Mesovitua-shoqa ime
Tregim
Nga Përparim Hysi
Kur erdhi ajo në konviktin tonë,unë u çudita se nuk kisha dëgjuar
kurrë këtë lloj emri:Mesovite! Po tek tentova ta pyesja,ma priti një
lab:po pse çudite? Ka lindur mes viti dhe ndaj i kanë vënë këtë
emër.Ta zëmë në korrik.Po ta kishte Korrike s'do çuditeshe,kurse
kështu mënd mbete gojëhapur.Çudia tjetër qe se kjo konviktorja me këtë
emër nuk qe pedagogjikase,por gjimnaziste.Atëherë gjimnazi i
Elbasanit,porsa u hap për herë të parë dhe godina e tij qe po aty ku
qe shkolla jonë.Kjo konviktorja gjimnaziste kishte dhe një shoqe të
saj që qe nga Tirana.Mesovitua qe nga Fieri.Kur mora vesh që qe nga
Fieri,kërshëria më shtyu që të rëmoja më tutje:qe nga një fshat dhe qe
jetime.Babanë e kishte dëshmor,kurse nëna i kish vdekur.Kjo qe arsyeja
që qe konviktore dhe ,fill pas këtyre të dyjave,erdhën dhe konviktore
të tjera.Por këto qenë që të gjitha në pedagogjike.
Mesovitua qe goxha qëkur erdhi.Kish pak a shumë një zhvillim të
parakohshëm dhe një sy nepsqar kish seç lakmonte kur e shikonte.Me mua
ndodhi ndryshe.Fare ndryshe.Nuk më la asnjë përshtypje të veçantë
dhe,sado që studjonim në një sallë me të (salla e studimit merrte gati
treqind vetë,sa ç'qemë),kurrë nuk ia ngula sytë siç ndodhte në atë
moshën tonë rinore.Muhabete bënim,domosdo,se qemë nga një anë,por,si
të thuash,ja,ashtu,pa bereqet.
*
Aty nga mbarimi i vitit të katërt,ndërsa qemë në sallën e
studimit,Mesovitua kish dalë siç duket me leje (gjithmonë në katedër
rrinte kujdestari që qe mësues që paguhej me rrogë) nga kujdestari për
të zbritur poshtë për ndonjë nevojë dhe aq,kur dëgjojmë një bërtitje a
ca më shumë një klithmë.-Përjashta,bërtiti kujdestari,dhe ne u derdhëm
në drejtim të klithmës.Qeshë nga të parët që mbrrita në oborr dhe
pashë që Mesoviton e kish mbërthyer një djalosh (qenë të jshtëm që
xhëku sulmonin deri në konvikt),u hodhëm në"sulm" (ata,të huajtë qenë
nja 4 djelmosha,disi më të rritur nga ne),por mua më ndolli instikti i
çobanit.Qeshë bari e shkuar bariut në fshat dhe dija të përdorja mirë
shkopin.Këtu nuk bëhej fjalë për shkop,por rrëmbeva një dru koçomareje
dhe më t'i mbetem me të atij"sulmuesit".Druri zbutë arinë dhe jo
njerinë.Sulmuesi (e godita sa më hante krahu) jo vetëm e lëshoi
"prenë" e tij,por ftoi dhe "trimat" për "luftë".Po ne qemë bylykë me
njerëz dhe ua zbutëm mirë kurrizin,sa mos kujtoheshin dhe të shkelnin
më territorin tonë.E shkreta Mesovite qe traumatizuar dhe deshi kohë
që ta merre veten.Dhe qe e pafajshme si një foshnjë."Faji",në se duhet
t'i vëmë një emër,qe vetëm se qe më e zhvilluara me trup,por dhe më e
"ujqit"kur sulmojnë në tufë,zgjedhin më të shëndoshën.Qe sherr krejt i
beftë,por pati dhe një të mirë:"gangot" nuk i afroheshin më shkollës
dhe konviktit që ishte në të njëjtën ndërtesë.Mesovitua,kur u qetua,më
falnderoi dhe një falnderim të veçantë më bëri dhe drejtori i
shkollës.Për të qenë i saktë,këta"gangot" e kishin bërë si rrugë këtë
lloj"sporti" dhe e paguan mirë.I zunë dhe i nxorën në gjyq.Po jo
për"sherrin" tonë,po për diku tjetër.
Kur mbaruam maturën unë me Mesoviton nuk u pashë më,se ne,maturantët e
pedagogjikes,duhet të niseshim në aksion kulturor dhe mua më caktuan
në Shpat.
*
Kur mora emërimin në rrethin e Fierit,më caktuan rreth 25-30 km
larg.Mora shkresën dhe ka qenë 1 gusht 1959 kur gjeta shkollën ku më
emruan.Atje gjeta,së pari,drejtorin(ky m'u prezantua kur pa shkresën
time)dhe,veç tij,qe dhe një femër.Kjo qe mësuese pak me stazh siç
shihej.Drejtori qe një burrë mbi 30-vjeç.me një lartësi mesatare,me
fytyrë të hequr(sa thoshje se tërë jetën ka ngrënë thekër!),me ca
flokë të drejtë e të krehur me kujdes.Qysh në fytyrë,dukej se nuk qe
njeri i keq,por dashamir,siç dhe e tregoi koha.Kjo,mësuesja,qe
tunduese,me faqe të kuqe,një hundë me majë,qe lyer e pudrosur dhe,kur
ecte,tundte me supe e me vithe.Në dukje,kish nevojë për fre.Sa më pa
mua,ashtu riosh e mustaqe pa dirsur,sa më dha dorën,u tregua"esnafe" e
thekur,njëri nga gishtat e saj(ai i mezit),lozi mbi pëllëmbën time
sikur të qe një konfidente e njohur prej kohësh.Quhesh Lie!!! Të
ngrëntë lia,Lie!- i thoshte një grua që ia njihte huqet.Tek po binim
dakord për lëndët që do jepja(qeshë emëruar në shkollë 7-vjeçare),kur
trokiti dera dhe hyri...po kush?Doravetë:Mesovitua!!! Uaaaa!-bëri sa
më pa mua dhe m'u hodh në qafë.-Këtu të paskan siell?- pyeti.Sa mirë!
Unë,- tha,- këtu jam rritur dhe ndaj kërkova t'më emëronin këtu.
Drejtori ndiqte "intimitetet" tona,kurse ajo Lia që"e ngrëntë Lia!"
shikonte si me tallje.
Filluam mësimet dhe unë,fillimisht,jepja edhe gjuhë,edhe
mathematikë,edhe kimi(epo me të mesme qeshë dhe mund të jepje çdo
lëndë) dhe,pas dy muajësh,kur erdhi një koleg tjetër,mbajta vetëm
gjuhën dhe pjesën tjetër e plotësoja me"dajthtësitë",si fizkulturë dhe
muzikë.
Mesovitua jepte në fillore dhe muhabetet i kishim sa vinte dhe më mirë.
Një ditë,drejtori që ishte beqar,më thotë në intimitet:
-Ore,ke gjë me Mesoviten ti,se dridhu-fshtillu dhe të dy. Drejtor,-i
them,- ne me të njihemi prej kaq kohësh dhe,me gjithë hiret që ka
ajo,mua kurrë nuk më ka shkuar mëndja asaj ane.Jemi bërë aq shokë,sa
më vjen turp që ta mendoj këtë gjë.-Po mirë,- shtoi ai,- a të mbetet
hatri ty sikur t'i propozoj unë?
-Fare,- i thashë.Po pranon a jo,kjo është punë tjetër.
Dhe ja një ditë prej ditësh,drejtori u fejua me Mesoviten.
-Epo të trashëgohen!
Unë qeshë si më intimi në këtë "davet".
*
Kishin një muaj e ca të fejuar dhe,siç besonim,në behar do hanim
dasmën e tyre.Më duket se qe prill,kur u ndava prej të dyve dhe,ndërsa
çifti do merrte rrugën për në shtëpinë e Mesovites,unë për në
shtëpi.Rruga e miqëve të mi qe e gjatë dhe kalonte në një pyll që,edhe
ditën qe si një kurorë e gjelbër ku mezi shihje një copëqiell.Pak a
shumë do bënin nja 20 km rrugë dhe 10 km nga këto nëpër pyll.
-Do kënaqen si çift i ri që janë,- mendoja.
Të nesërmen,me të mbrritur në shkollë,e takova drejtorin dhe i them:
-Eh,bëre ndonjë çikë qejf apo jo?Të paktën do jesh shqepur me të puthura!
-Pse ç'më kujton ti mua?Axhami.Po unë do ta marrë grua.Si mund t'i bëj
ato"karagjozllëqe?!"
-Ore,- i thashë,-po në pyll të ha ujku ditën dhe jo natën?Po nuk e
pate puthur,puthu me Milon,pse përralla më tregon.
Kur takova Mesoviton,kjo qe bërë katran,si të kish bërë ndonjë faj dhe
që atë ditë,u nda prej drejtorit.Më bënte leksione pedagogjike rrugës
si të isha nxënëse,- më shpjegoi ajo.
Eh, drejtor leksioni,eh! Shkoi e vate dhe fejesa.Unë me Mesoviton veç
grurë hesapi.Dhe mos më pandehni se qeshë"evliha".Jo,mor
burazer,leksionet ia kisha lënë shkollës unë.
Sapo kisha filluar dhe studimet me korrespodencë dhe Mesovitua më thotë:
-Bëj kërkesë dhe shko në universitet se për 4-vjet të mbaj unë me të
gjitha shpenzimet.Dhe,sado që më bëri këtë ofertë,unë hiç.Vazhdova
ashtu me korrespodencë.Një ditë të shtune (se të shtunave shkoja në
shtëpi),më tha:-Kalo andej nga shtëpia ime se do të jap një trastë me
ftonj.E kishte shtëpinë mu buzë rrugës ku duhet të kaloja.Hapa portën
e oborrit dhe trokita në derë.E hapi(duket më priste dhe më shihte nga
dritarja) dhe qe në fill të këmishës.Një fshat që dukej,nuk do
kallauz.Kur e pashë ashtu,më feksi një fakt nga historia e
Romës.Matronat romake nuk e kishin për gjë që të bëni banjo në sytë e
skllvevërve.Tek do hidhja atë çapin e"fundit",dëgjoi xha Trushin që u
kolllë:-Dhaskal,hajde se e kemi rrugën bashkë.Mesovitua më zgjati
trastën me ftonj dhe ika si një qen i rrahur. Me Xha Trushin. Ky hidhte
lundrën.
*
Vitin tjetër unë u martova.U martova?Martesë i thënçin.Unë e rrëmbeva
nusen time dhe,për çudi edhe pas 50-vjetësh,e kam në shtëpi.U martova
dhe u transferova.Mesovitua mbeti atje.Në fshatin ku u
transferova,ndaja dhe shtypin.Kur lexoj në gazetë"Bashkimi" që filan
organizatë rinie kish bërë këtë dhe atë,se kish një sekretare të
zonjën,shoqen Mesovite Dushaku!E rilexova prapë se thashë mos e kisha
parë gabim. Jo. Ajo qe:shoqja ime,Mesovitua! Po Mesovitua as që vinte në
mbledhje,vetëm në ato të këshillit pedagogjik,kurse tani qenka bërë
aktiviste,sa shkruan korrepodenti i rrethit.Më breu kurreshtja,kur
takoj një ish koleg dhe e pyes:-More,po kur qenka bërë
ajo,Mesovitua,kaq aktiviste?
-Aha,- tha,- pse nuk e ke marrë vesh ti?
-Çfarë të marrë vesh?
-Mesovitua u fejua dhe këtë muaj martohet me shokun Sefedin?
-Me kë,atë nënkryetarin e komitetit?
-Pikërisht,- më tha.
Eh,Mesovite!Mesovite!U bëre,tak-fap,Kryevite!
*
Kur u martua ajo me shokun Sefedin,mua më mori brinjë më brinjë:më
transferuan 60 km larg familjes.Aha,- i dhashë karar,-tani të takoj
Mesoviten dhe t'i qaj hallin. Kush ka hall,vjen dhe të gjen.E takova
dhe,pasi e urova që të trashëgohen,drejt dhe tek halli. Se gjuha shkon
tek dhëmb dhëmballa.
-Moj Mesovite,- i thashë,- thuaj atij "agait" tënd që ta mbajnë pak
dorën,se tani jam dhe me fëmijë dhe 60km larg është si internim.
Dhe ajo:
-Papi,të kam dalë nga borxha:të thashë që shko në universitet se të
mbaj unë,ti hodhe shqelma.Po unë e mbarova me korrespodencë,- i
thashë.
-Je egoist ti Papi. Jo vetëm egoist,por ti vuan nga"strabizmi".Nuk sheh
mirë nga sytë. Ke kohë që "vuan" dhe"kura" do të të bëjë mirë.Në atë
shkollë ku do vesh,janë të gjithë burra dhe do"shërohesh".Se shikon
larg ti,afër të bën dëm!!!
Tani e kuptova ku ma hidhte "mëgojzën",Mesovitua,shoqja ime. Po nuk
mbaroi me kaq.Më tha:-Sapo lexova "Xha Gorion".Ti,me siguri e ke
lexuar.
E,pra,-foli ajo,në faqen e fundit,Xha Gorioj del në një kodër dhe,pasi
hedh vështrimin mbi Parisin,thotë:-Tani do t'i lajmë hesapet bashkë!
Dhe iku...Mesovitua,shoqa ime..."hakmarrësja" ime...
*Emrat janë mistifikime
Tiranë,10 shkurt 2024
