BALLKANI PERËNDIMOR MBETET NJË PËRPARËSI E RËNDËSISHME PËR MBRETËRINË E BASHKUAR
Intervistë me Ambasadorin e Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë të Britanisë së Madhe në Republikën e Shqipërisë, SH.T. Alastair King-Smith
Më datën 01 Shtator 2021, Ambasadori i Jashtëzakonshëm dhe Fuqiplotë i Britanisë së Madhe në Republikën e Shqipërisë, SH.T. Alastair King-Smith, i paraqiti Letrat Kredenciale, Shkëlqesisë së Tij, Presidentit të Republikës së Shqipërisë Ilir Meta. Kjo ndodhi menjëherë, pas një viti mësimi të gjuhës shqipe, nga diplomati Alastair King-Smith, i cili tashmë zyrtarisht ka filluar detyrën e tij si Ambasadori i Madhërisë së Saj në Republikën e Shqipërisë, në vazhdim të zotit Duncan Norman. Gjatë dorëzimit të Letrave Kredenciale, Shkëlqesia e Tij, Presidenti i Republikës së Shqipërisë, Ilir Meta pati një takim të përzemërt dhe një bisedë të hapur me SH.T. Ambasadorin e ri të Mbretërisë së Bashkuar në Tiranë, Alastair King-Smith. Presidenti i Shqipërisë u shpreh „Shpreha mirënjohjen e thellë për ndihmën e vyer që MB ka dhënë në vazhdimësi për Shqipërinë dhe për rolin e saj konstruktiv në rajon. Nga ana e tij Ambasadori Alastair King-Smith është shprehur: „I nderuar të paraqes kredencialet e mia sot si Ambasador i Britanisë së Madhe në Shqipëri. Diskutuam me Presidentin e Shqipërisë, Ilir Meta, si mund t'i zgjerojmë dhe thellojmë marrëdhëniet, si dhe tek rëndësia kritike e veprimit për Ndryshimin e Klimës dhe prosperitetit. Ka shumë gjëra që mund të arrijmë duke punuar ngushtë së bashku.“ Për këtë shkak revista në print e Komunitetit Shqiptar në Londër, „Albanian Post“ dhe gazeta online www.fjalaelire.com, iu drejtuan Ambasadorit King-Smith me disa pyetje, për të cilat Ai u tregua menjëherë i gatshëm dhe mjaft i respektuar në përgjigjet që na dha. Me këtë rast ne e falenderojmë përzemërsisht, duke qenë të privilegjuar të kemi intervistën e parë me Ambasadorin e ri të Britanisë së Madhe në Shqipëri.
1. Zoti Ambasador, Ju jeni Ambasadori i ri i Britanisë së Madhe në Shqipëri, si e prisnit emërimin tuaj?
Isha i kënaqur që u emërova në Shqipëri, pasi është puna ime e parë, si shef misioni diplomatik, sepse e di që do të më pëlqej të jetoj dhe të punoj këtu. Kam punuar për herë të parë në Shqipëri në vitin tim të parë si diplomat, pikërisht në vitin 1997. Kështu që jam i kënaqur, që emërimi im i parë si Ambasador është në një vend që ndër vite ka dëshmuar ndryshime të jashtëzakonshme. Vendi ka treguar qartë se ka mundësi dhe potencial të madh për të ardhmen.
2. Emërimi juaj u bë gati një vit më parë nga Madhëria e Saj Mbretëresha Elizabeth II, dhe ndërkohë emri juaj ka qenë mjaft i mirëpritur në këtë pozicion, si u ndjetë për këtë?
Ishte një privilegj i madh të kaloja vitin e fundit duke studiuar gjuhën shqipe, duke takuar njerëz në Mbretërinë e Bashkuar, për t'u përgatitur për detyrën dhe më pas të jetoja për gati dy muaj në Shqipërinë e Veriut. Unë tashmë e di, nga koha që kalova në Shkodër dhe nga mënyra se si Ju dhe miqtë shqiptarë më keni përshëndetur që kur kam mbërritur në Tiranë me mikpritjen tuaj të famshme shqiptare, se do të më pëlqejë të jem këtu.
Unë e kam shijuar shumë mundësinë për të filluar eksplorimin e vendit. Kam ngjitur disa male, kam notuar në lumenjtë tuaj dhe bregdetin mahnitës. Unë madje kam qenë deri në pikën më veriore të Shqipërisë, në Vermosh. Ky është një vend kaq i bukur, me male, plazhe dhe pamje të jashtëzakonshme. Gjatë festimeve që përkojnë me Nënë Terezën, do të shkoj në jug të Shqipërisë, për të eksploruar disa nga qytetet dhe fshatrat në pjesën tjetër të vendit.
3. Mendoni se Britania e Madhe po tregon interes më të madh dhe më të rëndësishëm për Shqipërinë?
Pas Brexit, Mbretëria e Bashkuar po freskon qasjen tonë ndërkombëtarisht. Ne po ndërtojmë marrëdhënie edhe më të forta me aleatët tanë të ngushtë. Vetë Shqipëria po luan një rol shumë më të fortë ndërkombëtarisht dhe rajonalisht dhe është një partner vendimtar për Mbretërinë e Bashkuar, jo vetëm në NATO dhe institucionet e tjera evropiane, por ne jemi gjithashtu të lumtur t'ju mirëpresim si anëtar i Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara.
Unë jam duke synuar të ndërtoj mbi marrëdhënien shumë pozitive, që kemi tashmë dhe të shqyrtoj se si ta zgjerojmë dhe thellojmë atë. Siç mund ta dini, Ambasada është zgjeruar në mënyrë të konsiderueshme gjatë viteve të fundit dhe ka shumë të ngjarë të vazhdojë ta bëjë këtë, pavarësisht nga kufizimet e konsiderueshme buxhetore në Mbretërinë e Bashkuar post-covid. Ballkani Perëndimor mbetet një përparësi e rëndësishme për Mbretërinë e Bashkuar.
Ne kemi një sërë objektivash që punojnë në partneritet të ngushtë me qeverinë, institucionet dhe partnerët e shoqërisë civile. Ne do të vazhdojmë fokusin tonë në demokratizimin dhe sigurinë, përfshirë reformat e mëtejshme dhe mbështetjen e zhvillimit afatgjatë. Kryeministri britanik u ka caktuar të gjithë ambasadorëve detyrën për të rritur atë që ne bëjmë për prosperitet dhe zhvillim. Ne po organizojmë Konferencën për ndryshimet e klimës COP26 në Nëntor, dhe gjatë vitit të ardhshëm do të identifikojmë se si të bashkëpunojmë në fusha të tilla si mjedisi, energjia e gjelbër etj. Mbretëria e Bashkuar po pozicionohet gjithashtu si një superfuqi e shkencës dhe teknologjisë dhe ne do të kërkojmë të zhvillojmë më tej punën tonë mbi inovacionin, teknologjinë dhe gjithashtu zgjerimin e shkëmbimeve kulturore.
4. Tashmë e flisni gjuhën shqipe shumë mirë, ndërkohë që e mësuat mjaft shpejt brenda një viti, vizituat edhe Shkodrën për ta praktikuar më mirë, si ju pëlqen gjuha shqipe?
Gjithmonë më pëlqen të mësoj gjuhë. Unë tashmë flas disa gjuhë, përfshirë arabishten. Por ndërsa ajo konsiderohet si një gjuhë më e vështirë për anglishtfolësit, duhet të them që gramatika shqipe është edhe më e ndërlikuar! Me të vërtetë kam shijuar sfidën e të mësuarit për të kuptuar dialektet e strukturuar toskë dhe gegë, të paktën në një masë. Gjuhë. Gramatikë. Arabisht. Do të doja të përfitoja nga ky rast për të falënderuar mësuesit e mi fantastikë në MB dhe Shqipëri. Ndërsa kam mësuar për gjuhën, kam filluar gjithashtu të vlerësoj thellësinë e madhe dhe dimensionet magjepsëse të kulturës shqiptare.
5. Si e karakterizoni komunitetin shqiptar në Britaninë e Madhe dhe cili është mendimi juaj për shqiptarët?
Jam i kënaqur që kemi lidhje kaq të forta njerëz-njerëz. Është e qartë se ka shumë dashuri në Shqipëri për Mbretërinë e Bashkuar. Ka kaq shumë të rinj që studiojnë, ose punojnë në MB, disa akoma janë atje, të tjerë janë kthyer. Si pjesë e forcimit të marrëdhënieve MB-Shqipëri, unë dua të shikoj se si të festojmë lidhjet e kaluara dhe të konsideroj se si t'i forcojmë ato për të ardhmen. Unë do të mirëprisja shumë marrjen e ideve se si mund ta bëjmë këtë, veçanërisht kur shënojmë momentet kryesore në marrëdhënien tonë.
Unë e di se ka sfida që duhet të përballojmë së bashku. Me një komunitet kaq të madh të përbashkët, ka edhe dimensione problematike. Është vërtetë për të ardhur keq që kaq shumë të rinj shqiptarë mendojnë se nuk kanë zgjidhje tjetër përveçse të largohen nga vendi, kështu që ne duam të shikojmë se si mund të sigurojmë më shumë mundësi për aftësi dhe punë këtu në Shqipëri. Ne natyrisht gjithashtu kemi një qëllim të përbashkët për të inkurajuar njerëzit që të shmangin migrimin ilegal, i cili mund të jetë aq i rrezikshëm për ata personalisht, i vështirë për të gjithë të përfshirë dhe të ketë një ndikim negativ në secilin vend. Fenomeni i njohur si „largimi i trurit“, i të njerëzve të rinj, të talentuar është një problem i madh në të gjithë rajonin dhe diçka që të gjithë duhet të bëjmë më shumë për ta luftuar.
Unë kam vlerësuar veçanërisht mikpritjen miqësore që kam marrë në Shqipëri. Ka qenë vërtet mbresëlënëse të shihet se si Shqipëria po e zgjeron atë bujari për të ndihmuar refugjatët afganë të cilëve u është dashur të shpëtojnë nga talebanët. Është padyshim e vështirë për komunitetet lokale kur ata gjithashtu kanë nevoja, por është e rëndësishme që ne të gjithë të tregohemi aq bujarë sa mund të jemi me ata refugjatë që përballen me rrethana kaq të jashtëzakonshme të vështira dhe kanë nevojë për ndihmën tonë për një periudhë derisa ata të rivendosen diku tjetër. Kam respekt të madh për popullin shqiptar në shfaqjen e një mikpritjeje të tillë.
6. SHBA ka ndërmarrë disa nisma konkrete për të ndëshkuar korrupsionin në Shqipëri në krye të politikës dhe qeverisjes, a do të keni të njëjtën linjë paralele, apo keni strategji të tjera?
Trajtimi i korrupsionit dhe krimit të organizuar është një përparësi e lartë për ambasadën tonë dhe qeverinë e MB. Ne kemi bërë shumë për të ndihmuar zbatimin e ligjit dhe institucionet e drejtësisë që të zhvillojnë dhe ndërtojnë kapacitetet e tyre. Ne kemi ndihmuar me reformën zgjedhore për të zvogëluar keqpërdorimet elektorale. Ne po fillojmë gjithashtu një program domethënës për sundimin e ligjit, që synon të mundësojë qasje më të mirë në drejtësi, përveç nismave tona të vazhdueshme rreth lirisë së medias. Ka pasur zhvillime të rëndësishme të fundit në sektorin e drejtësisë në Shqipëri, edhe pse ka ende shumë punë për të bërë.
Përgjegjshmëria është një parim vendimtar dhe duhet të ketë pasoja nëse njerëzit shkelin rregullat. Ndërkombëtarisht, Mbretëria e Bashkuar ka nisur regjimin tonë të ri Global të Sanksioneve Anti-Korrupsion, përveç regjimit tonë të Sanksioneve Globale të të Drejtave të Njeriut, dhe ne do të shqyrtojmë se si ato zbatohen në të gjitha vendet në botë. Unë natyrisht sapo kam mbërritur në Shqipëri, kështu që do të më duhet pak kohë për të kuptuar implikimet këtu.
7. Si do të luftohet trafikimi i qenieve njerëzore dhe ku qëndron strategjia e MB?
Trafikimi ka një ndikim të tmerrshëm mbi të gjitha gratë, fëmijët, të rinjtë e përfshirë. Mbretëria e Bashkuar ka një përpjekje shumë të fortë për të trajtuar skllavërinë moderne dhe trafikimin e qenieve njerëzore brenda dhe jashtë vendit. Kjo ka dimensione globale, rajonale dhe lokale. Ne kemi një sërë programesh për të mbështetur veprimet në këtë fushë dhe kemi nevojë që sa më shumë njerëz të kuptojnë, se si kriminelët po i shfrytëzojnë ata që udhëtojnë ilegalisht, për t'i kapur dhe skllavëruar. Është thelbësore që ne të punojmë ngushtë së bashku me Qeverinë e Shqipërisë dhe partnerët e tjerë për të ofruar aftësi më të mira dhe mundësi punësimi për shqiptarët kudo që ky është një problem, në mënyrë që të parandalojmë dhe trajtojmë ndikimin.
8. A do të ketë më shumë ura midis dy vendeve, në arsim, apo në çështje të tjera?
Sigurisht. Është koha e përkryer për ta parë këtë. Për shembull, ne duam të ndërtojmë mbi atë që kemi bërë përmes Këshillit Britanik për të zhvilluar aftësitë e shekullit 21 në shkollat rreth teknologjisë, kodimit dhe zgjidhjes së problemeve. Unë gjithashtu kam diskutuar me akademikët në Mbretërinë e Bashkuar, se si mund të nxisim shkëmbimet universitare dhe programet master, për shembull masteri në raportimin investigativ që nis këtë vit. Ne gjithashtu kemi programin tonë fantastik të bursave Chevening, i cili është një nga mënyrat më të suksesshme për të mbështetur të rinjtë dhe udhëheqësit e mundshëm të ardhshëm. Ne tashmë kemi mbi 200 alumni Chevening këtu. Procesi i aplikimit është i hapur deri në nëntor, kështu që ju lutemi inkurajoni më të talentuarit në Shqipëri të aplikojnë!
9. Si do të shihen dhe trajtohen investimet britanike në Shqipëri nga ju?
Unë kam diskutuar se si të rrisim angazhimin tregëtar Britani-Shqipëri me Ambasadorin Shqiptar në Londër dhe të Dërguarin tonë të ri rajonal të Tregtisë. Unë gjithashtu kam folur me kompanitë kryesore britanike të përfshira tashmë në Shqipëri, se si ne mund të përmirësojmë operacionet e tyre dhe të inkurajojmë të tjerët të investojnë. Ne duhet të identifikojmë zonat më frytdhënëse për bashkëpunim, për shembull në turizëm, energji, infrastrukturë ose teknologji.
10. Ju lutem, a mund t'i jepni një mesazh komunitetit shqiptar në Britaninë e Madhe, të cilin e njihni shumë mirë, dhe të gjithë shqiptarëve të tjerë, kudo që janë, dhe veçanërisht atyre që janë në Shqipëri.
Unë jam i kënaqur të di se ka kaq shumë profesionistë shqiptarë nga shtresa të ndryshme të jetës me qendër në MB, dhe ata në Shqipëri me lidhje me Britaninë e Madhe. Kërkesa ime nga të gjithë Ju është që të merrni parasysh, se çfarë roli mund të luani në përforcimin e objektivave tona të përbashkëta, kështu që të kemi ndikim edhe më të madh së bashku. Ju lutemi merrni parasysh se si mund ta përdorim vitin që afron dhe më gjerë për të rritur marrëdhëniet dhe përpjekjet tona në një mënyrë që do të ketë ndikim real të prekshëm për njerëzit në Shqipëri dhe në Mbretërinë e Bashkuar.
(Intervistoi: Fatmir Terziu)
