Agim Vuniqi: Fajësimi i fituesit te zgjedhjeve

Fajësimi i fituesit te zgjedhjeve për bllokimin e Kuvendit është abuzim me logjikën demokratike

Nga Agim Vuniqi

Narrativi i përsëritur se Lëvizja Vetëvendosje, si fituese e zgjedhjeve, mban përgjegjësinë për moskonstituimin e Kuvendit të Kosovës, është jo vetëm teorikisht i paqëndrueshëm, por edhe praktikisht i pakuptimtë. Ky lloj arsyetimi e zhvendos qëllimisht debatin nga përmbajtja e demokracisë drejt një logjike të rreme të përgjegjësisë individuale partiake.

Kuvendi i Kosovës është institucion legjislativ. Ai nuk është pushtet përfaqësues në kuptimin ekzekutiv të fjalës; përfaqësimin e qytetarëve në qeverisje e realizon ekzekutivi – pra qeveria dhe kryeministri, që burojnë nga shumica parlamentare. Deputetët e Kuvendit, pavarësisht bindjeve apo përkatësisë partiake, kanë detyrimin kushtetues që të mundësojnë funksionimin e institucioneve, jo ta bllokojnë atë.

Vota në demokraci nuk është një akt simbolik, por burimi themelor i legjitimitetit. Pavarësisht përqindjes së pjesëmarrjes, përfaqësuesit e zgjedhur përfaqësojnë edhe ata që kanë abstenuar. Ky është një parim themelor në të gjitha demokracitë perëndimore, dhe çdo përpjekje për ta relativizuar atë përmes përkufizimeve të reja të “legjitimitetit moral” është një rrëshqitje e rrezikshme drejt një logjike autoritare.

Autoritarizmi nuk ndërtohet mbi bazën e votës së fituar, por mbi uzurpimin e saj. Ai lind kur vota tjetërsohet, kur imponohen zgjidhje jashtë procesit demokratik, kur përfaqësuesit nuk i nënshtrohen më kontrollit publik. Në rastin konkret, kur deputetët refuzojnë të votojnë për të konstituuar organet e Kuvendit, ata nuk po protestojnë për demokracinë – ata po abuzojnë me të.

Mungesa e gatishmërisë për bashkëpunim institucional nuk është përgjegjësi e një subjekti politik, por e të gjitha palëve që nuk arrijnë të kuptojnë peshën e mandatit të tyre. Shkelja e detyrimit për të ushtruar mandatin përfaqësues është në vetvete një akt i delegjitimimit politik.

Në këtë kuptim, rrëfimi se “fituesi mban përgjegjësi” është një reduktim banal i realitetit kompleks institucional të një sistemi parlamentar. Në vend të gjetjes së zgjidhjeve, ai synon të shpërndajë fajin sipas vullnetit politik të ditës – dhe kjo është pikërisht ajo që demokracia duhet të shmangë.