Faruk Myrtaj: AUTOBUSI ME 28 NDENJËSE

-tregim-

Kjo qytezë ishte krejt tjetër dikur.

Po ky horizonti i saj nga perëndimi, hapësirë detare, lindjen edhe atëherë e fshihnin malet. Detit i druheshin si diçkaje të pa-njohur dhe të ndaluar, teksa përmes maleve si në një gjurmë gjarpri shfaqej autobusi. Vinte nga Qyteti dhe mbërrinte deri në qendër të qytezës. Ndalonte përballë zyrës së vogël pikërisht kur Melo Abazi i kishte shitur tërë biletat për pasagjerët që do niseshin, pasi të zbrisnin ata që sa kishin ardhur. Autobusi kthehej mbrapshtë, në të njëjtën rrugë.

Tashmë rrugët janë shtruar dhe shtuar. Edhe makinat. Njerëzia është rralluar. Ata që kanë mbetur në qytezë shfaqen rrugëve si të vetmuar, duke molloisur, a thua rrojnë me kujtimet e asaj kohe. Mbrëmjet, edhe në qendër, tashmë pikëllojnë, mbase ngaqë të mbeturit aty kujtohen se dikur shëtitnin. Gjëra kote tashmë, edhe vatra e kulturës, libraria e biblioteka. Përmes celularit, ulur në divan shtëpie, mund të shëtitësh e të marrësh vesh ç’ndodh në botë.

Ç'u dashka të dalin te qendra, ku ndalonte autobusi, kur as ky s’vjen më?!

Sot, secili e ka një makinë të vetën. Nëse ndjehesh pa-qejf ose ke rrëkëllyer një gotë më shumë, i bën një zile fqinjit dhe ai të çon e të kthen ku të duash. Kundrejt një dreke që edhe ti vet e gëzon duke e ngrënë me të e duke zbërthyer diferencën e Gjirit të Meksikës me Gjirin e Amerikës. Gjysma e banorëve kanë nga një kafene, ku shkon e paguan kafenë gjysma tjetër, ata që s’janë mësuar o s’guxojnë të bëhen privat. Këtyre të fundit, edhe po tua falësh një makinë zor se do ta pranonin. Më mirë ia paguajnë biletën tjetrit, ia lenë timonin atij që e do, dhe vet s’kanë punë me çmimin e karburantit, gjobat e kontrollet rrugorë.

Dikur ishte më e thjesht. Atëherë, në datë e orë fikse, vinte autobusi nga Qyteti. 28 vende, për 28 kilometrat deri atje. Numër i pandryshuar ndenjësesh, të pa-mjaftueshëm për këtë popullsi që të shumtën e punëve me shtetin i zgjidhte atje, në Qytet. Pa llogaritur që qyteza kishte bum të lindjes së fëmijëve. Secila prej grave dhe burrave mbanin fëmijë në prehër dhe autobusi shëmbëllente me një çerdhe apo kopsht me drekë.

Kujtohen që biletat ishin të pakta, atëherë, edhe pse asnjë fëmijë s’kishte vend të vetë, ndenjëse të tijën në autobusin që vinte nga qyteti. Megjithatë, s’ishte Melua që shiste biletat, përgjegjës për këtë. Ai e shiste secilën prej biletave pa e ditur por edhe pa pyetur se cili do udhëtonte me të. Nëse do dilte ndonjë urdhër që edhe fëmijët të pajiseshin me biletë dhe të kishin ndenjësen e vet në autobusin që vinte nga qyteti dhe kthehej sërish, sigurisht do bëhej edhe më e vështirë gjetja e biletave për në Qytet.

Edhe vet Melua, agjenti, do ta kishte më vështirë. Për nja dy veta, ai ishte marrë vesh me shoferin e autobusit, që t’ia bënte si nder, t’i lejonte dy pasagjerë të rrinin gjysmë të ulur mbi të ngriturën e motorit, pranë tij. Këta e kishin si detyrë tabanin me muhabet shoferin, të mos e zinte gjumi, por edhe ia vendosnin në gojë dhe ia ndiznin cigaret, shoferit, në rrugëtim e sipër.

Ngaqë ishte kështu, që autobusi vetëm 28 vende kishte, dhe në Qytet duhej shkuar doemos, edhe pse i punësuar vetëm për të shitur biletat, nuk vonoi shumë që Melua u bë Njëshi.

Pa zhurmë, pa ndonjë vendim zyrtar a propozim nga poshtë, u pranua si Autoriteti i parë, i pa-neglizhueshëm, aq sa mund të quhej më i rëndësishmi në qytezë.

S’mund të mos shkoje te Melua, përderisa ulëset në autobus ishin fiks të numëruara, 28, për të shkuar e zgjidhur problemet me zyrat në Qytet, që të ktheheshe në qytezë e të vazhdoje punën. Me 28 fillonte edhe numri i mijërave të dëshmorëve, por numri i karrigeve në autobusin që vinte nga Qyteti ishte fakt e fiks, s’mund të ulej as të rritej edhe sikur vet Melo të shkonte ndërmend ta rriste. Ishte puna jote se si do ta arrije ta siguroje biletën, se si t’ia gjeje ndërmjetësin Melos.

Ishte vetëm ai, axhenti- siç e thërritnin njeriun që dikur, për ta ndihur të mbante gjallë jetën, e kishin punësuar në atë zyrë të vockël tre, me tre me një karrige dhe një tavolinë rrangalle, që pranoi të shiste biletat për autobusin, vetëm se nuk përballonte punë fizike.

Ai vet kurrë nuk e mbante këtë zyrë si privilegj, aq më pak ta shpallte si pushtet edhe pse, në pafajësi të plotë të tij, dikur do duhej ta kishte vënë re se po i përkuleshin e nënshtroheshin thuajse të gjithë, pavarësisht profesioneve, detyrave, diplomave, apo kompetencave të tyre në qytezë. Rëndësia e biletave që lëshoheshin vetëm prej duarve të tij, ishte bërë për njerëzit e shkretë më e rëndësishme edhe se biografia, por ai s’përgjigjej për gjëra që nuk vareshin prej tij.

Nuk e mbajnë mend saktë se kur Melo Abazin, biletë-prerësin, në fillim nën zë e pastaj edhe prej së largu, gjithnjë e më shumë vendas por edhe shoferi i autobusit, nisën ta thërritnin boss, por shpejt u mësuan me këtë sikur të ishte emri i tij,.

Ai i dëgjonte pa kthyer shenjë nëse e pranonte apo e refuzonte, në ndjehej i vlerësuar apo i marrë ngoje. Pa fjalë, u bë e udhës të shkonte ku e ftonin, edhe në takime të rëndësishme të zyrave ardhur nga Qyteti. Erdhi një kohë kur në lokalet ku ulej, s’po dinte më se si dhe kush ia paguante porositë që ai bënte për veten dhe për ata që nderoheshin prej uljes në tryezë me të.

Aq e natyrshme, e ditur dhe popullore u bë kjo sa edhe vetë ata që paguanin, nuk e kishin të nevojshme që Melo Abazi, bosi, të merrte vesh se cili ishte paguesi.

Merret vesh që askush s’mund ta akuzonte për autoritar, aq më pak të vinte në dyshim autoritetin e Melo Axhentit të Biletave. Si kudo në këtë botë, edhe me të, edhe me populluesit e kësaj qyteze, ndodhi ajo që materialja dhe moralja u këmbyen me njera tjetrën në natyrë pa e kushtëzuar marrëdhënien midis.

Ata që e kishin ndihmuar të punësohej në këtë zyrë- si bamirësi, dhe tërë banorët e kësaj qyteze s’arrinin dot të merrnin me mend se deri ku do mund të ngjitej madhërimi i tij autoritar.

Mbase s’do dilnin kurrë prej kësaj hijeje piramidaleje të pa frymë në majë të së cilës Melua ishte ngjitur, nëse s’do kishte ndodhur një pak-o-gjë e rëndomtë.

Diku tjetër, në një nga ishujt atje tej në det, kishin mbetur tepër, mbase të vjetërsuar, dy a tri autobusë. Ende s’dihet se kush mendoi t’ia shtonte rrugës së kësaj qyteze deri në Qytet. U bënë kështu tre a katër autobusë paskëtaj, autobusi që deri atë kohë vinte aty s’ishte më i vetëm, Melua, shitësi i biletave, axhenti, bossi, u bë hije, mjegull u bë dhe u tretë. U rrëgjua dukja, u shua autoritet dhe ra.

Thjesht se s’ishte më e nevojshme të shkohej tek ai për biletë, për autobusin e vetëm.

Secili prej shoferëve po ua linte në dorë banorëve biletën. Edhe fëmijët, secili prej tyre, mund të kishte ndenjëse të vetën. Sillet ndërmend prej asaj kohe se ata dy pasagjerët që rrinin gjysmë ulur gjysmë më këmbë te shoferi, ata që nuk e linin ta merrte gjumi dhe ia ndiznin cigaret, as ata s’ishin të nevojshëm më.

Zyra e shitjes së biletave s’e hapi më sportelin. Melo Abazi u harrua edhe më shpejt se ç’ishte ngjitur autoriteti i tij.