“Ninulla e zemrës” e autores Anila Kadija është një përmbledhje me vjersha. Vjershat janë të ndara në dy tematika, ku spikasin vjershat patriotike dhe ato janë gjithsejt dhjetë, dhe vjershat lirike, që janë tridhjetë e tre. Tek vjershat patriotike më të theksuarat janë përkushtimet „Atdheu“; „Himni i Flamurit“; „28 Nëntori“; „Flamuri“ dhe „Kosovë“. Në tematikën e vjershave lirike tematika përfshin zogjtë, shkollën, gjuhën, ditën e mësimit, librin e abetares, mësuesin, shkronat, 8 marsin, xixëllonjat dhe tregomë gjysh. Kadija është mësuese e arsimit plotësues shqip të shkollave që frekuentohen të shtunave nga shoqata „Ardhmëria“ në Londër. Si e tillë, ajo me një qasje të hershme në gazetari dhe me një talent të spikatur në këtë fushë, ka bërë tentativën e parë që të plotësojë një dëshirë dhe një hapësirë që ajo e ka ndjerë se mungon teksa synon të mësojë fëmijët e lindur në Londër me bukurinë dhe madhështinë e gjuhës shqipe.
Të mësosh fëmijët me poezinë shqipe është natyrisht një pjesë e domosdoshme dhe e ndjeshme e kurrikulës në të cilën pyetaj „Pse mësimi i poezisë në shkollë është kaq i rëndësishëm?“ merr një kuptim më të qartë, edhe me projektin e realizuar nga Kadija. Megjithëse më pak njerëz lexojnë poezi sesa romane, ai mund t'i ndihmojë nxënësit të mësojnë në më shumë mënyra sesa mund ta imagjinoni. Ndërsa sot poezia vuan nga një problem imazhi në thjeshtësinë e këtyre vjershave të shoqëruara me skicime tek “Ninulla e zemrës”. Bëhet më efikase që fëmijët të kuptojnë më mirë dhe të përshtaten më bukur në thelbin e këtij problemi. Në një kurrikul që favorizon aftësitë praktike mbi krijimtarinë, ndoshta literatura më krijuese nga të gjitha literaturat anashkalohet, veçanërisht pasi nga shumë njerëz shihet si ‘e vështirë’. Vetë poetët gjithashtu vuajnë ende nga asociacionet e çuditshme të kravatave, kapelave dhe leximit në libra të mëdhenj. Por poezia nuk duhet të jetë e tillë. Konsideroni që “Ninulla e zemrës” është një praktikë e duhur dhe një libërth me një vlerë për këtë kategori fëmijësh.
Anila Kadija hyn tek mjaft nga poetët e sotëm, të cilët jo vetëm që janë më të lidhur me të fëmijët, ata pasqyrojnë botën në të cilën jetojmë. Shumë larg nga rutina dhe praktikat e ngurtësuara ky libër jep një liri dhe një mundësi më të madhe që të flasë për moshën e njomë, që labirinthet në dygjuhësi.
Në një epokë të cicërimave dhe hashtagëve, shkurtësia e një poezie në fakt duhet të jetë forma e përsosur e artit për nxënësit sot. Lidheni këtë me kryqëzimin metaforik, me hip-hop dhe grime, dhe kjo është diçka me të cilën nxënësit duhet të jenë në gjendje të lidhen, sepse Anila u ka dhënë një mundësi ndryshe.
Poezia gjatë historisë së fundit ka qenë për vetë-shprehjen, rezistencën dhe krijimtarinë strukturore. Ajo pasqyron se si fëmijët angazhohen me mediat sociale dhe teknologjinë. Poezia ka potencialin si në klasë, ashtu edhe jashtë klasës, për të mësuar më shumë se një kuptim themelor të pentametrit jambik, çifteve me rimë dhe haikus.
Çfarë mund të mësojnë nxënësit nga poezia në shkollën e arsimit plotësues shqip?
“Poezia u mundëson mësuesve t'i mësojnë nxënësit e tyre se si të shkruajnë, lexojnë dhe kuptojnë çdo tekst. Poezia mund t'u japë studentëve një prizë të shëndetshme për emocione në rritje” shkruan Andreë Simmons. Siç thotë Andreë Simmons, poezia si formë arti mund të jetë baza e të gjithë studimit letrar. Edhe kur bëhet fjalë për mësimin e fëmijëve të shkollave fillore dhe ato të arsimit plotësues, në këtë rast të shkollave shqipe të shoqatës „Ardhmëria“. Mund të jetë shtylla kurrizore e mësimeve të gjuhës shqipe dhe historisë në këtë hapësirë të ligjshme të edukimit.
Pjesa më e madhe e shkollës ka të bëjë me përmbushjen e një numri fjalësh apo objektivi, por poezia na mëson ndikimin e të thënëve shumë me pak fjalë. Gjithashtu na inkurajon të marrim parasysh ndikimin e veçantë të secilës fjalë në atë që shkruajmë. Kur një cicërimë e vetme ose postim diku, e jo më një botim si ky i Anilës, mund të përhapet si flakë, duke krijuar hapësirën dhe frymëzimin e një të riu, leximi i poezisë mund t'i ndihmojë fëmijët të kuptojnë ndikimin e gjuhës së shkurtër.
Po kështu, të kuptuarit e nuancave të gjuhës, një komponent kyç i të mësuarit nga poezia, mund t'i ndihmojë nxënësit e shkollave shqipe të kuptojnë se kur gjuha përdoret në këtë kuadrat është më e bukur dhe më frymëzuese. Një poezi e thjeshtë mund të mos duket si një punë e madhe, por nëse mund ta mësojë këtë, atëherë do t'i inkurajojë nxënësit për jetën, sikurse është dhe “Ninulla e zemrës” e autores Anila Kadija.
Poezia e “Ninulla e zemrës” e autores Anila Kadija gjithashtu ndihmon në të kuptuarit e këndvështrimeve të ndryshme. Mësimdhënia dhe të mësuarit nga poezia e tillë mund t'i ndihmojnë nxënësit të respektojnë dhe kuptojnë pikëpamjet e njerëzve anembanë globit. Në një epokë të përçarjes në rritje, ky është një edukim jashtëzakonisht i rëndësishëm.
Por ndoshta më e rëndësishmja, poezia mund të ketë një ndikim pozitiv në shëndetin mendor të nxënësve. Sot, është një çështje gjithnjë e pranishme, duke e detyruar angazhimin e tillë të bëhet edhe më efikas. Është vërtetuar se shkrimi i poezisë ndikon pozitivisht në shëndetin mendor. Qoftë nëpërmjet fjalës së folur apo të shkruar, ai u mundëson nxënësve dhe të rriturve të shprehin emocionet në mënyrë të kontrolluar. Gjithashtu mund t'i ndihmojë të rinjtë të gjejnë me të vërtetë zërin e tyre.
Çfarë mund të bëjnë mësuesit e shkollave shqipe për të nxitur leximin e poezisë?
Një mënyrë tjetër për të parë poezitë e “Ninulla e zemrës” e autores Anila Kadija është t'i shohim ato si dritare që pasqyrojnë botën përreth nesh. Aty mund të rreket dhe kurrikula. Para së gjithash, kurrikula duhet të largohet nga prezantimi i poezisë në atë mënyrë që ajo të deshifrohet. Kjo vetëm sa shton idenë se poezia është e vështirë – e cila shpesh është fikja kryesore për nxënësit. “Gjithçka që duan të bëjnë është ta lidhin poezinë në një karrige me litar dhe të torturojnë një rrëfim prej saj. Ata fillojnë ta lodhin për të zbuluar se çfarë do të thotë në të vërtetë.” Shkruan Billy Collins, "Hyrje në poezi".
Një nga vështirësitë për shumë mësues të arsimit plotësues shqip është të mbajnë në krye të asaj që po ndodh në skenën e poezisë. Mund të jetë mjaft e vështirë të mësosh poezitë aktualisht në kurrikul, pa kërkuar poezi bashkëkohore që lidhet me nxënësit. Është shumë e lehtë të sugjerosh leximin e revistave apo librave të autorëve profesionalë, veçanërisht nëse nuk ke një interes të madh, pasi mund të duket si një detyrë tjetër për t'u bërë në krye të një ngarkese pune gjithnjë në rritje.
Por poezia është sot rreth nesh, vetëm duhet të shohim pak më larg se antologjitë. Thjesht duke bërë atë qëtentoi bukur ta bëjë Anila Kadija. Në fund të fundit, nuk ka shumë rëndësi se cilën poezi zgjidhni të mësoni në klasë. Përfitimet e studimit të poezisë peshojnë shumë më tepër se çdo negativ i paramenduar i vështirësisë. Më pak prej nesh mund të lexojnë poezi sesa 100 vjet më parë, por rëndësia e saj për nxënësit ka një shtrirje shumë më të madhe se sa njerëzit mund të prisnin fillimisht dhe prania e saj në klasë është vendi më i mirë për të filluar. Dhe këtë ka tentuar dhe“Ninulla e zemrës” e autores Anila Kadija dhe këtë duhet që mjaft lehtë ta kuptojmë se e ka bërë për të ndihmuar dhe mësuar fëmijët me gjuhën amtare, gjuhën e bukur shqiptare.
