Fahri Dahri: PËRBËRËSIT BAZË TË SISTEMIT TË KUJTESËS!

Sipas përcaktimeve të bëra, tre janë përbërësit: kodimi, depozitimi dhe riprodhimi. 

● Hapi i parë është kodimi, procesi i futjes se informacionit në sistemin tonë të kujtesës. Pasi informacioni është koduar, ose futur në kujtesën tonë, neve na duhet ta depozitojmë atë. Në qoftë se nuk e depozitojmë ajo harrohet. 

●Hapi i dytë, depozitimi është proces që e mban informacionin e kujtesës për një farë kohe. 

●Hapi i tretë në procesin e kujtesës është riprodhimi, nxjerrja e informacionit nga sistemi i kujtesës. 

Me kalimin e moshës shfaqen simptoma të ndryshme që tregojnë se një person ka probleme me kujtesën. Këto simptoma nuk janë të qarta sepse mund të duken krejt normale në disa situata ose duke u bazuar në faktin që ndodh me moshën!. 

Por ndryshe ndodh problemi i kujtesës që nuk lidhet me moshën. Kujtesa me moshën i përket, në këndvështrimin tim, individit, grupnjerëzve, apo një shoqërie të caktuar; ndërsa përbërsi bazë në sistemin tonë të kujtesës që lidhet me riprodhimin, i përket kombit, etnicitetit, racës, ngjyrës, të  cilat mbeten të freskëta deri në zgjidhje dhe në vazhdimësi në vigjilencë të përhershme. Nisur nga sa sipër po riprodhoj për kujtesë shkrimin  e botuar 14 vite më parë me titull:                

  “KUSH ISHIN KRIMINELËT, CILËT VRANË, KU I VRANË DHE PSE?”                      (Riprodhim për kujtesë.

Aspekte nga jeta brenda një shekulli)

Gra të vrara në Spatar, (fshat në afërsi të Filatit) midis shumë të tjerash, ishin: “Kije Nurçe, gruaja e Dane Beres; Pashe Fetahu; Haso Braho, e shoqja e Islamjl Kocanit. Në sheshin e Jasin Ahmetit janë vrarë mbi 10 gra e fëmijë; tek shtëpia e Mero Hoxhës u vranë 14 gra; në shtëpinë e Mete Brahos janë djegur 10 veta me benzinë; në kopshtin e Meto Hamitit janë vrarë 20 veta; në arën e Çomo Meçes dhe në vreshtin e Dules u vranë 40 vetë Krahas torturave e përdhunimeve, grave u fusnin brërnda tumeneve mace. Ulërima, tmerre, kërkonin ndihmë! Po kush do i ndihmonte? Burrat dhe djemtë e tyre vriteshin, thereshin, torturoheshin të lidhur të mbyllur nëpër shtëpira, atyre u merrej jeta nga andartët e Zervës duke përdorur të gjitha mënyrat dhe metodat masakruese. Satrapët e greqisë u shkëpusnin jetën, vetëm për shkak se ishin fëmijë, gra dhe pleq (të sëmurë ose jo) të etnisë shqiptare e që nuk donin të konvertoheshin në kombas Grek. Paturpësisht shpifën e mashtruan duke nxjerrë dhe një argument të pa qenë se gjoja bashkëpunuan me okupatorin. Akuzë që koha e hodhi në koshin e shpifjeve e mashtrimeve greke. Nuk është për tu habitur. Ngjarjet masakruese ndodhën dhe aktorët ishin qeveritarët qendrorë dhe vendorët e Greqisë, me papazllarët dhe dhespotët që gjoja i faleshin Krishtit! Ç’farë hipokrizie! Krishti, Bibla, apo Librat e Shenjta, nuk predikojnë të tilla genocide. 

Tërhiqet vëmëndja se duke u njohur me dëshmitë nuk rezulton luftë, por mësymje nëpër shtëpi, shkolla e xhami, rrugë për të vrarë një popillsi të pa mbrojtur. 

Të treguarit, kanë rëndësinë e tyre, por sado që të përpiqemi, kemi vetëm dëgjim, rrëfim. Për të ndihmuar që lexuesi të ketë një përfytyrim më të afërt, në analogji me disa nga ato veprime vrastare greke, rekomandoj të shikohet filmi italian ”Il cuore nell pozzo” (Zemra në pus). Në film trajtohen masakrat e kryera gjatë L2B nga ushtria jugosllave me komandantin Novak, ndaj një komuniteti italian me banim në Slloveni e Kroaci, të cilët i vranë, i therën, i përdhunuan dhe i detyryan të shpërnguleshin nga vendi i tyre, sikundër vepruan ushtarët grekë me komandant Napoleon Zervën në Çamëri. Dëshmi të tilla për masakrat greke ka për çdo qendër banimi. Metoda, mënyra, mjete nga më ç’njerëzoret janë përdorur prej masakruesve  grekë ndaj një popullsie të pa organizuar, të pa armatosur dhe pa mbrojtje. Ajo popullsi u luftua deri në spastrim etnik nga ushtarakët madhor grekë me rekrutë te mbeturinave të fëlliqura të shoqërisë greko-kretane.

Nderimi ndaj banorëve autoktonë të rajonit të Çamërisë, të cilët u masakruan nga disa okupatorë të kishës dhe shtetit grek, gjatë gjysmës së parë të shekullit XX, është detyrim i ligjshëm që krahas formave demokratike, pasardhësit të mundësojnë ngritjen e tre statujave, për të derdhur në bronx ngjarjet e vërteta tragjike dhe shumë të turpshme për kishën dhe shtetin  grek. Lartësimin e patriotizmit të çamëve që qendruan të paepur në mbrojtjen e identitetit të trojeve etnike; mos konvertimin etnik të banorëve që të quheshin kombas grekë.                             

Tre statuja e “Amanetit të brezit të banorëve të masakruar nga shteti  Grek” të jenë:

1.-  Një nënë shtatzënë, me bark të çarë, duke u rrëzuar për tokë, foshnjën gati gjysëm të shkëputur nga barku i nënës dhe ushtarin zervist me thikë që kullon gjak mbi foshnjën dhe Nënën duke vdekur.

● Kjo statujë të vendoset në Bruksel, në kryeqendrën e Bashkimit Europian, si mesazh për popujt, që të tilla ndodhi të mos ndodhin kurrë në Botë!. 

2.- Një Nënë, së cilës zervistët i rrëmbejnë nga duart fëmijën dy vjeç, ja therin para syve të saj, ajo bie e vdekur nga tmerri dhe dy ushtarë duke therur foshnjën!. 

● Kjo statujë të vendoset më sheshin “Omonia, në Athinë, për të mësuar të vërtetën ndaj “Çështjes Çame”, që zervistët grekë kanë kryer gjatë gjenocidit 1944-1945 ndaj çamëve, për të shërbyer në zhdukjen racore, etnike dhe fetare ndaj popujve në Botë!. 

3.- Përafërsisht pamjen e Napoleon Zervës dhe kapiten Miltjadhit, para një furre të ndezur me fytyra të egërsuara, jo njerëzore, duke hedhur një djalë 13 vjeçar brenda furrës së zjarrtë!.

Kjo statujë të vendoset në Margëllëç, atje ku ka ndodhur, për të treguar se kur shteti është i kapur nga vrasësit, nuk pengohet për kryerjen e veprave të tilla makabre..

Këto statuja, tregojnë vetëm tre nga masakrat e shumta të kryera nën hyqmin e disa drejtuesave të Kishës dhe shtetit Grek. 

Synimi i tre statujave: Për të tronditur si ndërgjegjen e shoqërisë njerëzore dhe atë të lidërve Botërorë, për t’u distancuar një herë e përgjithmonë nga idetë skllavëruese, inkuizicioni mesjetar duke përdorur forcën e  muskujve pa u koordinuar me forcën e dijes!

Mbasi u njohëm me afro 10 % të masakrave të shtetit grek, kuptohet këmbëngulja greke për të justifikuar njollën e zezë e të turpshme që ka ndodhur. Ai shtet nuk e merr guximin për kurim, falje e shpagim. Përkundrazi vazhdon nihilizmin si shpëtim, duke kërkuar që genocidi të fshihet nga historia. Kjo nuk është strategji, por një taktikë që koha do ta çvlerësojë.

Ndërgjegja, përgjegjshmëria, niveli i civilizimit shoqëror, nuk do e kapërdijnë. Çështja kombëtare, genocidi grek ndaj shqiptarëve të Çamërisë ekziston dhe do të zgjidhet. Nuk mendoj të cilësohet strategji. Është vetëm çështje kohe, jo afatgjatë, në kuptimin e kombit!.

                     ●●●

Shënim: (Pjesë të shkëputura nga libri: ”Amaneti Çam”, botim i vitit 2011, autor Fahri Dahri. Shtëpia botuese “DODONA”.

Shënim: Përvoja personale, hulumtimet dhe ngjarjet e mëdha historike, kanë ndikuar në bindjen time se në mes predikimeve të librave të shenjta dhe atyre të institucioneve fetare, ekzistojnë dallime thelbësore!. 

Fahri Dahri 25/gusht/2025.-