Timo Mërkuri: Në mbështetje të mendimit të Fatmir Terziut për poezinë

Në mbështetje të mendimit të Fatmir Terziut për poezinë: „Jepja poezisë atë që i takon asaj“

Nga Timo Mërkuri.

Ka shkrime që nuk lindin vetëm nga mendja, por nga një thellësi që nuk emërtohet lehtë—nga ajo hapësirë ku fjala nuk është më vetëm tingull, por frymë që kërkon të ndriçojë. Një i tillë është shkrimi i Fatmir Terziut me titullin-besëlidhje “Jepja poezisë atë që i takon asaj”. Ai nuk është një trajtesë, por një rrëfim i brendshëm që mbart përvujtëri dhe ndërgjegjësim për atë që quajmë poezi.

Në një kohë kur shpesh “është shkelur vetë poezia, është ulur në peshë fjala, është goditur ndjenja, është zbehur simboli, është rrahur metafora dhe është burgosur e vërteta”, Terziu ngre zërin jo për të protestuar, por për të zgjuar. Ky zë nuk vjen nga lart, por nga thellë, nga toka ku mbijnë fjalët që kanë lexuar dritë.

Më poshtë janë katër shtylla të mendimit të tij, jo për ta analizuar, por për t’u përulur përballë tyre.

Fatmir Terziu

1. Poezia kërkon dritë përpara se të kërkojë duartrokitje.

Dritën nuk e jep fjala e zbukuruar, por fryma që ka kaluar përmes leximit, përkushtimit dhe heshtjes krijuese.

“Zëri i poetit do të mund të njihej, të dëgjohej dhe të zbulohej përpara se të niste të lëvizte pena... përpara se të ndezë vetë ‘një kandil’ me zërin e tij.”

Ky citim nuk është vetëm këshillë për poetin, por një dhuratë që i kthehet poezisë si besnikëri.

2. Poezia nuk është gramatikë ndjenjash, por arkitekturë shpirtërore.

Fjalët që s’kanë kaluar nëpër rrënjët e leximit, rrinë bosh si tulla pa baltë. Poeti që nuk lexon është si një instrument pa akordim—tingëllon, por nuk ndjen.

“Poezia nuk është thjesht një ritëm vargu i vendosur me sforco.”

Është një harmoni që buron nga një rrëmujë e brendshme që është vetë jeta.

3. Të shkruash poezi është një akt përgjegjësie dhe jo një shpërthim emocional i çastit.

Vetëm ai që ka heshtur gjatë para së bukurës, mund të thotë diçka që qëndron. Vetëm ai që ka përkulur kokën para poetëve të mëdhenj, mund të nderojë fjalën e vet.

“Është koha t’ia japim poezisë atë që i takon asaj.”

Dhe kjo që i takon nuk është lavdi, por kujdes, lexueshmëri, thellësi, dhe përulësi.

4. Poezia është kërkimi i së vërtetës përmes dritës së brendshme.

Në një kohë të banalizimit dhe vetëreklamimit, Terziu na kujton se poezia nuk është sallon, por altar.

“Poetët që nuk lexojnë, nuk mund të gjejnë dot as metaforën e shpirtit të tyre, e jo më të të tjerëve.”

Dhe nëse poezia është shpirt që digjet, atëherë ajo ndriçon, edhe pa zhurmë, edhe pa skenë.

Ky shkrim i Terziut është në vetvete një poezi për poezinë. Një fener për të gjithë ata që nuk duan ta shohin poezinë si trofe, por si kujdes, si mirënjohje, si një proces që zgjat gjatë, më shumë se një varg dhe më thellë se çdo temë.

Dhe në fund, ai nuk thotë “shkruaj”, por:

“Jepja poezisë atë që i takon asaj.”

Si një lutje. Si një borxh.

Sarandë, korrik 2025