Fatmir Terziu: Gjithnjë e kam një „sy“ më tepër tek fjalia e parë
- Prof Dr Fatmir Terziu
- 3 days ago
- 6 min read

Gjithnjë e kam një „sy“ më tepër tek fjalia e parë
Tregim nga Fatmir Terziu
Gjithnjë e kam një „sy“ më tepër tek fjalia e parë e shkrimeve, poezive, krijimeve të mia letrare. Gjithnjë e vë në përdorimin më profesional atë sy. Kështu më ndodh kur dua të fiksoj me saktësi, por dhe me orë, ditë, edhe javë të tëra atë nisje letrare. Dhe prej andej gjithçka vjen vetvetiu, gjithçka vjen si në natën e parë të martesës. Mendoj se ka edhe mendime dhe ndodhi të ndryshme, por kjo për mua është gjithnjë një respekt për natën e parë. Gjithnjë me nisjen e një romani, me fillimin e një libri, fjalia e parë është me atë sy, me atë ndjesi. Kjo, sepse fjalia e parë me të cilën fillon një libër është si shikimi i parë midis dy të huajve. Disa mendojnë ndryshe. Kjo është puna e tyre. Disa mendojnë se si ta mbyllin një roman, pa e filluar atë. Dhe kur gjejnë fjalinë e mbylljes atëherë fillojnë romanin, librin apo… Nejse kjo është punë oreksesh, problem individual.
Unë, po ua them që në fillim se, e shkrova këtë tregim pa e ditur se cili do të ishte fundi, pa synuar kurrë një fund specifik. E vërteta është se kjo histori nuk ka ende fund. Sepse fjalia e fundit duhet të shkruhet nga një bukuroshe që pashë një mbrëmje pranvere tridhjetë e gjashtë a shtatë vite më parë përmes dritës që lëshonte, aromës që përcillte tek unë vetë ajo dhe larushisë së luleve të një parku që mbart histori më vete në qytetin e trëndafilave, por që dukeshin të mefshta para saj. Kjo është sot gruaja që dua me të gjitha format e dashurisë.
Ajo kishte zëvendësuar aromën e pakrahasueshme të darëzonjave që mbushnin murin e gurtë, dhe buzëqeshja e saj natyrshëm ishte sa mijëra shumëbojshe që më magjepsi aq shumë sa e shtrëngova fort në sy dhe nuk e lëshova më. E mora hua, sikurse merret një gonxhe fshehtas nga rrënja e saj. E mbaja atëkohë më pas me vete kudo. Nuk e di nëse është e mundur, të biesh në dashuri në një sfodn me lule që të trullosin, në një hapësirë që të çmend me buzëqeshje, pyes veten në këtë rrugëtim të gjatë, ndoshta dhe aq shumë të gjatë ndonjëherë them me vete. Sidoqoftë, ajo aromë, ajo buzëqeshje më frymëzoi të shkruaja një histori. Të shkruaja një histori në të cilën gjithçka është e sajuar, madje edhe vetë autori. E them këtë se edhe pse ekziston një rrugë, një aromë, një shikim, një buzëqeshje, një realitet, unë akoma jam në ditën e parë, në atë ditë të vërtetë…
Dhe pastaj ndërsa ndodhi, ashtu sikurse ndodh një diçka e pabesueshme, jeta ishte jo vetëm pjesë e jetës, jeta që hidhet në këtë histori është edhe pjesë e lapsit, edhe pjesë e letrës. Është e gjitha mes të vërtetës dhe trillit, është një e trill në thelbin e jetës. Një ditë më vonë, në një ditë muaji të bletërimit shkencor, sipa mjatprodhuesve, vërtet të ëmbël, ajo vajzë me buzëqeshjen e saj magjepsëse qëndroi para meje, sikur të kishte rënë nga qielli. Dhe gjëja e çuditshme dhe në të njëjtën kohë tragjike në lidhje me atë takim ishte se ajo kërkoi diçka që unë nuk mund t'ia jepja. Ajo kishte vetëm një dëshirë, ishte e fiksuar pas saj, ashtu si princeshat në përralla janë të fiksuara pas një dere të mbyllur, dhe pikërisht kjo dëshirë e saj ishte e pamundur të përmbushej. Apo ishte e kundërta? Që atëherë, kanë ndodhur shumë gjëra, si të mira ashtu edhe të këqija, dhe unë dua të tregoj gjithçka. Të gjithë të vërtetën rreth gënjeshtrës.
Kjo është historia e vërtetë, dhe unë ju shkruaj si një mësues që emërohet për herë të parë në një shkollë, dhe duhet të shkojë në mësim të nesërmen, pa e ditur se si e qysh do të jenë nxënësit, si një i sëmurë që nuk e di nëse dielli do të lindë përsëri për të nesër, si një i dashur që e vendos gjithë zemrën e tij në duart e buta të një femre me shpresën e guximshme se ajo do ta dëgjojë. Kishin kaluar tre ditë që nga biseda ime me të. Më duheshin tre ditë për të shkruar fjalitë e para të kësaj flete, por pastaj papritmas gjithçka rrodhi me një shpejtësi marramendëse.
Në javët në vijim shkrova sikur të isha i udhëhequr nga një fuqi më e lartë, shkrova për jetën time, siç e kishte thënë botuesi. Tregova për barin në të cilin më kishte ardhur ideja gjeniale, për një fantazmë në korridorin e një shtëpie botuese, për një letër drejtuar një shkrimtari të vendit ku jetoja përkohësisht në kutinë time postare që e kisha hapur aksidentalisht dhe për gjithçka tjetër që kishte ndodhur gjatë atyre javëve emocionuese dhe unike.
Pushimet erdhën dhe ikën. Ia çova laptopin dhe shënimet e mia një shoku tim, ku kalova disa ditë pushime, dhe kur e gjithë familja u mblodh rreth tryezës së madhe në dhomën e ndenjes në prag të ditëlindjes sime, që përkon në një nga këta muaj të pushimve, duke lavdëruar zotin fshehtas ende me një pulë nga racioni i familjes, që mbushte çikas në pjatat tona, nëna ime ishte e para që tha, me arsye të mirë, se kisha humbur peshë dhe se nuk po haja mjaftueshëm.
A hëngra ndonjë gjë gjatë atyre javëve? Mund të kem ngrënë, por nuk kam asnjë kujtim për këtë. Im atë më lejoi të shkoja me pushim deri në fund të gushtit, me një mision të veçantë, u tha të tjerëve, dhe unë zgjohesha në mëngjes, vishja diçka dhe shkoja me vështirësi në tavolinën time me një filxhan kafe dhe letrat me vete.
Nuk u përgjigja në telefon, nuk u përgjigja ziles së derës, nuk pashë televizor, gazetat ishin grumbulluar të palexuara në tryezën e kafesë pranë divanit, dhe ndonjëherë në fund të pasdites dilja në lagje për të marrë pak ajër të pastër dhe për të blerë gjërat e nevojshme. Nuk i përkisja më kësaj bote, dhe nëse do të kishte ndodhur ndonjë fatkeqësi natyrore, nuk do ta kisha vënë re. Asgjë nuk më interesonte gjatë atyre javëve. Thjesht e dija se duhej të shkruaja. Qëndroja para pasqyrës së banjës, duke parë hutuar imazhin e një burri të zbehtë me flokë të çrregullt, që kishin filluar ta ndjenin rënien, dhe rrathë të errët nën sy. Nuk më bënte përshtypje.
Ndonjëherë ecja nëpër dhomë për të shtrirë gjymtyrët e mia të ngrira, dhe nëse nuk mund të vazhdoja dhe nuk kisha frymëzim, e vendosja radio-manjetofonin e mbetur nga koha tjetër në stereo. Fillonte me „Speca turshi“ një këngë që e kisha blerë në kasetë në shtetin fqinj dhe mbaronte me „A kanë ujë ato burime“, dhe gjatë gjithë atyre javëve e dëgjova atë kasetë, pa qenë në gjendje të thoja pse.
Thërritesha në vetvete si një person autik që numëron gjithçka që i bie në dorë. Ishte një lloj rituali për mua, që nga trofetë e para bëhesha më i sigurt, dhe pas këngës së dytë, ose të tretë kthehesha përsëri në histori dhe muzika i mbante mendimet e mia si një pulëbardhë e bardhë lart mbi qiellin e paanë. Herë pas here dëgjoja dhe një këngë tjetër që i përkiste qytetit dhe nuk e besoja ende pse ajo këngë fliste si në tym për bukuritë e quajtura bukuri.
Sa herë që dëgjohej „Rreth e rreth Kalsë…“, e dija se kishte kaluar edhe një orë, dhe zemra ime rëndohej dhe në të njëjtën kohë zbutej nga kujtimi i asaj mbrëmjeje magjike në sheshin para Hotel „Turizmit“ ku prisja gjatë me sy në të katër anët….
Në një moment të mbrëmjes fikja driën i fundit dhe shkoja në shtrat, pastaj shpesh ngrihesha përsëri sepse mendoja se kisha dalë me ndonjë ide fantastike që zakonisht rezultonte të mos ishte aq fantastike mëngjesin tjetër. Orët u bënë ditë, dhe ditët filluan të bashkoheshin në një lloj qielli blu të errët imagjinar, në të cilin mendimet ndjekin njëra-tjetrën, dhe shikimi gjurmon një vijë të hollë drejt horizontit ku udhëtari mendon se ka largësi të madhe drite. Nuk mendoj se ndonjë libër është shkruar ndonjëherë kaq shpejt. U nxit nga dëshira për ta rifituar atë buzëqeshje, dhe mezi prisja ditën kur do ta vija dorëshkrimin te këmbët e saj. Ditën e para të pritjes kishin kaluar dhe ditët që përcëllonin atë pritje po vinin ngadalë… Unë sapo kisha filluar të shkruaj… Po shkruaj pikërisht këtë fjalinë e parë, që nëse do të kenë durim dhe dëshirë, unë do të ju a tregoj në romanin tim që së shpejti do të dalë…, në atë roman që gjithnjë e kam një „sy“ më tepër tek fjalia e parë.
Comments