Diamanta Zalta: NGA SHENIMET E MIJA

Nje ndalese pikante e fundvitit 2021 .U bënë tashmë dy vjet

Njerëzit më të dashur të zemrës , të gjithë janë larguar në përjetësinë e qiejve , duke e lenë këtë jetë, bashkë me të edhe mua . . .

´´ Me te veshtre e ka ai qe mbetet i fundit ´´ - shkruan mikja ime Alda Taçe Shpata ne librin e saj´´ Rrefimet e nje pesonazhi´´ .

Dua ti largohem asaj dyndje të përsëritshme monotone urimesh për lumturinë , sidomos ne kete faze te jetes . Nuk keqkuptoj asnjë , por jam e dobët për ta pranuar aq lehtë lumturine . Po afron fundi i vitit 2021 ,e me duhet te arratisem nga kujtimet qe lendojne , diku larg ne gji te Natyres qe gjithmone shplodh . Per fat të mire , nje agjensi udhetimesh me ndihmoi per kete , me një ofertë te leverdiseshme . Ishte për në Lisbonë të Portugalisë dhe nuk u mendova gjatë . Portugalia , një vend i vogël por me shumë histori . Lisbona , kryeqyteti bri madheshtise se Oqeanit Atlantik e pershkuar nga Lumi Tagos , me urat e gjata te mrekullueshme qe vetem Lidhjet kujtojne e imitojne . Ka Tre Lagje te medha – Alfama , Graca , dhe Chiado .Ndaluam në fillim ne lagjen më të madhe të Lisbonës , Alfamma . Vendasit aty na thanë , se po të donim të njiheshim me qytetin , duhej ta përshkonim atë nëpërmjet udhëtimit me Trenin nr 28 . Ishte nje tren i cili kalonte nëpër sokaqet më të ngushta të qytetit , aq sa muret në anë të trenit mund t´ i prekje me dorë .I fotografova . Kaluam aq afër dritareve të shtëpive sa mund të ndjeje aromen e deterxhentit te rrobave te sapo nderura neper ballkonet e vegjel me kangjela te hekurta . Tramvaji i Verdhë ishte ndërtuar që në vitin 1900 , dhe kjo lloj lëvizje e njerëzve ishte dhe transporti më i dashur publik . Portugalia eshte dhe vëndi i Kishave , me një popull të lidhur fort me besimin e tij në kërkim të paqes shpirtërore . Katedralja Se´ e Shën Marisë , ishte një kishë me arkitekturë romake deri më 1947 , se më pas u rikonstrukturua disa herë , për shkak të dëmtimeve nga tërmetet e rëndë si dhe të një çunami që sheshoi mbarë Lisbonën . Kjo Katedrale është shpallur dhe Monument Kombëtar i Portugalisë , me Madonën / Nënën e nënave !Nga larg dukej Madera , një port shumë i rëndësishëm , i cili fare mirë mund të quhej edhe Peisazhi , sepse pamja prej aty ishte mahnitëse . I gjithë qyteti i Lisbonës qe përshkohej nga ujrat e lumit Targos , është i ndërtuar mbi 7 kodra , ku San Xhorxhi është pika më e lartë . Lagja Alfana ku ndenjëm më gjatë , është edhe zemra historike e qytetit . Kantjeri detar është quajtur dhe Sheshi i zhvillimit economik , pas shkatërrimit të Pallatit Mbretëror nga çunami . Aty gjëja e parë që të bie në sy është Harku Placa de Comarko . Në rindërtimin e këtij Sheshi , vetëm dy kullat anësore të Pallatit Mbretëror që nuk ishin shëmbur nga cunami u futën në rikonstruksion . Të gjitha të tjerat ishin ndërtim i ri .I gjithë bregu përgjatë lumit Tagus , është i mbushur me artistë që luajnë vegla të ndryshme muzikore , dhe kjo krijon një atmosferë vërtetë romantike dhe të veçantë . Unë emocionohem shpejt nga jeta endacake boheme e artistëve , dhe kalova kohë nën kqyrjen e duarve të shkathta mbi ato vegla muzikore që pillnin magjinë e tingullit . Dikush luante një muzikë të njohur nga unë , e aty hodha më gjatë sperancën e vëmëndjes . Pas asaj kënaqësie muzikore u ndodha në një këmbësore , ose pedonale ,siç i themi ne shqiptarët , edhe kjo e huazuar , e cila është e shtruar e gjitha me mozaikë . Ishte një vepër Arti e gjitha ! Gjithçka këtu paska të bëjë me ndjesi të bukura thashë me vete , me mjeshteri . Santa Agusta bën lidhjen midis dy Shesheve të mëdhenj . Toka këtu e gjitha eshtë e qëndisur në bardh e zi me gurë . I fotografova . Mozaikë që rendin në përsëritjen e tyre për të ngjallur një ndjenjë të pasur qytetërimi . Ndaluam në disa dyqane të vegjël anës rrugës , ku shiteshin gjëra të çastit për ti pasur kujtim nga udhëtimi si dhe për të ngrënë ca krijime të ëmbla artizanale shtëpie . Më pëlqyen ato pite te vogla , qe ngjanin me shume me tarta franceze te mbushura me xhel frutash . Ndaluam në një dyqan lyer me ngjyra të ndezura ku shiteshin kartolina me pamje nga vendi . Sa malle kam per kartolinat ! LLoj lloj kombinimesh me fjongo te holla, e lule te improvizuara letre qe vetem me gezimin ngjanin . . . Ja dëgjoje nga afër frymëmarrjen Sheshit Roskioshë, me Teatrin Kombëtar në mes . I gjithë qyteti , ngjante me një përqafim . Kishte një veçanti të tijin autoritar por dhe shumë dashamirës me qënien njerzore . Këtu , ndryshe nga vëndet e tjera të Evropës ku çmimet rriten përditë , në Lisbonë mund të haje një vakt të mire me 10 euro . Dallohen dy krenaritë e portugezëve që larg , dy Ura të mëdha , ajo e 25 prillit dhe ajo e quajtur Vasko de Gama . E para 2.2 km e gjatë dhe e varur , me një Statujë madhështore të Krishtit , vend peligrinazhi për banorët e atjeshëm , dhe e dyta e Vasko de Gamës e ndërtuar më 1988 , 17.2 km , më e gjata në Evropë . Vizituam dhe Pallatin Mbretëror në Siltra , I shek 15 , I cili në fillimet e tij u ndërtua nga arabët e më pas e vazhduan portugezët . Parku madhështor natyral në ambjentet e jashtme të tij , ishte një dhuratë e Mbretit Ferdinant , I mbjellë nga miliona bimë nga më të bukurat dhe më të veçantat , me një stil mjaft romantic . Ajo që pashe ishte vërtetë një ëndërr e lulëzuar . Ndërtuar me një lartësi 480 m Rezidenca e Mbretërisë , gjithçka dukej fantastike ! Ato ballkone në stil filigramesh ngjallnin një ndjenjë madhështie të artit të ndërtimit dhe arkitekturës . Mbreti, na thane është përfshirë vetë në arkitekturën e kësaj residence mbretërore të kohës . Brënda ka detaje të dhomave të mbretërisë , anëtarët e së cilës u larguan pas luftës në Brazil . Buzë Oqeanit duket Porta e Ferrit . Aty Oqeani ka krijuar zgavra të mëdha që duken si lubi , por egërsia e tyre zbutet nga uji që depërton mes gurëve gëlqeror dhe bën ate shkumë të bardhë , sinonim te zbutjes dhe qetesimit . Si jehonë ajo përplasje e fuqishme e dallgëve të tij .Padyshim që Oqeani ka gjuhën e tij , dhe dallgët janë krijesat e tij . Shkuma , është pendesa e Bregut apo Shkëmbit mosmirënjohës ndaj Dashurise se Dallges . Vizituam edhe një xhevahir arkitektural të quajtur Belemi . Është vendi ku nga Portugalia niseshin Ekspeditat për zbulimin e vëndeve të reja , Brazil , Afrikë , Azi në kohën kur Portugalia u bë pushtuese e shume vendeve të reja të zbuluara nga vetë ajo . Në vitin 1960 ishte krijuar dhe një Monument shumë interesant , quhej Monumenti I Zbulimeve , I përbërë nga një karvan luftëtarësh me mburoja të ndryshme për çdo kohë pushtimi . Më pas Muzeumi Vasko de Gama , madhështor , I ruajtur nga Unesko . Nuk mundëm ta vizitojmë sepse atë ditë feste fetare ishte I mbyllur . Na mori uria duke ecur gjatë .Dalja në Oqeanin Atlantik , kishte Restorantet më të mira të peshkut . Edhe mishi trajtohej në guzhinat portugeze por gatimet me peshk të freskët oqeani ishin fantastike . Ndaluam për të drekuar në Restorant Rabiro , piqnin karkaleca të mëdhenj  në tullë të nxehtë , me  kripë të trashë oqeani mbi to .Dhe cmimi i arsyeshem . Por peshku I madh ishte dhe Mbreti I pjatave speciale .Në Doka , provuam jetën e natës në Lisbonë , dëgjuam muzikë popullore Faudo , një muzikë melankolike e potugezëve , si fllad ndjesish te bukura , me ndalesa ne imitim te heshtjes sekondare , mjaft tërheqëse .Më pëlqeu shumë . Ishte një moment ku u melankolova ,s´e di pse , nuk e durova ate ngarkese emocionale ndoshta , dhe dola per pak jashte . Nuk ka fund vit pa urim , mu duk se me tha era qe frynte e ftohte e me peshtillte me nje ajer te paster me parfum oqeani . Ngrita syte drejt qiellit dhe bera urimin e pare per ate vit. E shkrova me sy , ne qiellin blu ku ndezur ishin llambushka yjesh te rimte aty ketu . I urova Qiellit te ishte gjithmone i qendisur , reve te ishin gjithmone me ngjyre , dhe yjeve te shendrisnin me shume ne ditet e veshtira per njerezit e munduar aty poshte ne Toke . Hyra brenda , dhe vura re se kenga kish ngritur ne kembe cifte te melankoluar , qe kercenin Bluz . Kishin emocion ato këngë , një muzike e lehtë e përzgjedhur qe i shperblente mire adhuruesit e saj. Muzike folk , shembelltyre e nostalgjise se dashurise . Ishte vendi ku shpërbleheshe me ndjenjë .Së fundi konkludova se ka nje lloj luksi te pervecem në Portugali. Personal . Intim . Te vecante ne llojin e tij , thjeshtesine e tij . Bukuria e natyres dhe e njerezve ketu i ka kaluar kufijtë e te zakonshmes .Lisbona është ngjyrë , aromë , shije , dallgë dhe melankoli e dashuruar .