takim?!”, - u mundova t’i shpjegoja njeriut përballë meje, që ngulte këmbë në nenin numër 21 të datës 22 të vitit 2006.
“O Zot i Madh!”,- thirra me vete...”
Kështu pasaporta mbeti. Mbeti edhe për gjashtë muaj të tjerë. Ndërkohë kisha dhe një bela tjetër. Gjyshja. Gjyshja nuk rinte dot më pa na parë. Ajo na kishte rritur neve. Ajo në fakt kishte rritur edhe fëmijët. Ishte gjyshe e mbajtur. Duhej të vinte patjetër që të na vizitonte. Dhe kështu u bë. U bënë një thes me letra dhe ajo mori vizën. Pas disa javësh ajo do të vinte. Në aeroport shkuam të gjithë për t’a pritur. Gjyshja doli si e dehur nga avioni. E lodhur, e dërmuar.
“Më mirë të kisha ardhur në këmbë”,- më tha, - “se sa me këtë çudi”.
Pastaj erdhën çantat. Një valixhe, një çantë sporti dhe një qese plastike me disa kuti plastike në të. Gjysma ishte mbushur me lëng, madje kur u vendos në transportier edhe transportieri u lag. Morëm bagazhet dhe u nisëm. Morëm një taksi.
Shoferi dy herë na pyeti: “A jeni mirë? A keni nevojë për ndonjë ndalesë?”
Ne i thoshim vetëm të ecte.
Pastaj foli gjyshja: “Po turshinë, turshinë a e morët?”
Dhe prapë ajo në të sajën, “turshinë, tek ajo qesja plastike...”.
Atëherë e kuptuam se përse taksisti ngulte këmbë të ndalonim diku për nevoja personale…
Shënim: Tregimi „Pak Turshi“ nga vëllimi me tregime shqip dhe anglisht „Tearing up the past“.
____________________________________________________________________
ANGLISHT – ENGLISH
Fatmir TERZIU: The story "Pak Turshi"
There is a road in a town. There is an alley on that street. There is a house in that alley. There is a family in that house. I am also in that family. I'm in that house! Thirty-seven other houses are connected to that house like train cars. In these thirty-seven houses, no one knows who, what, how many, and how they live there. No one sees the neighbours. Even when some random bump happens, you got a smiley, ah a smiley, you're the happiest in the world. The happiest of that world. Then let you know and learn some connection between them, i.e. the residents of these houses.
For example, the house next door to mine has, in the five years I've lived here, changed its occupants nearly ten times, if I'm not mistaken in my math. Oh, my math, I said. I'm not wrong there. I'm not wrong honestly. I stand out now. I also passed on the computer. I am surprised. Like clockwork, these smart electronics counted down my passport day. I had fixed when I turned five, while the computer added another five plus.
I had heard how the soldiers counted the days of release. They wrote them with bricks on the walls of the bathrooms. They wrote them with nails on the aluminium plates where they ate, or on the aluminium cups where they drank chlorine tea. I almost did that too. I used to write the days on the garden wall behind the house. I had done well.
You see, should the electronics call me an Albanian?! I left it to him. I was able to. When I approached the passport office, the official frowned.
"You will beat the electronic "Macintosh"? - she told me.
She looked at me and furrowed her brows more. I took out a paper and showed him the numbered days.
"Okay, okay, the computer speaks American," she told me.
"We have to change his language and return it to home English, so that he doesn't make any more mistakes," she added.
Home English?! Yes, what does mathematics come into this? – I blamed the integration.
I didn't say anything to her. I just shook my head. She gave me the proper letter to proceed with the procedures. Payments, 'obstacles', transfers, invoices, photos, formatting and dozens of other similar procedures until one day there was a loud knock on my door number "44". It was a prepaid mail only. A mailman who came on a motorcycle.
"Sign here!", - said the boy with protective cornrows on his head.
I signed.
"Sign here too!", he added.
I signed again.
I took the envelopes and ran to the room where my children and my wife were waiting for me. We opened the first one and... what did we see? Another name, a passport for another person. We looked into each other's eyes and through the window. The postman had crossed the dividing corner of the alley. The engine just left a black sheet where I actually opened the window. Then run to the phone.
Fifteen minutes of clarification from the computer connected to it. Nothing in the bag. No one would help me. I looked at the clock, it was late. The offices were closed. That night seemed to me like a long and boring five-year night. The day had dawned, but my eyes were closed. The woman shook me lightly.
"You won't go to the passport office?", she told me.
And I wanted so much. I got dressed, washed and ran to the door. I was there in time. But in time for the information, he asked me for the contact letter that you should have done a week ago.
"Where did I make the appointment?!", - I tried to explain to the man in front of me, who was staring at article number 21 of the 22nd of 2006.
"O Great God!", I called to myself..."
So, the passport remained. He stayed for another six months. Meanwhile, I had another problem. Grandmother. The grandmother could no longer live without seeing us. She had raised us. She had actually raised the children as well. She was a healthy grandmother. She should definitely come to visit us. And so, it was. A bag of papers was made, and she got the visa. In a few weeks she would come. We all went to the airport to wait for him. Grandma got out of the plane drunk. Tired, overwhelmed.
"It would be better if I had come on foot", - he told me, - "than with this wonder".
Then came the bags. A suitcase, a sports bag and a plastic bag with some plastic boxes in it. The half was filled with liquid, and even when it was placed in the carrier, the carrier got wet. We took our luggage and left. We took a taxi.
The driver asked us twice: "Are you okay? Do you need a stop…?”
We just told him to walk.
Then the grandmother spoke: "What about the pickle, did you get the pickle?"
And again, she in hers, "pickle, in that plastic bag...".
Then we understood why the taxi driver insisted that we stop somewhere for personal needs...
Note: The story "Pak Turshi" from the volume of Albanian and English stories "Tearing up the past".
Commentaires