Bujar Qesja: Një tavolinë, katër zëra dhe një qytet që i bashkon

BUJAR QESJA

Në fotografi nuk ka poza të rënda, as solemnitet artificial. Ka diçka më të rrallë. Qetësinë e burrave që kanë kaluar nëpër fjalë, humbje, libra dhe kohë. Një tavolinë në lokalin “Korça”, katër gota që shkëlqejnë nën dritën e butë të mjedisit dhe katër burra, që nuk kanë ardhur aty për t’u dukur, por për të qenë.

Takimi ynë ishte i thjeshtë, por jo i zakonshëm. Ishte hera e parë që Meçan Hoxha dhe Hashim Kërtusha uleshin kështu, pa protokoll, pa axhendë, vetëm me dëshirën për të rrufitur pak alkool dhe për të shijuar miqësinë, atë miqësi që lind kur fjalët nuk shtiren dhe heshtjet kuptohen.

Durrës: 15 dhjetor 2025: Në foto, nga e majta: Hashim Kërtusha, Meçan Hoxha, Bujar Qesja dhe Skënder Milaqi

Në atë tavolinë, në zemër të Durrësit, u bashkuan Gramshi, Ishmi dhe vetë qyteti bregdetar, si tre lumenj që derdhen në një det të përbashkët.

Lokali “Korça” na priti si shtëpi e njohur. Ndoshta edhe pronari, i ardhur nga ajo anë, e kishte sjellë me vete frymën e juglindjes, qetësinë, mikpritjen, atë ndjenjë që të bën të ulesh dhe të mos kesh ngut të ngrihesh. Muret dëgjonin, gotat reflektonin dritën dhe fjala rridhte pa u lodhur.

Meçan Hoxha Gramshi që flet me gjuhën e dhimbjes dhe qëndresës

Meçan Hoxha erdhi nga Gramshi, por Gramshi erdhi me të. Në fytyrën e tij ka një qetësi që nuk është e lindur, por e fituar. Është qetësia e atij që ka kaluar përmes një dhimbjeje që nuk shërohet, humbja e të birit, ndarë nga jeta në moshën 16-vjeçare, nga një sëmundje e papritur. Kjo dhimbje nuk u përmend me zë të lartë, por ishte aty, e pranishme si një hije e butë, që nuk errëson, por e thellon njeriun.

Meçani nuk flet shumë për veten, por librat e tij kanë zë. Katërmbëdhjetë libra, në fusha të ndryshme, janë dëshmi e njeriut që e ka kthyer jetën në shkrim dhe shkrimin në mënyrë për të qëndruar në këmbë. Në tavolinë, fliste me maturi, me një urtësi që vjen nga malet e Gramshit, nga rrugët që ngjiten dhe zbresin, nga jeta që nuk të ledhaton, por të mëson.

Kur Meçani buzëqesh, duket sikur Gramshi merr frymë përmes tij. Një buzëqeshje e lehtë, e ndrojtur, por e sinqertë. Në atë mesditë, ishte më shumë se shkrimtar, ishte baba, ishte mik, ishte dëshmitar i asaj që jeta mund të marrë, por nuk mund ta shuajë.

Hashim Kërtusha Ishmi që ka mësuar të flasë me libra

Hashim Kërtusha vjen nga Ishmi, vend që ka diçka të veçantë, qëndrueshmërinë e njerëzve që jetojnë mes tokës dhe detit. Arsimtar i njohur, edukator brezash, dhe autor i 35 librave romane, poezi, tregime. Hashimi ka atë qetësinë e mësuesit, që nuk ka nevojë të ngrejë zërin për t’u dëgjuar.

Në tavolinë, ishte fjala e matur, analiza e butë, kujtesa e gjallë e letërsisë si mision. Kur fliste për librat, nuk fliste me krenari boshe, por me përgjegjësi. Librat e tij nuk janë numra, janë rrugë të ecura, janë net pa gjumë, janë përpjekje për t’i dhënë kuptim asaj që përndryshe do të mbetej e shpërndarë.

Ishmi ishte i pranishëm në mënyrën si Hashimi i dëgjonte të tjerët. Ishte aty në respektin për mendimin ndryshe, në mënyrën si e ndërtonte fjalinë, pa e shtyrë, pa e prerë. Në një botë ku shumë flasin për t’u dëgjuar, Hashimi flet sepse ka çfarë të thotë.

Skënder Milaqi Durrësi i brendshëm dhe udha e frymëzimeve

Skënder Milaqi është nga ata njerëz, që Durrësi i ka rritur me kripën e detit dhe me durimin e qyteteve të vjetra. I lindur në Durrës, e mban qytetin jo vetëm si vendbanim, por si përvojë. Katër libra të botuar roman, poezi, jetëshkrim janë shenja të një udhe që vazhdon, pa bujë, por me këmbëngulje.

Skënderi në atë tavolinë ishte ura mes bisedës dhe heshtjes. Dinte kur të fliste dhe kur të linte fjalën të qarkullonte. Në sytë e tij ka gjithmonë vëzhgim të qetë, sikur po mbledh materiale për një libër të ardhshëm. Dhe ndoshta është kështu. Shkrimtarët nuk pushojnë kurrë së shkruari edhe kur nuk kanë laps në dorë.

Bujar Qesja gazetari që shkruan jetën

Mbetet gazetari që shkruan shumë publiçistikë, por që ende nuk ka mbajtur në dorë librin e vet. Por mos u shqetso. Mungesa e një libri, nuk është mungesë shkrimi. Ke shkruar jetën, ditën, ngjarjen, njeriun. Ke qenë aty ku fjala duhej të ishte e shpejtë, e saktë, e ndershme.

I lindur në Durrës, si Skënderi, e njeh qytetin nga brenda. Në atë tavolinë, u përpoqe të gëzoje mbi krahët e mirësisë. Jo sepse t'u duk se fole më shumë, por sepse dëgjoje me zemër. Pyetjet e tua, ndërhyrjet e tua, ishin si shenja rrugore që e mbanin bisedën në drejtim.

Fotografi që flet, por nuk bërtet

Fotografia që kemi bërë, nuk është thjeshtë kujtim. Është një dëshmi. Dëshmia se letërsia nuk jeton vetëm në libra, por edhe në tavolina të vogla, në gota që trokasin lehtë, në biseda që nuk kërkojnë shikues.

Gramshi, Ishmi dhe Durrësi u ulën bashkë në një mesditë. Malet, fusha dhe deti gjetën gjuhë të përbashkët. Dhe ajo gjuhë ishte miqësia, shoqëria pa kushte, e pastër si cipa qepës, ku eko-ja e respektit na nxirrte të "pasëmurë".

Kur ta shikojmë këtë fotografi pas vitesh, ndoshta do të kujtojmë fjalët, ndoshta shijen e alkoolit, ndoshta dritën e lokalit “Korça”.

Por mbi të gjitha, do të kujtojmë ndjesinë, se ishim bashkë, se fjala kishte peshë, se jeta me gjithë dhimbjet dhe gëzimet e saj, ia vlente të ndahej në katër.