Fatmir Terziu: Mësuesi që ndau jetën mes Elbasanit dhe Ferizajt

Mësuesi që ndau jetën mes Elbasanit dhe Ferizajt

Hyrje

Ky shkrim synon të trajtojë figurën dhe veprimtarinë arsimore të Ymer Alush Shyphejas, një prej mësuesve elbasanas që, në kuadër të politikave arsimore të viteve 1941–1944, kontribuoi në hapjen dhe konsolidimin e arsimit në gjuhën shqipe në Kosovë. Përmes një qasjeje biografike dhe historike, punimi evidenton rolin e tij në Ferizaj, lidhjen e qëndrueshme shpirtërore me këtë qytet, si dhe ndikimin e tij në breza nxënësish.

1. Konteksti historik dhe arsimor

Në vitet 1941–1944, arsimi shqip në Kosovë njohu një zhvillim të rëndësishëm falë angazhimit të mbi 300 mësuesve nga Shqipëria, të cilët iu përgjigjën thirrjes së ministrit të Arsimit të asaj kohe, Ernest Koliqi. Ky mobilizim arsimor kishte për qëllim hapjen e shkollave në gjuhën shqipe në trojet etnike shqiptare, duke përforcuar identitetin kombëtar dhe kulturor përmes dijes. Një pjesë e konsiderueshme e këtyre mësuesve, rreth 170, ishin elbasanas të diplomuar në Shkollën Normale të Elbasanit, institucioni më i rëndësishëm i formimit pedagogjik në Shqipëri.

2. Jeta dhe formimi i Ymer Alush Shyphejas

Ymer Alush Shypheja lindi më 24 janar 1916 në qytetin e Elbasanit, në një familje autoktone elbasanase. Formimi i tij pedagogjik u krye në Shkollën Normale të Elbasanit, të cilën e përfundoi në vitin 1939. Ky formim e pajisi atë jo vetëm me njohuri profesionale, por edhe me një ndjenjë të thellë misioni për arsimin dhe përhapjen e gjuhës shqipe.

Në vitin 1941, pas diplomimit, ai u emërua mësues në Ferizaj nga ministri Ernest Koliqi. Emërimi u pranua me entuziazëm, duke reflektuar idealizmin dhe përkushtimin e tij ndaj arsimit kombëtar.

3. Veprimtaria arsimore në Ferizaj

Në Ferizaj, Ymer Alush Shypheja shërbeu si mësues në shkollën “Ismail Qemali”, një nga institucionet kryesore arsimore të qytetit. Ai shkoi atje së bashku me nënën e tij, Behije Shypheja, dhe qëndroi në Kosovë deri në vitin 1945. Gjatë kësaj periudhe, ai u shqua për përkushtimin ndaj nxënësve dhe për rolin e tij në edukimin e brezave të rinj në gjuhën dhe kulturën shqipe. Një nga nxënësit e tij ishte poeti dhe martiri i demokracisë, Genc Leka, fakt që dëshmon ndikimin intelektual dhe formues të mësuesit Shypheja në personalitete të rëndësishme të mëvonshme.

4. Jeta pas kthimit dhe trashëgimia familjare

Pas kthimit në Shqipëri, Ymer Alush Shypheja vijoi punën si arsimtar në zona të ndryshme të vendit, duke ruajtur gjithnjë profilin e një mësuesi të përkushtuar dhe human. Në vitin 1946 ai u martua me Razije Lloshi (Shypheja), me të cilën krijoi një familje me gjashtë fëmijë.

Fëmijët e tij u rritën me dashurinë për Kosovën dhe për Ferizajn, qytetin ku babai i tyre kishte shërbyer me pasion. Kjo lidhje u ruajt edhe në brezin pasardhës, duke u reflektuar në vizitat e tyre në Ferizaj gjatë jubileve shkollore.

5. Fundi i jetës dhe vlerësimi historik

Ymer Alush Shypheja u nda nga jeta më 4 qershor 1971, në moshën 55-vjeçare. Megjithëse jeta e tij ishte relativisht e shkurtër, trashëgimia e tij arsimore dhe morale mbetet e rëndësishme. Ai përfaqëson tipologjinë e mësuesit idealist të gjysmës së parë të shekullit XX, i cili e shihte arsimin jo vetëm si profesion, por si mision kombëtar.

Si konkluzion

Figura e Ymer Alush Shyphejas zë një vend të veçantë në historinë e arsimit shqiptar në Kosovë. Jeta e tij e ndarë mes Elbasanit dhe Ferizajt simbolizon lidhjen e ngushtë kulturore dhe arsimore mes këtyre hapësirave shqiptare. Ai mbetet shembull i mësuesit të përkushtuar, që me dije, dashuri për nxënësit dhe atdhedashuri kontribuoi në ndërtimin e themeleve të arsimit shqip në Kosovë, duke lënë pas një trashëgimi të qëndrueshme historike dhe njerëzore.