Fatmir Terziu: Lufta e përjetshme midis kastave

Lufta e përjetshme midis kastave

Lufta e përjetshme midis kastave. A është thjesht një luftë? Edhe pse nuk do të ketë kontakt midis tyre, ashtu si qielli dhe toka, të gjithë kastat janë të lidhura vetëm në një horizont mirazhi. Në këtë mirazh burojnë dhe pasqyrohen absurditetet burokratike. Një nga anekset e tyre është të jesh nëpunës “burokrat”, të përpjesëtosh shumëplanshmërinë e kohës me goditjet boshe të makinës burokratike. Dhe kjo besohet, sepse është akoma më absurde. E tillë se e shndërron në moto këtë maksimë, e cila përfaqëson në mënyrën më autentike ekzistencën. Një punonjës i tillë me emrin nëpunës është natyrshëm një Sizifian me zell. Ai mbetet në prag të kotësisë dhe zgjedhjes së paracaktuar.

Në këtë nëntekst kastat janë të ndara dhe të ndara keq, e ndajnë fjalën në dysh, mbeten të angazhuar në vetminë, vetëvlerësimin, vetë-detyrimin e tyre. Kjo ndodh se vetë njeriu është shumë i vetmuar, kur mbetet i vetëm. Ai duket se është i lidhur me premtimet dhe besimin te Tjetri, por kjo është thjesht një nëse... tek detyrimi për të kuptuarit. Çfarë lloj detyrimi duhet të jetë që të kuptuarit të jetë imanent, automatikisht? Tani s’ka ndonjë përgjigje. Ai është një nxitje. Është thjesht një një qortim, por nuk është e vërtetë që është imanent.

Nuk është imanent se njerëzit janë të këqij dhe të gjitha vragat ndodhin për shkak të egoizmit, të pohimit të përditshëm të natyrës (racës) "së përjetshme" njerëzore. Njerëz të këqij dhe natyrisht jo qenër të këqij! Një qen rritet nga një pronar. Një person stërvitet nga kufizimi i egos së tij. Kjo natyrisht, si pjesë të kastës e vendos tek rrjeshti, tek rrjeshtimi.

Nëse e shkund asgjëja nga rreshtimi, nëse i heq kryeveprat, një gjë është e qartë: jeta është më e fortë se letërsia. Por pa të, jeta është e padurueshme. Letërsia është për të mirën e jetës. Dhe e kundërta është tashmë letërsia. Jeta nuk duhet të lihet vetëm. Mbetet një guackë, si një kërmill i zhveshur, që nxiton ngadalë drejt strehës së vdekjes. E tek vdekja ku është Njeriu?

Tek njeriu, vdekja është e natyrshme në specie. Shkurtësia është ende në embrionin e saj. Nuk ka vezë, nuk ka pulë, pjesa e debatit është një dialektikë boshe. Fillimi dhe fundi, dhe në mes një shkëlqim i zbehtë. Nuk ka përkufizim më të saktë të një jete me shkrepëse të ndezur. Dhe kur e dimë se është kështu...? Lufta vazhdon. Gjëja më e vështirë është t'i kundërvihemi vetes për të shpëtuar veten. Nga kush? Nga vetja? Se nga Qeveria nuk ndodh një gjë e tillë. Proverbi e thotë qartë, me ujin, me zjarrin, me Qeverinë, mos luaj. Kjo e fundit, pikërisht Qeveria me të vërtetë e prish shqisën e nuhatjes. Derisa dikush të shtyjë shkallën... e dikush të luaj me dhëmbët e nervozuar. A e ndryshon shkëlqimi i dhëmbëve kafshimin?

Tek kafshimi, kush e ha byrekun dhe kush ia jep, nuk ka rëndësi. Meqenëse unë nuk jam në tryezë, nuk jam pjesë e askujt. E asnjë racioni, apo proporcioni. Thjesht vetëm shkruaj. Pse disa shkruajnë dhe të tjerë jo? Edhe unë e pyes veten këtë, ndërsa shkruaj... Shkruaj... shkruaj... shkruaj..., që të mos gllabërrohem nga përulësia. Diku edhe pse thuhet se përulësia hap dyer të arta, Unë nënshkruaj gjithçka që unë jam UNË. Jam unë dhe jam vetëm unë jashtë luftës së përjetshme midis kastave.