Nexhbedin Basha: JAM SHQIPTAR — JAM UÇK!

JAM SHQIPTAR — JAM UÇK!

Reportazh historik-artistik nga Sheshi “Skënderbej” – 17 tetor 2025

Nga Nexhbedin Basha, gazetar & poet

Era që fryn mbi sheshin “Skënderbej” atë mëngjes tetori kishte aromë dheu të larë me gjak, me gjakun e djemve që s’u përkulën kurrë. Flamujt kuq e zi valëviteshin si kraharorë të hapur, si krahë shqiponje që mbronin një amanet të shenjtë. Tiranës, në zemrën e saj, i ishte kthyer një frymë e vjetër — fryma e Besëlidhjes. Në qendër të sheshit, nën hijen e Skënderbeut mbi kalë, mijëra burra e gra, të rinj e të reja, luftëtarë dhe qytetarë, kishin ardhur nga çdo anë e kombit: nga Prishtina e Vushtria, nga Kumanova e Ulqini, nga Çamëria e Preveza, nga Europa, Anglia, Turqia e deri në brigjet e largëta të Amerikës. Të gjithë me një thirrje në buzë dhe në zemër: “LIRI PËR ÇLIRIMTARËT!” — “UNË JAM UÇK!” Në tribunë, zëri kumbues i Azgan Haklajt nga Tropoja u përhap mbi turmë si kushtrim lirie: “Liri për çlirimtarët! Një komb, një histori! Drejtësi për ata që na dhanë lirinë!” Këto fjalë u bënë uragan në shesh. Parrullat shndërroheshin në flamuj, flamujt në krahë, krahët në besë, dhe besa në një amanet të përbashkët: të mos harrohet kurrë lufta e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Në emër të kujtesës Nga turma u dëgjuan njëri pas tjetrit zërat e folësve: Komandantët, luftëtarët, veprimtarët, intelektualët. Ish-Presidenti Alfred Moisiu foli për dinjitetin e luftës dhe padrejtësinë që po ndodh në Hagë. Komandant Ali Ahmeti kujtoi përleshjet në malet e Sharrit dhe betejat për liri. Hysni Gucapi, me 30 operacione në trup dhe plagë që ende nuk shërohen, dëshmoi para botës se UÇK-ja nuk është krim, por histori e drejtë e një kombi të plagosur.  Ish prefekti i Tiranës dhe kryetari i shoqatës "Tirana", foli për kontributin e dhënë nga populli shqiptar për strehimin e vëllezërve kosovar dhe për kontributin e luftëtarëve nga Shqipëria burra e gra që ju bashkuan UÇK-së, disa prej të cilëve ranë dëshmor për lirinë e Kosovës. Katër udhëheqësit politikë të Kosovës —

Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi dhe Rexhep Selimi — mbahen në paraburgim prej 5 vitesh në Gjykatën e Hagës. Turma nuk i shihte ata si të burgosur, por si rojtarë të një amaneti kombëtar. “Në Hagë s’janë kriminelë — janë bij të Kosovës me plagë në shpirt e flamur në ballë,” thirri një zë nga turma. Poezi: JAM SHQIPTAR: JAM UÇK! Në zemër të Tiranës, në shesh të Skënderbeut, zërat u ngritën si flamur në erë, me zemra që s’harrojnë gjakun e derdhur, me emra që s’vdesin në dhe të lirë — për ty, Mëmëdhe! Një vëlla nga Vushtria, me lot e me flakë, mbante në duar një fjalë të madhe: “Drejtësi për luftëtarët, drejtësi për gjakun!” — e toka u drodh si kushtrim beteje në male. Shahin Krasniqi, bir i lirisë, nuk ra për heshtje, por për një këngë, për atë këngë që lind në male, kur flamuri kuq e zi valon si zemër e gjallë. Në Hagë s’ka pranga që lidhin dritën, as gjykatës që burgosin një amanet. Sepse gjaku i dëshmorëve flet ndritur, më fort se çdo letër, çdo fjalë në gjyq e çdo akt. Në Hagë s’janë kriminelë — por bij të Kosovës, me plagë në shpirt e me zemër gur, Hashimi, Kadriu, Jakupi e Rexhepi, mbajnë nderin e luftës si kurorë në ballë — një flamur. Ata s’rrëzohen, si lisat në stuhi, se pas tyre qëndron një komb i tërë: me gjakun e dëshmorëve që ranë për pavarësi, me amanetin e lirisë që s’vdes kurrë! E në mes të sheshit një thirrje u ngrit: “Ne s’jemi fajtorë pse deshëm liri!” “JAM SHQIPTAR – JAM UÇK!” nga Molla e Kuqe, Prevez e Çamëri. Në çdo gur të Kosovës dëshmorët ecin sot, në çdo fëmijë që rritet me këngë. Liria ka fytyrën e tyre — që s’u përkul dot, dhe do kujtohen në mot e mote, me zemër në rrënjë! Portrete që flasin Në hyrje të sheshit, bëra një foto me dy burra që e kishin prekur lirinë me dorë: Mehdi dhe Nuredin Suka, nga fshati Bllacë i Suharekës. Luftëtarë të Brigadës 121 “Kumanovë”, nën komandën e Zenel Zekollit. Sytë e tyre mbartnin një histori që s’shkruhet në letër, por në plagë, në varre, në kujtesën e popullit. “Kishim përjetuar internime, burgime, masakra, përdhunime… por një ditë u ngritëm për t’u bërë zë i lirisë,” më tha Nuredini, me një zë që të mbërthen si këngë e lashtë. “E fituam pavarësinë, e tani nuk lejojmë të na e përdhosë askush gjakun e dëshmorëve. Ky është bashkim kombëtar!”, tha Mediu, kudhuri e shok lufte, i cili tregoi se në ditët e zeza të luftës, 14 veta të familjes së tij u strehuan në Vlorë. “Falë Shqipërisë jemi gjallë. Rroftë Shqipëria, nëna jonë!”

Nexhbedin

Pjesa II Fjalët që ngrihen si flamur Në mes të turmës takova Islam Krasniqin, vëlla i dëshmorit Shahin Krasniqi nga Vushtria, profesor i gjermanishtes. Me një zë të butë e sy që flisnin më shumë se fjalët, tha: “Ne nuk kërkojmë mëshirë, kërkojmë drejtësi. Lufta jonë ishte në truallin tonë arbëror. Jemi këtu për të mbrojtur nderin e UÇK-së, sepse ajo luftë ishte e shenjtë.” Në sfond, këngët e Arif Vladit për UÇK-në, të Shkurte Fejzës për Adem Jasharin, kumbonin drejt Dajtit si jehonë orësh lufte. “Se këtu jam dem baba dem / për Kosovë jap shpirtin tem…” — kjo këngë nuk ishte vetëm muzikë; ishte betim. Dukej sikur vetë Skënderbeu, nga kalë mbi shesh, i shihte bijtë e tij dhe u thoshte: “Jeni një komb! Mos harroni kush jeni!” Kujtesa që nuk shuhet “Tre germat UÇK — janë tre epope,” tha në një kanal televiziv, Rustem Mustafa, i njohur si komandant Rema: • Lufta e parë ballkanike dhe ajo botërore, • Lufta e dytë botërore kundër nazifashizmit, • Lufta çlirimtare e Kosovës. “Adem Jashari — legjenda e Drenicës — dhe Zija Bajaziti, strateg i njësive ushtarake, janë themeli i kësaj epopeje. Ata e ngritën popullin në këmbë, si dikur Kastrioti mbi Krujë.” “Si jurist,” vazhdoi ai, “besoj në drejtësi. E vërteta është më e fortë se çdo fabrikim. Akuzat për trafikim organesh janë rrëzuar. Ata do të dalin të lirë. Sepse UÇK-ja nuk është krim — është histori lirie.” Një komb, një amanet Nga Molla e Kuqe, Prevezë, Çamëri, Tetovë, Shkodër e Prizren — nga çdo skutë ku rreh një zemër shqiptare — erdhi një zë i vetëm, si rrufe e kthjellët mbi qiellin e Tiranës: “JAM SHQIPTAR — JAM UÇK!” Ky nuk ishte thjesht një tubim proteste. Ishte një besëlidhje kombëtare, një rikthim tek rrënjët. Ishte rrëfimi i një populli që ka kaluar shekuj nën zgjedhë, por që s’u përkul kurrë. Sepse Kosova është Dardani. Sepse Shqipëria është një komb. Sepse gjaku i dëshmorëve nuk falet, as nuk harrohet. Në shesh, mbi pllakat që kanë parë marshime e kryengritje, valonte një e vërtetë e thjeshtë si buka: Liria është e shenjtë. Dhe kush e mbron, është i përjetshëm. “Nga do të shkoj e nga do të vij, Shqipërinë e marr me vete. I them botës: Jam shqiptar.” Nexhbedin Basha Tiranë, 17 tetor 2025