Mentor Serjani : “Majmunët e muzikës”

- kronika të një emigranti me humor

 Tregim humoristik autobiografik

Hyrje

Ka vende që s’të flasin me fjalë, por me gurë, me ajër, me heshtje. Një nga këto vende është edhe Kalimarmaro në Athinë Një ditë pranvere, unë dhe shoku im Qëndro Rezvani, që aso kohe ishim të dy tridhjetë vjeçarë, vendosëm të vizitonim stadiumin e famshëm Kalimarmaro, monument historik i lashtësisë, i mbuluar me mermer , krenari e Greqisë. Në këtë hapësirë ,ndodhën disa çaste të thjeshta, por të paharrueshme. Ky është një tregim për tre ngjarje të vogla nga përditshmëria e një emigranti: një buzëqeshje kineze që ndez batuta shqiptare, një antenë satelitore që kthen në proverb një keqkuptim gjuhësor dhe një telefonatë mes vapës, telasheve dhe lejeve të qëndrimit. Ajo që i lidh të gjitha, është humori. Sepse kur je larg atdheut dhe afër stresit, është pikërisht humori që të shpëton nga trishtimi, shuarja. Në jetë, janë pikërisht këto çaste që mbahen mend: ato që nuk parashikohen, që ndodhin ashtu kot më kot,spontanisht, por mbesin gjatë. E në jetën e një emigranti, edhe më shumë - sepse humori është arma e vetme që kemi për të bërë dritë në vend të ngushtë,apo të errët përkohësisht I. Turistet kineze dhe përshëndetja pa fjalë Ishte një ditë e bukur pranvere kur, si shumë të rinj të etur për të parë botën, vendosëm bashkë me mikun tim të pandarë, Qëndro Rezvani, të vizitonim stadiumin Kalimarmaro në Athinë. Stadiumin e ndërtuar në lashtësi nga mermeri i bardhë,i cili ndodhet pranë Akropolit, tempullit të Zeusit Olimpik dhe Harkut të Adrianit – vendet ku historia sheh veten në pasqyrë. Teksa ecnim nëpër këtë mrekulli të lashtë, në një përplasje krejt të natyrshme turistësh, na kaluan pranë dy vajza kineze – të reja, simpatike dhe të buzëqeshura. Nuk folën, ndoshta nga droja gjuhësore, ndoshta nga ndrojtja vetjake, por tundën kokën dhe na dhuruan një buzëqeshje miqësore. – E pe? – më tha Qëndro me një shkëlqim të njohur në sy. – Diçka duan këto… E kuptova nëntekstin. E njihja mirë Qëndron. Ai nuk e linte pa shpjegim as lëvizjen më të pafajshme. – Po ti as anglisht nuk mësove ndonjëherë,- më thumboi ai, sikur mësimi i gjuhëve të huaja të ishte si të ngasësh biçikletën. – As ti, për atë punë,- ia ktheva unë,nuk e ke bërë shkorre*. Asnjëri nuk ishim shembull për gjuhët. Para viteve ’90, ato pak orë rusisht apo frëngjisht që na jepeshin në shkollë ishin thjesht teori, pa praktikë, pa libra, pa motivim. Kultura jonë e mbyllur s’na kishte lënë hapësirë për të mësuar të flasim me botën. Ndërkohë jashtë, njerëz të zakonshëm e dinin anglishten më mirë se të diplomuarit. Ne kishim ende për të mësuar, madje edhe si të kuptonim një përshëndetje pa fjalë. II. “Majmunët e muzikës” dhe satelitët e çuditshëm Qëndrua kishte një pasion të veçantë: televizionin. Ishte i fiksuar pas antenave satelitore, kanaleve të huaja dhe gjithë atyre kodeve që unë nuk kisha ndonjë tërheqje të veçant.Një ditë më thotë: – Vendos këto frekuenca të reja, se ka kanale interesante dhe janë të lira pa pagesë. Ka dhe një kanal me muzikë që quhet “My Music”!E cila shqiptohet “maj mjuzik”,-më tha. I lodhur nga insistimi i tij, i thashë me gjysmë zëri: -Po ç’më duhen mua majmunët e muzikës?!

Unë isha më i apasionuar tek dokumentarët historik,kulturor,ata të natyrës etj Nuk e kisha menduar që kjo batutë, e thënë fare kot, do të bëhej proverbiale. Shokët tanë nisën të më thërrisnin me të. Kur takoheshim, më pyesnin me ironi: – Hë, ç’bëhet me “majmunët e muzikës”? Antena punon? Dhe sa për ironi, më vonë u bëra edhe unë mjeshtër i teknologjisë. U ngjita pas telekomandës dhe, një ditë, duke shtuar kanale të reja ,pa e kuptuar veprimin ,papritur shtoj në satelit të ri, veç “Eutelsat2”ku transmetonte shqipëria , futa pra “Eutelsat 3”, duke bllokuar krejt aparatin. S’më mbeti gjë tjetër veçse ta merrja në krah dhe të shkoja te Qëndro. -Po si e bëre? - më tha. -Thashë të hidhja edhe unë një satelit timin, -i thashë me humor. Pasi rregulluam bashkë me shumë mund, Merita, gruaja e tij, na gatuajti një drekë të mrekullueshme, pimë nga një gotë raki dhe qeshëm si fëmijë. Tashmë jo vetëm që e kuptonim “My Music”-un, por edhe teknologjinë në tërësi. III. Gushti i zjarrtë dhe lejet që vononin Gushti i vitit 2004 më gjeti në punë. Për herë të parë nuk shkova me pushime. Fabrika ku punonim u zhvendos, dhe unë me disa shokë vendosëm të qëndronim për të ndihmuar në transferimin e materialeve. Emigrantë ishim, nuk kishim shumë zgjidhje,ishim edhe nevojtar. Por ndërsa zgjidhnim problemet e përditshme të fabrikës, shpërthyen problemet me lejet e qëndrimit. Afati mbaroi, dhe askush s’na jepte ndonjë informacion. Panik. Radhë të gjata, netë pa gjumë, letra, taksa - emigrantët i njihnin mirë këto. Qëndro më telefonon nga Shqipëria: -Çfarë po bëhet me lejet? I lodhur, i përvëluar nga vapa dhe boja e kangjellave në taracën e fabrikës,ku po punoja i them: -Rri atje se mirë je! Ose ik në Gjirokastër, nxirr ndonjë vizë! Reagimi i tij ishte si rrufe: -Si të rri?! Kam fëmijët në shkollë! Humbas punën, s’kam me çfarë t’i ushqej! Në atë moment, u duk sikur unë isha fajtori për të gjitha. E kuptova: kur njeriut i cënohet interesi, nuk pyet kush je - mik, shok apo kalimtar. Interesi i prekur nuk njeh logjikë. Më vonë, gjithçka u rregullua dhe Qëndro u kthye. Por një gjë mësohet nga kjo: kur jeta të fut në valët e saj, edhe batutat mbeten pezull, edhe shokët vihen në provë. Fund, por jo përfundim Në këto tri episode - një përshëndetje pa fjalë, një antenë që kërkonte satelitë dhe një telefonatë nga Saranda- u mblodh një pjesë e jetës sonë si emigrantë. Me humor, me vështirësi, por mbi të gjitha me miqësi dhe dashuri. Sepse, edhe kur “majmunët e muzikës” bëhen metaforë për budallallëqet tona të përditshme, ne ia dalim të qeshim. Dhe kjo vlen më shumë se çdo frekuencë satelitore. *Dialektore:këtu në kuptimin nuk ke shkëlqyer.