Anjeza Musollari: ‘Rrjetet sociale nuk mbajnë ngrohtë’

Dashuria që nuk e njeh Wi-Fi-n

Në dekadat e fundit, rrjetet sociale kanë hyrë fuqishëm në jetën tonë, duke e ndryshuar rrënjësisht mënyrën se si komunikojmë, si ndajmë ndjenja, dhe si ndërtojmë apo ruajmë marrëdhëniet tona. Ato nuk janë më thjesht mjete të komunikimit, janë shndërruar në hapësira ku projektojmë versionin më të bukur dhe shpesh më të idealizuar të vetes dhe jetës sonë.

Por në këtë realitet të ndërtuar me foto të kuruara, me statuse emocionale dhe me një zinxhir të pafundëm “like”-sh dhe komentesh, lind pyetja themelore: po ku është dashuria e vërtetë? A kemi mbetur vetëm me hijen e saj dixhitale?

Relacionet njerëzore në epokën dixhitale: Afër në ekran, larg në shpirt.

Nuk është e rrallë të shohësh njerëz që shpërndajnë urime të përzemërta për ditëlindje, për festa familjare apo përkujtimore, për hallën, dajën, tezen, mbesën, madje edhe për të afërm që s’janë takuar për vite me radhë.

Ndërkohë, shumë nga këta njerëz jetojnë në të njëjtin qytet, ndoshta edhe në të njëjtën lagje, por nuk e gjejnë kohën për një vizitë apo për një kafe të përbashkët. Kjo sjellje përbën një fenomen të ri shoqëror, ku ndjenja reale zëvendësohet me gjeste virtuale, dhe lidhjet familjare reduktohen në “kujtime” të shpërndara online. Kjo nuk është thjesht një çështje stili jetese, është një krizë e vlerave.

Një urim në Facebook nuk ka peshën morale të një përqafimi të sinqertë.

Një koment me emoji nuk e ngroh shpirtin e një njeriu që ndjen mungesë. Kjo është një shkëmbim iluzioni me realitetin, ku duken të gjithë të lidhur, por ndihen të vetmuar.

Çfarë po humbasim? Kriza e kontaktit human

Në thelb, njeriu ka nevojë për kontakt të drejtëpërdrejtë, për ndjesi të ndara fizikisht dhe emocionalisht me të tjerët.

Sot, gjithnjë e më pak njerëz e përjetojnë këtë lidhje në mënyrë të natyrshme. Gjithçka duket sikur ndodh përmes ekranit, madje edhe dhimbja, gëzimi apo nostalgjia.

E përbashkëta që po humbasim është pikërisht kuptimi moral i marrëdhënieve njerëzore: prania, koha, kujdesi, fjala e mirë në momentin e duhur.

Shpirti nuk mund të ushqehet me pëlqime, dhe dashuria nuk lulëzon përmes ndjekësve.

Kur një njeri i afërt pret në heshtje një telefonatë, një trokitje në derë, një vizitë të papritur, ne duhet të pyesim veten: a është e ndershme që këtë njeri ta kujtojmë vetëm për një ditë në formë postimi, por ta harrojmë për 364 ditët e tjera të vitit?

A po e zëvendësojmë dashurinë me performancën  publike?

Nëse akti i dashurisë apo kujdesit ndaj dikujt ndodh vetëm atëherë kur është i dukshëm për të tjerët, atëherë ai akt humbet sinqeritetin e tij. Dashuria e vërtetë është diskrete, intime, pa nevojë për duartrokitje.

Rrjetet sociale, për fat të keq, po e ushqejnë një kulturë të re, kulturën e “shfaqjes” në vend të përjetimit. Po mësohemi të bëjmë veprime që “duken” mirë, jo domosdoshmërisht që “janë” të mira. Dhe këtu qëndron rreziku moral më i madh i kohës sonë.

A është më e ndershme të bësh një postim për gjyshen, apo ta vizitosh në shtëpi dhe t’i dëgjosh zërin? A është më e thellë një “status i ndjerë”, apo një kafe e qetë me dikë që të do pa nevojë për fjalë?

Himni i një telefoni që nuk bie

Po humbasim diçka thelbësore. Jo një send, jo një aplikacion, jo një version të ri të realitetit virtual, por vetë ndjesinë e të qenit njerëzor.

Dikur, lidhjet tona ishin të mbështjella me dorë. Me trokitje në derë, me frymë që ndizte xhamin e dritares, me zë që thyhej nga emocionet. Sot, gjithçka ka zëvendësim, një mesazh me zemër të kuqe, një “like” si ngushëllim, një status i ndjerë si zëvendësim për përqafim.

Njeriu është krijesë e kontaktit. Jo kontaktit dixhital, por atij të ngrohtë, të drejtpërdrejtë, një sy që të shikon pa shpërqendrim, një dorë që të rri mbi shpatull edhe pasi fjalët kanë mbaruar. Dhe pikërisht këtë kontakt po e humbasim. Me ritmin e një përditshmërie që rrotullohet rreth ekranit, dashuria po bëhet performancë. Kujdesi po bëhet shfaqje. E mira po matet me numra, jo me ndjesi.

Në heshtjen e një shtëpie të vjetër, një gjyshe pret një trokitje. E pret çdo ditë. Por ajo që vjen është një foto e saj e postuar me përshkrim: “Gjyshe, të dua shumë”. E bukur. E ndjerë. Por ajo nuk e lexon dot. Dhe as që ka nevojë.Ka nevojë për ty.

Kur një mik pret një zë që t’i thotë “Jam këtu”, dhe ti e zëvendëson me një “story” për miqësinë… ndoshta je duke harruar që zemrat nuk mbushen me përmendje, por me praninë reale të dikujt që nuk të harron.

Kujdesi i vërtetë ndodh kur nuk të sheh askush. Dashuria e vërtetë lulëzon në heshtje, aty ku s’ka ndjekës, aty ku s’ka filtrime. Në një kafene të qetë, në një shëtitje pa selfie. Rrjetet sociale nuk janë armiku. Janë mjeti. Por nëse mjeti bëhet qëllimi, atëherë po ndërtojmë një botë ku lidhja zëvendësohet nga përfaqësimi, ku ndjenja zëvendësohet nga shfaqja, ku njerëzit shihen por nuk ndihen.

Po, jemi në krizë. Jo krizë ekonomike. Por krizë të kontaktit human.Po jetojmë në një kohë ku ndjesia nuk është më përjetim, është performancë.

Në fund, pyes veten: A është më mirë të jesh kujtim i përmendur, apo prani që mbetet? mSepse ai që të do me vërtetësi, nuk të shkruan vetëm në përvjetor. Ai troket. Ai vjen. Ai hesht me ty. Dhe ky është arti më i vjetër i dashurisë, ai që nuk fotografohet, por që jeton në shpirt.

Thirrje për kthim në vlera: Dashuria si veprim, jo si deklaratë

Rrjetet sociale mund të jenë një mjet i bukur për të ndarë kujtime dhe për të qëndruar në kontakt me njerëz të largët. Por nuk mund të zëvendësojnë përvojat reale të dashurisë, kujdesit dhe afërsisë.

Le t’u rikthehemi gjesteve të vogla që kanë kuptim të madh, një vizitë, një letër e shkruar me dorë, një kafe e papritur, një përqafim i sinqertë. Këto janë veprimet që ushqejnë zemrën, që i japin vlerë fjalës “familje”, dhe që ndërtojnë marrëdhënie të qëndrueshme në jetë, jo në rrjet.

Dashuria që nuk e sheh Facebook-u, por e ndien zemra

Në fund të ditës, dashuria nuk matet me pëlqime, ndjekës apo shpërndarje. Ajo matet me prezencë, me kohë, me vëmendje, dhe me përkushtim real ndaj atyre që duam. Dhe pikërisht kjo është dashuria që ka vlerë, ajo që nuk ka nevojë të publikohet, sepse ndjehet dhe përjetohet në heshtje.

Në një botë gjithnjë e më dixhitale, të jesh i pranishëm realisht është akti më i madh i dashurisë dhe moralitetit. Le të mos i lëmë të afërmit tanë të jenë “postime për një ditë”. Le të bëhemi ne gëzimi i tyre i përditshëm. Sepse dashuritë më të thella nuk i njeh algoritmi… por i ruan zemra.