Télétravail* në rendin e kulturës europiane
Makina “Mercedes - GL 350” rrëshket. Si e tillë, me një sistem të moderuar e të avancuar, pasi lë pas trenin “Le Shutle” në Kanalin e La-Manshit e ndjen se toka franceze tashmë ka dhënë sinjalin e parë në Calais për temperaturën në rritje. E në këtë rast ajri është i ngrohtë për këtë periudhë të vitit. Dielli që shkëlqen dhe aroma e mëngjesit të kafesë së fortë dhe briosheve në çdo cep të rrugës ofron një kujtesë të mrekullueshme se jemi dhe kapërcejmë lidhjet e rrugëve në qytetet e Francës. Pothuajse mund të të falet kur ke menduar se asgjë nuk ka ndodhur që nga fundi i muajit shkurt. Por janë detajet e vogla ato që japin realitetin tonë të ri larg: çiftet që puthen janë zhdukur, ata që quheshin dhe ishin të porsamartuar kinezë dhe rusë të cilët zakonisht qëndrojnë në urat e Parisit për t’u fotografuar me fustanet e tyre të dasmës nuk shihen askund, dhe natyrisht, të gjithë kanë veshur një maskë. Me të vërtetë, që kur Parisi doli nga bllokimi në 11 maj, jeta nuk është ndjerë njëlloj. Dhe këtë e ndjejmë edhe ne dhe kjo ndjehet edhe në Lion, Marsejë dhe më pas në kufirin me Zvicrën e Italinë. Por kësaj pjese i mbetemi rrugëve dhe qyteteve të Parisit.
Parizianët mezi po e presin La Rentrée këtë javë, kur fëmijët të kthehen në shkollë dhe prindërit të punojnë. Ndihet si një shenjë shpresëdhënëse se jeta është kthyer pothuajse si më parë, edhe nëse Covid është gjithnjë në përgjim, një fakt i nxjerrë në plan të parë me lajmin se nivelet e infeksioneve janë rritur në të gjithë Francën. Vdekjet janë ende të ulëta krahasuar me vendet e tjera, por shkalla e infeksionit po rritet.
Ndryshe nga qendrat e qytetit të Nju Jorkut dhe Londrës, zemra e Parisit vazhdon të rrahë në çdo kuartier.Presidenti Emmanuel Macron na ka thënë atë që duhet të dëgjonim, thotë për ne një shitës, ndërsa ne paguajmë për kafenë tonë dhe për kosrosanin tipik francez: “Ne do të duhet të mësojmë se si të jetojmë me virusin.” Me fjalë të tjera, ne nuk do ta ndalojmë vendin përsëri nëse nuk është absolutisht e nevojshme.
Për të treguar se ai është serioz në lidhje me këtë Franca, na tha ai një apo dy ditë më parë shpalli skemën më të madhe të shpenzimeve të Evropës për të rindezur ekonominë e saj; një paketë prej 100 miliardë eurosh (88 miliardë funta), për të parandaluar shpërthimin e papunësisë dhe rënien e ekonomisë dhe për të hedhur terrenin për të ardhmen. Ekonomia franceze ka pësuar shumë, duke u tkurrur me 13.8 përqind në tremujorin e dytë, duke ecur më keq se shumë vende të zonës së euros.
Një bllokim tjetër do ta vinte në gjunjë. “Nëse të gjithë ne, së bashku, veprojmë me përgjegjësi, ne do ta kalojmë me sukses këtë,” deklaroi Presidenti. Me këtë ai do të thoshte, nëse të gjithë ndjekim rregullat e thjeshta të distancimit shoqëror, larjes së duarve dhe vendosjes së maskave, do të jemi mirë. E gjithë kjo sigurisht tingëllon e lehtë për tu bërë me pak disiplinë dhe ndihet në përgjithësi pa dhimbje, nëse sigurisht është e bezdisshme.
Fëmijët duhet të kthehen në shkollë për mendjen e tyre të shëndoshë po aq sa tonat dhe, thjesht, në mënyrë që të gjithë të rifillojmë punën plotësisht larg shkollimit në shtëpi dhe që ekonomia të fillojë përsëri të zhurmojë. Ashtu si shumë drejtorë shkollash do t'u kenë thënë nxënësve të tyre këtë javë, këto janë periudha të jashtëzakonshme dhe kjo është një Rentrée ndryshe nga çdo tjetër.
Shteti francez dhe bashkia e qytetit të Parisit, ofruesit e mëdhenj të mirëqenies, e kanë parë atë që ne jemi të përgatitur; ata kanë punuar shumë në logjistikë. Vendit mund t'iu mungonin maskat dhe pajisjet e mbrojtjes personale në fillim të pandemisë. Tani e ka zgjidhur rrëmujën, ose kështu duket. Çdo stacion autobusi është pajisur me shpërndarës xhel pastrues; çdo dyqan dhe kafene ka një burim xhel hidro-alkoolik të aktivizuar nga pedalet e këmbëve dhe muzetë kanë konkurruar për makinat më tërheqëse të spërkatjes së mjegullës sanitizuese. Një tjetër ndryshim i madh në Paris këtë javë ka qenë detyrimi për të veshur maskat e fytyrës në çdo kohë dhe në të gjitha vendet, me përjashtim të kafeneve dhe restoranteve (dikur të ulur në një tavolinë). Kjo nuk erdhi sa tronditja dhe as nuk u ndie si një shkelje e padurueshme e lirisë sonë. Parisianët panë që vinte pas disa javësh maska për fytyrën që imponoheshin gradualisht. Përveç atyre që mbajnë maskat në mjekër, parisianët duken çuditërisht të bindur.
Fakti që të gjithë fëmijët nga mosha 11 vjeç duhet të vijnë në shkollë me dy maska dhe të mbajnë një në klasë dhe në terrenet e lojërave i detyron familjet të luajnë të njëjtën melodi dhe të mësojnë të largohen nga shtëpia të maskuar.
Duke dëgjuar 10,000 protestuesit anti-maskarë në Berlin që kërcënonin të sulmonin Reichstag, Rodrigue, kamerieri në kafenenë time lokale, hapi sytë: "A nuk kanë gjermanët çështje të tjera më të ngutshme sesa të kundërshtojnë atë që në të vërtetë mund t'u shpëtojë jetën?"
Ndoshta nëse parisianët janë disiplinuar deri më tani, kjo është për shkak se ata lexojnë lajmet dhe kontrollojnë shifrat ditore. Qeveria Franceze ofron të dhëna për Covid çdo ditë dhe është bërë një ritual në kohën e apéritifit për të diskutuar statistikat më të fundit. Veshja e maskave të fytyrës në çdo kohë duket si një çmim i vogël për të paguar për të shmangur një kthim në bllokim.
Ndryshe nga Britania, ku njerëzit duket se preferojnë të punojnë nga shtëpia sesa të kthehen në zyrë, 83 përqind e stafit të zyrës franceze po kthehen në punë ku maskat janë bërë të detyrueshme. Protokolli qeveritar me 21 faqe tingëllon i çuditshëm disa herë, por për të gjithë njerëzit, veçanërisht parisianët, janë thjesht të lumtur të kthehen në zyrë dhe të lënë banesat e tyre të vogla. Më të prekshmit ose të shqetësuarit mund të qëndrojnë në shtëpi dhe të zgjedhin télétravail (punë nga shtëpia) nëse dëshirojnë. Kjo duket si një ekuilibër i drejtë.
Sidoqoftë, të mësosh se si të jetosh me Covid në Paris do të thotë një ndryshim i paradigmës me pasoja të mëdha kulturore, urbane dhe arkitektonike. Anne Hidalgo, në krye të komunës së Parisit për 19 vitet e fundit (së pari si nënkryetare e bashkisë, pastaj si kryetare e bashkisë), përdori bllokimin për një efekt të madh elektoral. Duke kuptuar me mendjemprehtësi se parisianët do të favorizonin një mënyrë jetese më miqësore me mjedisin, ajo hyri në një aleancë me të Gjelbrit dhe fitoi lehtësisht raundin e dytë të zgjedhjeve lokale në fund të qershorit.
Së bashku me të Gjelbrit, Hidalgo goditi terrenin dhe në vetëm dy muaj ka zbatuar ndryshime rrënjësore në qytet, duke argumentuar se, me Covid, nuk kishte më kthim në mënyrën që jetonim. Ferri është i shtruar me qëllime të mira dhe rezultatet nuk janë në përputhje me idenë e shumë njerëzve për Parisin.
Tashmë të mbushura me mobilje të shtrenjta dhe të shëmtuara urbane, bulevardet dhe rrugët e Parisit tani janë të mbuluara nga një det tavolina dhe karrige të ndryshme nga kafenetë dhe bistrot lokale. Në fillim, të gjithë menduam se ishte një ide e bukur, dhe arsyeja prapa kësaj ishte sigurisht e lavdërueshme.
Pronarët e kafeneve dhe restoranteve kanë vuajtur shumë nga mbyllja tre-mujore dhe lejimi i tyre për të zënë hapësirën përreth tyre do të thoshte se ata mund të përpiqeshin dhe të kompensonin tregtinë e humbur. Por ajo që është autorizuar me nxitim dhe pa konsultim me banorët të cilët duhet të durojnë zhurmën dhe humbjen e hapësirës publike sapo është zgjatur për një vit tjetër.
Normaliteti ynë i ri po zhytet, dhe nuk ndihet mjaft mirë. Mjerisht, kjo skemë e synuar mirë do të thotë që interesat private kanë kanibalizuar hapësirën publike në emër të kompensimit moral.
Këmbësorët, mes tyre prindër me karroca bebesh, tani e tutje do të duhet të bëjnë zig-zag përmes këtij pylli të gjerë të tarracave të kafeneve dhe grupit të tyre të vazove me lule, arka të pikturuara me shkëlqim, kordone dhe çadra të përdorura në mënyrë të theksuar për të shënuar këtë territor të sapo privatizuar. Progres?
E njëjta gjë vlen edhe për çiklizmin. Gjatë natës, rrugë të tëra dhe arterie strategjike si Rue de Rivoli, që lidhin perëndimin me lindjen e qytetit, i janë kushtuar tërësisht biçikletës. Magnifique! bërtitën shumë parisianë siurse e kuptova dhe unë, të cilët përmbytën rrjetet sociale me videot e tyre të Parisit që papritmas dukej si Amsterdam. Nuk ka më makina ndotëse! Bienvenue për të ardhmen e qyteteve! E shkëlqyeshme, përveç se u imponua pa shumë paramendim dhe pak dialog me parisienët. Sa i përket konceptimit të atyre rrugëve të reja të çiklizmit, duket sikur të mos ishte në dispozicion një projektues i mirë për punën. Mijëra shtylla të verdha plastike që shënojnë korsitë e çiklizmit janë tani duke lënë shenja rrugësh. Mjerisht, kritikat e shfryrjes konsiderohen reaksionare, nëse jo të pamoralshme.
E ripërsëris, ndryshe nga qendrat e qytetit të Nju Jorkut dhe Londrës, për shembull, zemra e Parisit vazhdon të rrahë në çdo kuartier, Covid apo jo, dhe nëse njerëzit punojnë nga shtëpia apo jo. Parisi është bërë nga një mozaik i fshatrave të lulëzuar dhe nuk ka rajone biznesi si të tilla. Rreziku i Parisit të shkretëtohet është zero. Dhe nëse ka jetë në një qytet, ka shpresë, madje edhe në një det me karrige, tavolina dhe shtylla të verdha të shëmtuara!
… vazhdon…
Télétravail* - Puno nga shtëpia.
