Agim Nelaj: MAGJIA E POETIT

Letër drejtuar poetit Kristofor Mërkuri

I. Poet!

Ky emër ka diçka që të përpin, që të magjeps. Është një fjalë që bart peshën e një zëri të lashtë e të përjetshëm. Ju pini nga ujërat e ndjenjës, atje ku pak guxojnë të zbresin — në burimet e brendshme të shpirtit. Ndonëse është ndër rrugët më të vështira, ju flisni me thjeshtësi për gjërat më thelbësore: për dashurinë, për natyrën, për qenien njerëzore. Në thelb poezia është  mesazhi që nuk vjetrohet

Në poezitë tuaja ka dritë, por edhe hije. Ka bukuri, por edhe dhimbje. Dashuria të mbërthen deri në dhembje, e prej dhimbjes lind ndjenja, e prej ndjenjës mbin shpresa. Vargjet tuaja janë rrëfim dhe reflektim. Ju shkruani:"Unë mëkatin tim do ta vuaj... Ajo zhgënjimin e saj. Eh, jeta ime! Si njerkë më ke parë..." Këto fjalë nuk janë thjesht poezi, janë thirrje nga një brendi që e ka njohur rrugën e dashurisë dhe humbjes, e mbi të gjitha – të së vërtetës.

Në këtë kohë të trazuar, ku shpesh vendos interesi, e ku arti i vërtetë rrezikon të tretet në kompromise, ju vazhdoni të mbani të ndezur pishtarin e ndjeshmërisë e sinqeritetit. Poezia nuk i njeh kufijtë e moshës, të profesioneve apo të politikës. Sepse poezia nuk është produkt i rastësisë, as njeri i mirë nuk lind rastësisht. Është zgjedhje dhe përkushtim.

Kur ju lexon një lexues i vëmendshëm, ai nuk qëndron jashtë vargut, por ai përfshihet. Poezia juaj e bën të ndiejë plagën që ju keni pësuar. E kam ndjerë këtë vetë. Dhe për këtë nuk është çudi që lexuesi reagon menjëherë, me qytetari dhe dashuri.

Nuk janë të pakët ata që përdorin paterica stilistike, që vënë firmën e tyre mbi ndjesitë e të tjerëve. Po ç’vlerë ka një poezi e vjedhur? Ajo është bosh. Sepse poezia nuk është mjeshtëri, poezia është ndjesi. Është përjetim, është shenjë e shpirtit.

Dhe lexuesi i vërtetë e nuhat këtë. E dallon që në rreshtat e parë, e ndjen që ju, poet, nuk jeni i vonshëm në këtë botë – por i hershëm, ndoshta edhe para se të lindnit.

II. Poeti dhe koha: një përballje e heshtur

Poezia juaj është një trokitje e urtë në dyert e arsyes. Ju s’jeni vetëm poet i ndjenjës, por edhe i mendimit. Në çdo varg tëndin ka një shqetësim të thellë për drejtësinë, për vlerat që po harrohen, për moralin që tretet. Është një lloj filozofie njerëzore që shfaqet jo me zhurmë, por me përulësi. Sot gjithçka është e vështirë. Barazia mbetet një fjalë e papërmbushur. Dhe dhimbjet nuk shpërndahen drejt. Mbi këtë “gërmadhe” ku kemi ndërtuar jetën tonë moderne, ende kërkojmë me ankth ndonjë shenjë përkitjeje mes dukjes dhe arsyes.

Poeti është njeriu më i ekspozuar ndaj plagëve të jetës. Ai preket nga një buzëqeshje e një fëmije, por dhe nga heshtja e një bujku a një lypësi. Tek ata, ai ndien peshën e përvojës, dhimbjen që nuk flet. E megjithatë, poeti guxon të zbresë atje ku është më errët, në katakombet e shpirtit njerëzor, për të gjetur një grimcë drite.

Arti i ndjeshmërisë përballet çdo ditë me një realitet të vrazhdë. Diku egërsimi, diku plogështia. Janë dy skaje të degjenerimit të njeriut. Dhe mes këtyre dy poleve lëkundet fryma e kohës, ndërmjet natyrës së zhveshur dhe sjelljes së shtirur, ndërmjet supersticionit dhe humbjes së besimit moral. Sot më shumë se kurrë, poeti e ndjen se jeta nuk është e ndarë drejt. Miku dhe armiku, drita dhe hija, janë bërë nga i njëjti material. Por pikërisht për këtë arsye, lexuesi mbetet streha më e sigurt e poetit.

Poezia është rrugë pa sigurira. Nuk është një udhëtim i lehtë. Është një rrugëtim përmes lëngatës, ku shpesh përballesh me varfërinë, me “mëkatet” e së vërtetës, me vetminë. Dhe megjithatë, aty gjendet ndriçimi më i sinqertë i shpirtit njerëzor.

E kam ndier vetë këtë. Kam provuar të shkruaj poezi, por e kuptova se nuk mundesha të shuaja me të helmin e ëmbël që më kishte lënë një dashuri e keqpërdorur. E ndjeva se këpucët e vjetra ishin më të lehta, edhe pse futnin ujë. E kuptova se për mua udha e poezisë nuk kishte strehë. E ndërsa ti, Poet, je ankoruar në këtë det të trazuari, unë mbeta në breg – me mallin për të qenë brenda, por me vetëdijen për të qëndruar jashtë.

Sepse, Poet, lumturia nuk është gjithmonë e lumtur. Edhe kur është, shoqërohet nga hija e dhimbjes. Ndaj poezia mbetet mrekulli: një ndjesi që nuk e sheh dot me sytë e mi, sepse unë jam shtyrë larg nga një erë tjetër, ndoshta më e ashpër.

Por një gjë e them me bindje: në shpirt, edhe unë jam poet – vetëm se... veç aq.

Sarandë, më 27.07.2025