Skënder Milaqi: Mirënjohja, një virtyt i shquar i njerëzve me vlerë.

(Mbi librin"Iljaz Brija i shemrisë"i intelektualit dhe biznesmenit Z.Zef Çupi.

Duke lexuar librin me kërshëri u futa në thellësi të ndjenjave të përshkruara në të dhe personazhet "binjake"Iljazi dhe Zefi mu bën si të familjes,pasi natyra e përshkrimit në libër është e atillë sa e thjeshtë aq dhe analitike,sa të bën për vete dhe nuk mund t'a lesh për asnjë çast.

Libri "Iljaz Brija i Shemrisë"i z.Zef Çupi është një vepër që mbart aromën e vendlindjes, tingujt e blegërimave dhe të bregoreve dhe thellësinë e shpirtit njerëzor.Ai nuk është thjeshtë një rrëfim letrar por një dëshmi e dashurisë për njeriun, për jetën, për vendin nga ku autori vjen

Në çdo faqe ndihet prania e një shkrimtari që e njeh mirë peshën e fjalës dhe bukurinë e thjeshtësisë.Autori i librit i rritur në një zonë me tradita dhe me origjinë nga familje patriote dhe atdhedashëse mbart në shpirt një qytetari të rrallë dhe një kulturë të gjerë.Ai në libër tregon se është i ditur dhe nga kjo lind përkushtimi duke qenë një punëtor i gjallë e i palodhur,nga ku buron ngrohtësia, mirësjellja dhe përulësia,virtute këto që nuk çfaqen shumë të çmuara sot si dikur.

Përshkrimi i çapkënllëqeve të fëmijërisë me lojra dhe zënka, vitet e shkollës së mesme me peripecitë e moshës dhe ndihma e dhënë prej babaxhani dhe nxitja për dijen e Iljaz Brijës bën që Zefi të plotësohet dhe formohet me kulturë e dije, por edhe mirënjohja që e shoqëroj atë gjatë gjithë jetës.

Siç ka thënë Seneka"Asnjë mirësjellje nuk humbi,ajo kthehet gjithnjë tek njeriu që e jep".

këtë ndjenjë e gjejmë shpesh te Zef Çupi.

Në qendër të librit qëndron Iljaz Brija, një personazh që ngrihet me të drejtë përtej kufijve të kohës,ku në të gjejmë përbashkimin e virtuteve më të mira të shqiptarit të thjeshtë,bujar, të ndershëm dhe të dashur i cili këto virtute mundohej t'i përçonte te të tjerët.

Tek Iljazi gjejmë atë që Aristoteli e quan"Virtutin e mesëm",maturimin e njeriut për jetën sipas arësyes e zemrës.

Njëkohësisht ai përfaqson mirësinë pa zhurmë, urtësinë pa mendjemadhësi dhe dashurinë pa interes.Zefi e sjell këtë figurë të dashur me një penë të ngrohtë ku shkrin realen me poetikën dhe bën lexuesin (ku dhe unë bëj pjesë)të ndjejë respekt për këtë njeri të heshtur që jeton për vlera.Iljazi është pasqyrë e vet autorit, pasi të dy kanë rrënjët në të njejtin truall, mbartin në shpirt të njejtën besë dhe tradita dhe mirënjohje e respekt ndaj kujtdo.

Siç thoshte filozofi gjerman Goette"Mirënjohja është kujtesa e jetës", dhe pikërisht kjo e ka bërë Zefin të shkruaj këtë libër para kujtimeve dhe gjenezës së familjes e fisit të tij fisnik në shenjë dashurie dhe respekti për njeriun që meriton të kujtohet,siç ishte dhe mbetet Iljaz Brija.

Në çdo rresht të librit ka një frymë të pastër dhe lidhje të fortë me Iljazin dhe vendin ku u rritën dhe u brumosën, kujtesës mes të shkuarës dhe të tashmes.Respekti për Iljaz Brijën ishte i padiskutueshëm në gjithë zonën dhe më gjerë.

Prania e Zefit në çdo kohë e rrethanë pranë Iljazit gjer në grahmat e fundit të jetës, tregon peshën që kishte kjo figurë e magjishme tek ai dhe komuniteti në tërësi.

Zefi me mjeshtëri në këtë libër i jep fjalës ndjesi,e bën lexuesin të mendoj se edhe pse koha ecën, vlerat njerëzore nuk plaken kurrë.

Ky libër është një monument mirënjohje për njerëzit e ndershëm,për tokën që të rrit, për shokët e jetës, për dashurinë që nuk shuhet kurrë.

Siç do të thonte Montaigne"Të jesh mirënjohës është të jesh dy herë njeri.

Dhe në këtë vepër si Zefi dhe Iljazi janë dy herë njerëz në shpirt, në fjalë dhe në vepra.