Hyrje
Pas romanit të suksesshëm „Tokësorët në Hapësirë-Kohë... Ç`tronditje!“ (Filara: 2012 dhe 2014) të shkrimtarit Agron, nga ky autor vjen për lexuesin dhe varianti i dytë i Njeriut, që tashmë jeton në dritëhijet e veta në „Planetin Pará“, thuajse një vazhdim logjik më i përkujdesur me një ravijëzim të ri diskursiv të tematikës që trajton autori në mënyrën e tij filozofike. Agron, i cili bën grimin e parë në një telajo të gjatë kohore duke na treguar se „… ka të dhëna se tokësori ka ekzistuar që prej katër milionë vjetësh“ në filozofinë e tij sjell faktorë të tjerë të rëndësishëm e mjaft diskursivë për të krijuar një element të ri të këndit të këndvështrimit intelektual të Njeriut, ku ekzistenca dhe logjika e interpretimit vijnë „sipas fosilit hominid Ardipithecus, skeletit më të vjetër njerëzor që është zbuluar deri më sot.“ Në një plan më detajues autori me paraqitjen e tij tek lexuesi tashmë ka krijuar një fizionomi të këtij diskursi logjik në vazhdimësinë e tij se „Kësaj kohe mund t’i shtohen, e shumta, edhe disa milionë vjet dhe, mbase, kjo mund të pranohet si ekzistenca e tokësorit në planetin Tokë. Por, planeti ku jetojmë, ekziston të paktën prej katër miliardë e pesëqind milionë vjetësh dhe gjithësia në të cilin ndodhemi, ka një moshë prej së paku trembëdhjetë miliardë vjetësh, sipas mënyrës që koha matet në planetin Tokë, megjithëse për gjithësinë, mbase, kjo nuk do të kishte kuptim, pasi ajo është vetë përjetësia. Çfarë ndryshimi!“ Pra Planeti ka ekzistuar hershëm, Njeriu ka mbijetuar në këtë ekzistencë dhe në të gjithë këtë filozofi ka ndodhur dhe procesi, ecja dhe përshtatja, pra shkurt „ndryshimi“.
Kësisoj Agron ka ka bërë një emër për veten e tij në këtë ndalesë kronologjike të Njeriut për serinë e tij në këtë lloj të narrativit mbi teknikat dhe besimet e të tërës së lidhur jo thjesht me Njeriun, por me ndryshimin, si diskurs logjik më vete dhe i vetmi i trajtimit të këtij lloji nga ky këndvështrim. Narrativi i tij më i fundit, ia vlen të shikohet dhe lexohet në një dualitet perceptues, mes shkrimit dhe trajtimit si një film i plotë perceptues i mundshëm, por që në të mbetet një linjë e veçantë që më goditi që nga leximi i parë i tij. Agron thekson se, „ndryshe nga njerëzorët apo të tjera qenie të gjalla që energjinë lëvizëse e fitonin biologjikisht, post-njerëzit e Gluonit me tru kuantik përdornin energji elektromagnetike, përfituar nga radioaktiviteti natyral, çka i bënte të pavdekshëm. Ata mund të shkonin kudo në hapësirë, planet a satelit për të vizituar apo qëndruar gjatë e eksploruar, ndërkohë që njerëzorët e kishin të vështirë, megjithë ndryshimet në ADN që kishin pësuar!“, pra edhe kur besimet anojnë drejt asaj të çuditshmes dhe konspiratives, njerëzit në të aneksuarën njerëzorë në botë-jetën tonë shpesh identifikohen si „dual-fatalistë“.
Kjo do të jetë e papritur për ata që shpesh merren me një të drejtë më të gjerë në trajtesat kronologjike, qoftë me dikë që identifikohet si studiues, liridashës, konservator, si një tifoz i „rrjetit intelektual“, apo edhe „i moderuar“, ose „apologjik-dominues“, pasi që herët dhe hershëm rezulton se shumë njerëz në këtë trajtim të gjatë të Njeriut, janë vet-identifikuar si të moderuar, ndërsa gjithashtu besojnë në komplote rreth „gjenocidit të Njeriut“, duke harruar vetë dritëhijet e kësaj udhe të gjatë të jetës planetare. Megjithëse bindjet e tyre mund të mos jenë identike, ekzistojnë modele të zakonshme, të dallueshme në mënyrën e të folurit (ose llojit) që dikush nuk mund të mos i vërejë, por që gjithnjë dominojnë dhe mbeten një hapësirë më shumë në ndihmë të asaj ku është dhe gjendet sot Njeriu, me të cilin narrativi i Agron shkon të trajtojë errësirën dhe dritën e një „kiaroskuroje“ (dritëhije) të gjatë.
Në mënyrë të veçantë, këta njerëz, dhe ata zakonisht janë kërkues, duan të përdorin terma si „logjika“. Ata tregojnë, pa pushim, se si ata duan të përdorin logjikën, dhe se si njerëzit që ndjekin në diskurse të tilla Njeriun gjithashtu përdorin logjikën. Ata janë gjithashtu tifozë masivë të deklarojnë se kanë „fakte“, se analiza e tyre është „e paanshme“, se ata përdorin vetëm „... arsyen“ dhe „logjikën“ dhe jo „emocionet“ për të marrë vendime narrative të llojit ku në fakt diskursi emeton deri në thellësi të një cipali që e ka mbuluar pikërisht dritëhija e një kohe të pakohë, në të cilën Njeriu është gjithnjë një karakter ku elementi, materialja, dhe të gjitha ndryshimet vijnë nga „paraja“, dhe ashtu sikurse narrativi i autorit e thotë qartë „prapë… ajo, paraja“. E në këtë qasje natyrshëm elementi diskursiv fokuson „Të shumtit harroheshin, si të gjallë apo të vdekur! Vetëm një pakicë që kishte lënë gjurmë mund të kujtohej e nderohej. Siç dukej në Tokë gjithmonë vetëm pakica ishte e privilegjuar…si përditëshmërisht me jetë luksoze dhe pas saj, me nderime! Sa shumë pak që linin gjurmë atje…“.
Ilustrimi dhe Njeriu
Pritësit e një udhe të tillë të anashkaluar dhe të lënë në errësirë madje padashje mund të hyjnë në librin e mundshëm të ekzistencës ku, fakteve dhe arsyes u shërben si një shkelje syri dhe tundje koke për rrjedhat e kësaj tendence për miratim. Por, këto fjalë, si arsyeja dhe logjika në mesin e atyre që i ndjek me kujdes pena e autorit, përdoren zakonisht në vend të njëra-tjetrës dhe pa marrë parasysh përdorimin e tyre të duhur, të mbledhura së bashku në një deng të paqartë të epërsisë së vetëkënaqur, për t'u hedhur kur është e mundur si armë narrative në kufinjtë „emocionalë“ dhe „iracional“ dhe padyshim dështues në vetë këtë arsye me të cilin vepron Njeriu në narrativin e autorit. Kjo tashmë është një kohë tjetër për Njeriun „Ishte koha e kompjuterëve që përdoreshin gjerësisht dhe interneti po merrte zhvillim.“ një kohë ku „… çdo aktivitet po kompjuterizohej e internetizohej“ dhe ku Kompjuterizim do të thoshte hapa para drejt inteligjencës artificiale, ndërsa internet komunikim i asaj inteligjence.“ Në këtë narrativ është një zhbirim i hollë në vetë thelbin e filozozifisë së autorit ku karakteri i tij kupton, detajon dhe qaset vetë mes diskursit logjik „Ishte një zhvillim që Kuarku e quante kërcim drejt civilizimit pas miliona vjetësh atje në planetin blu, megjithëse për bazë kishte paranë. Prandaj dhe mundësit për të bërë para’ ishin të mëdha.“
Në këtë mënyrë ndjej të them se narrativi shkon përtej tendencës dhe perceptimit së shikimit të këtyre karaktereve që jetojnë në këtë botë „paraje“ me dikotomitë e thjeshta „unë i zgjuar, ju memec“ manikinisht, apo edhe Derridean, nëse vërtet janë brenda dhe jashtë diskursit se ato janë duke iu referuar një filozofi që kemi dëgjuar se një qasje e tillë është shumë e thukët.
Një ilustrim i mirë i këtij fenomeni shfaqet në një pjesë për lexuesin ku fluturimet në kuadratin tokë-hapësirë janë barometri i saktë i parasë dhe perceptimit manekin tej ndikimit tek Njeriu pasi „Dërgohej në hapësirë, si të thuash për të mbetur atje relike, si prova e parë që një manekin imitonte post-njeriun në atë fillim, që drejtonte një mjet për të udhëtuar në hapësirë.“ Në këtë kënd me një prirje gjithnjë e më shqetësuese paratë, marrëdhëniet didaktike dikur premtuese të të cilave mbërthehen pasi të dashurit e tyre bëhen „të ndotur“. Për të mirën e pa iniciuar me lumturi: të jesh „i ri-derdhur“ do të thotë të brendësosh një grup besimesh misogjiniste të ekstremit të tyre, të njohura në disa cepa të të shkruarit të sotëm, produkt i një përzierje të dëmshme të shkencës së hedhurinave, teorisë së konspiracionit dhe një frike patologjike nga përparimi shoqëror. Autori e saktëson „Dashuria mes Ardit dhe Kuarkut vazhdonte si më parë, nganjëherë edhe më e fortë, shpërthyese. Nuk kishte ndryshim në pamje e pasion për të dy, ashtu të mrekullueshëm shfaqeshin kudo, megjithëse pa u vënë re nga askush! Fryt i asaj dashurie ishte një i dytë, Krispr quhej vëllai i vogël i Gluonit. Edhe ai pa fëmijëri. I rritur u shfaq paspak ditësh. Edhe Krispr e magazinoi në trurin e vet atë ‘skedë’ që dispononte Kuarku. Tashmë edhe ai ishte në dijeni për historikun e tokësorëve. Nuk e kuptonte mirë ç’kishte ndodhur me ta. Sa shumë kishin vuajtur e vuanin. Nxitur nga Kuarku dhe fakti që ishte lindur në Tokë, vendosi t’u dedikohej atyre, tokësorëve.“
Trajtesa e karaktereve
Karakteret e trajtuar në pjesë të ndryshme të narrativit, dikur të ëmbël dhe të kujdesshëm, filluan të ndryshonin pasi shkuan poshtë një tendence me përmbajtje tipologjike të diksursit në tërë thelbin dhe përfshirjen e tyre në efektet efektive dhe jo-efektive të trajtimit të dukshëm e të padukshëm të Njeriut. Të bindur për korrektësinë e tyre absolute, këta karaktere u zhgënjyen në fillim, pastaj abuzuan verbalisht pasi kuptuan se angazhimet e tyre jo gjithmonë ishin sinkron me pikëpamjet e tyre të reja: „Kuarkut i bënte përshtypje, sa kishte ndryshuar! Nuk dukej të ishte aktiv si më parë. Mbase e kishte mbledhur mendjen për aventura tjera. Dukej se s’kishte më fuqi e po shkonte drejt asaj ku shkonin të tërë! Mjaft aventura kishte bërë! Krispr kur u njohë me historinë e Higgsit i erdhi shumë keq, por edhe çuditej si kishte mundësi që njeriu të plakej dhe së fundmi të vdiste aq shpejt. Çudia dhe keqardhja në fakt qëndronte për tërë qeniet inteligjente aty në Tokë, por jo vetëm!“ Duket apriori se narrativi ka për qëllim jo thjesht të tregojë se qëllimi i tyre nuk ishte të pohonin bindjet e tyre si fakt; t'i mësojnë lexuesit të tyre të vërtetën, siç mund ta shprehte një misionar i një narrativi të tillë, por si një element transferues në tërë kumtin e tij filozofik ku paraja ndikon dhe dikton ndryshim. Çdo subvencion logjik dhe filozofik i tillë, ku emetohet dukshëm dhe padukshëm paraja përfshirë ato që ishin më të arsimuar zyrtarisht sesa të dashurit e tyre, u referohet ish faktorëve të tyre që nënçmojnë inteligjencën dhe racionalitetin e tyre. Këta karakterë ishin të sigurt se ishin të zgjuarit, se kishin vlerësuar saktë „faktet“ me „logjikë' dhe se nëse angazhimet e tyre nuk e derivonin këtë pa diskutim, ata ishin thjesht shumë memecë për t'i kuptuar.
Kjo mund të mos duket për t'u habitur në fillim, kur bëhet fjalë për besime të diskutueshme, nuk është e pazakontë që njerëzit të veprojnë sikur pikëpamja e tyre është në thelb superiore. Por, ajo që shquhet është se sa qesharakisht u bënë të sigurt këta ndryshesa, në një kohë relativisht të shkurtër, në posedimin e tyre unik si filozofia-mbreti i së vërtetës objektive dhe analizës superiore… të gjithë ndërsa kopjonin argumentet e tyre nga një dhomë jehonë e teknologjisë së parasë të cituara dobët dhe me vrazhda dritëhijesh, sikurse „Kompjuterizimi po përhapej gjithandej. Mirë apo keq, ishte lehtësi, përparim, përpunim masiv të dhënash dhe zgjidhje shqetësimesh, prodhim i paparë, depërtim në mikrobotë, dalje në hapësirë. Por ana tjetër e medaljes, njeriun e gjeti të papërgatitur. Ishte adaptuar të punonte fizikisht prej miliona vjetësh dhe papritmas, ushtrimi fizik mënjanohej dukshëm! Muskujt shpejt atrofizoheshin, ktheheshin në dhjamë e për pasojë qelizat çrregulloheshin, nuk ndiqnin rrjedhën funksionale të evoluar, por disa merrnin rrjedhë tjetër duke krijuar të ashtuquajturit kancere.“
Këto fjalë magjike kanë përkufizime aktuale, siç ndodh, dhe ato janë mjaft të komplikuara. Enciklopedia e Filozofisë Stanford është një sit i përdorur zakonisht për përmbledhjet akademike të temave filozofike dhe madje nuk ka një artikull të vetëm të unifikuar për „logjikën“, „arsyen“ ose „racionalitetin“; në vend të kësaj ata kanë një bollëk artikujsh në lidhje me të gjitha nënllojet e panumërta dhe debatet rreth temës, shumica e të cilave dyshoj se do të mistifikonin tifozët mesatarë të vetë-identifikuar të logjikës (megjithëse për të drejtën, ata do të mystifikonin shumicën prej nesh). Nëse mbetemi duke kërkuar për një referencë më të arritshme, Wikipedia gjithashtu i zbërthen këto terma në nëntipe. „Logjika“, për shembull, mund t'i referohet logjikës syllogistike, një sistem në të cilin fjalitë që përmbajnë terma me marrëdhënie të qarta me njëri-tjetrin mund të përdoren për të nxjerrë një përfundim përfundimisht të vlefshëm (Sokrati është një kal, të gjithë kuajt më tmerrojnë, prandaj Sokrati më tmerron - kjo lloj gjëje) Në lidhje me këtë lloj logjike janë lloje të tjerë „zyrtarë“ të tillë si logjika propozuese, matematikore dhe llogaritëse, por është e rrallë të hasësh atë lloj të veçantë të logjikës në itërsinë trajtuese të sotme, pasi lidhet me çështje politike të jetës reale; ka më shumë të ngjarë që të flitet për ndonjë logjikë tjetër „informale“ (për ta thënë atë në terma masivisht të thjeshtuara, një sistem që kërkon t'i përmbahet disa standardeve të analizës dhe argumentimit, i cili nuk është i mbyllur, fiks ose i prirur për përfundime përfundimtare në mënyrën formale ku vetë logjika është dhe duhet të jetë).
Kufijtë dhe përkufizimet e përfshira në këto terma dhe mënyra se si ne i identifikojmë ato, debatohen shumë. „Racionaliteti“ është cilësia e „të qenit i bazuar dhe i pranueshëm për arsye“, e cila është gjithashtu një kanaçe ushqyese e krimbave - çfarë është e arsyeshme në varësi të pyetjes dhe kontekstit, interpretimit të sistemit, vlerave të dikujt etj. Këto beteja mbi përkufizimin nuk po zhvillohen në të njëjtin univers me atë në të cilin karakteret e narrativit hedhin këto terma në mjedisin ndryshues. Por për ata në këtë logjikë, qëllimi i përdorimit të këtyre fjalëve - fjalët e shenjta, magjike si „logjika“, 'objektiviteti', „arsyeja“, „arsyeshmëria“, „fakti“ - nuk janë thjesht që të thirren vetë konceptet aktuale, por që të ndërtohet një narrativ, ku filozofia dhe diskursi logjik të mos jenë thjesht konsum, por një hapësirë e dukshme dhe e qartë e Njeriut në një ndryshesë të lartcituar, por edhe për gjërat që ndryshojnë si pasojë e të ushqyerit, ushqimit (të gjithë ushqeheshin rigorozisht sipas një diete të detajuar me kujdes), sjelljes, qasjes (Inteligjenca Artificiale ‘IA-ja” intrigon) dhe përshtatjes, apo „një hapësirë laboratori për korrigjim ADN-je, si e vetmja masë për trajtim sëmundjesh apo plagosjesh“. Është më shumë një lloj parashtrimi, duke deklaruar argumentin se „të shumtit i dorëzoheshin pa kushte, por kishte që e kundërshtonin me para, por së fundmi edhe ata vetëdorëzoheshin… Megjithatë aty në Tokë mënyra e jetesës kishte ndryshuar. Punohej më pak fizikisht, pasi më e shumta e asaj lloj pune ishte mekanizuar, kompjuterizuar, robotizuar çka çonte në ndryshim të strukturës trupore njerëzore e për pasojë shfaqja e sëmundjeve të pashërueshme ishte në përhapje…për efekt të modernizimit“, ku në fakt synohej që të parët të ishin vetë ata në Mars.
Për të tillët, veçanërisht ata që shohin këtë ndryshim me tonin e pasigurt dhe të zhvendosur në shoqërinë ekzistencialiste, ideja e „racionalitetit“ mund të jetë një lloj batanije komoditeti, të cilën autori kërkon ta shkund e të zbulojë nuditetin e saj të padukshëm. Të rritur që nga lindja me stereotipin se ato janë më „inteligjente analitike“ (në kontrast me faktorin ndryshues, i cili mbetet në kuadraturën „inteligjente emocionale“), dhe me kulturën lëvruese të shkencë-teknologjisë që emeton personazhet „logjikë“, nuk është çudi që shumë të tjerë e shohin „logjikën“ si një tipar të personalitetit për t'u arritur - një që automatikisht i zhyt të gjitha mendimet e dikujt me korrektësi - sesa një sistem që dikush mund të ndjekë ose jo koha për ta kuptuar ndryshimin mes ndikimit nga forca e parasë. Në teksin e autorit „...shqetësimi ishte etik! Mund të gabonte ai, apo mund të gabohej edhe pa dashje! Mund të prodhoheshin monstra edhe me qëllim…“, pra kjo mbetet një metaforë më vete, sepse nënkupton që marrja e njohurive dhe argumentimi i mirë nuk është një aftësi që përmirësohet ngadalë dhe për një kohë të pacaktuar, por një arritje që duhet zhbllokuar në një moment të vetëm, pasi të kesh gëlltitur pilulën, kthehesh në një person të zgjuar, dhe prej atëherë e tutje, të gjitha mendimet janë të sakta. Ndaj autori nuk shkon më thellë, por me një filozofi fine sjell faktorin kryesor se mjaft të tillë gjithashtu shtojnë shtojca nootropike në këtë lidhje tërësore dhe diktuese të ndryshimit.
Paralele diskursive
Një paralele interesante është përdorimi i termit „dritë“ për t'iu referuar një drame të dukshme të errësirës dhe akullit, një pamje që shpesh mbetet tek faktorë të ndikuar të logjikës si një lloj fuqizimi me një përdorim të vetëm nga aktualiteti: „Nëpër skuta vunë re akull, akull që dukej në të zi, nga që në ato skuta nuk penetronte drita.“.
Në realitet, drita këtu mbetet e përbërë nga një shumëllojshmëri e çrregullt lidhjesh me kuptime shumë të tërthorta, ku shfaqen e nënkuptohen ndjesitë e jetës, copëtimet, dallgëzimet, shmangiet, bukuritë shpirtërore, dallimet nga njerëzit post-marsianë, dhe fundja nga dy të dashuruar që kërkonin jetë në planetin e pajetë.
Ndoshta nadiri i lëvizjes dritëhije (kiaroskuro) ishte vetë kjo dritë, në të cilin zbulohet fundi i Higgsit, aty ku autori gjen arysen e tij të shpjegojë qartë se „Kthimi në Tokë në tre-katër muajt e parë ishte sfilitës, tejet i lodhshëm, me shqetësime për ata që udhëtonin deri sa më pas kaloi në tragjike. Tre të tjerë patën të njëjtin fat, si dhe Higgsi dhe çifti i lënë pas, përfunduan edhe ata të pa frymë. Mbërritja në Tokë me sa shihej do të përfundonte me katër të gjallë e gjashtë të vdekur, përfshirë dy të varrosurit në Mars.“ Tashmë me një nëndarje të faktorit jetë tek „Të vetëm“ mbetet një „Popullatë e stërmadhe e ngërdheshur në përpjekje për të jetuar“, ku arsyeja e narrativit është një element kaq vitriolik që nuk ka të bëjë vetëm me kuptimin e përgjithshëm, por edhe me kërcënimin që i paraqitet ndjenjës së superioritetit didakt të Njeriut të Ri. Narrativi jep zhbirime të një udhëtimi metafizik brenda komunitetit skeptik dhe mënyrën që mund të ndikojë në lëvizjet e realitetit mes parasë. Në narrativ ata ishin, janë dhe mbeten njerëzit që kishin mësuar të bënin për vete modulet e reja, ku nuk në fakt prej tyre nuk kishte asgjë më shumë për të mësuar. Në thelb del ideja se nëse njerëzit nga grupet e margjinalizuara brenda kësaj ndryshese do të fillonin të flisnin për çështje që përfshinin dëgjimin dhe mësimin, ose vetë-reflektimin mbi paragjykimet e dikujt… mirë, kjo ishte e papranueshme, pasi do të kërkonte lexim dhe kuptim më të gjerë të çështjeve që nuk ishin menjëherë të arritshme ose estetikisht të këndshme për shumë të rinj, aty ku ndryshimi merr një formë më të qartë e më të kuptueshme.
Retrospektiva, narrativi dhe leximi
Në retrospektivë, „jo-gjinorët“ nuk janë një element i thjeshtë i narrativit, por një karakteristikë tjetër e përbashkët e këtyre lëvizjeve ku mbetet përqendrimi i ngushtë në llojin e aftësive që mund të klasifikohen si „inteligjencë“ e ndryshimit: „Toka dominohej nga dy gjini njerëzore, femra dhe meshkuj. Dhe jeta ashtu kishte rrjedhur, mpleksje midis meshkujve dhe femrave. Ashtu lindin pasardhësit dhe ashtu vijonte. Por kishte dhe jogjinor, transgjinor e të tjera raste, veçse të rralla. Kuarku vinte re se ato minoritete kishin fituar të drejta të jetonin krahas shoqërisë së stërmadhe meshkuj-femra, të cilat më parë kishin qënë ndëshkuese për ta. Të kuptuarit e mëtejshëm të jetës, të bazave të saj si gjenet, kromozomet, haploidët, diploidët, ADN-ja bëri që Krispr ta konceptonte ndryshe të mëpasshmen, tejshmërinë, pasardhjen e njeriut. Nuk dukej se ishte prirje vetjake, veçse nevoja e shkuarjes jashtë Toke e detyronte. Të dilnin jashtë saj, diktonte ndryshe. Ai kishte hasur shqetësime jetike me ekipet e para dërguar në Hënë apo Mars, megjithëse paraprakisht disi të modifikuar.“ Ky trajtim narrativ i autorit është art më vete, dhe ka një afinitet tejet domethënës me diskursin në fjalë. Afiniteti për gjëra të tilla si ndërveprimi shoqëror, gjuhët ose artet (ose të paktën lloje të caktuara të artit) shpesh nuk merr një vështrim. Gjithçka duhet të qaset në numra, prandaj mania tipike e adhuruesit të logjikës me një faktor të tillë ndonjëherë është më tej se leximi, se sipas autorit „Dhe atje në Mars ashtu do të ndodhte. Ata do të shkonin atje si turist, por jogjinor.“ Ndaj pa ndonjë konflikt vjen në dukje edhe njerëzorja dhe çmenduria, ku post-njeriu i autorit kishte mësuar të përhapë njohuri, sikurse Gluoni edhe në Mars ku kishte shkuar të ndante inteligjencë. E normalisht zhvillime të reja nuk janë vetëm ndalesa tek narrativi me një kuti prej qelqi ku lexohej, ‘Ardipitekus’, as pritja pas një shekulli më tej, apo fillimi i të mëpasëshmes, por nxjerrja në skenë e hënës, ku vetë „Gluonit i shkoi mendja atje ku atij i dhimbte aq shumë… te shpejtësia e të udhëtuarit në hapësirë. Mendonte se deri më tani shpejtësitë ishin shumë të vogla për të shkuar në yjësinë ‘Vega’. Përnjëherë u kthjellua dhe ju kujtua ‘SpaceX’ që po udhëtonte pakthim në pafundësi…“
Ndërsa kjo është e kuptueshme në një farë mase gjërat dhe numrat janë të lehtë për t'u kuptuar me një shikim, por autori paralajmëron se kjo ka çuar në shkencë të keqe dhe rezultate të çoroditura në të kaluarën, dhe kërcënon të na mashtrojë në kuptime të dobëta të inteligjencës, në kurriz të vetë nuancës dhe kompleksitetit. Të gjitha këto ndërrmarje të autorit që faturojnë shpejtësinë kozmike, janë faktorë të përzgjedhur që të detajojnë gjithmonë e përsëri e përsëri vetë me fjalët e tyre të preferuara magjike, si një mburojë kundër zbulimit imediat dhe si një armë kundër reflektimeve të paduskhme e të panjohura, ku metafora e përcakton me frymën e vetë narrativit se „Hëna është një dhuratë për tokësorët që të avancojnë në drejtim të kozmosit“.
Narrativi na dikton se mbetet një shembull i mirë, bashkëkohor i ngulitjes logjike në aspektualitetin e padukshëm të ndryshimit ku komunikimi shkon përtej në kohë dhe në hapësirë duke u pështjellur tek romakët e dikurshëm që jo „të gjithë ishin zëvendësuar“ ku kuantat janë metafora më vete në një trup njeriu, pasi „brenda atij trupi lihej një kavitet në bark ku akomodohej bateria, si të thuash stomaku ku kuanta i ardhshëm do të bluonte ushqimin! Sigurisht atij trupi pa vështirësi ju ngjitën gjymtyrët. Koka ishte më e vështira. Ajo vinte e përgatitur nga diku, brenda së cilës padyshim ishte sistemuar truri kuantik. Ai tru lidhej me sistemin neural nëpërmjet qafës. Siborgu dëshmoi lindjen e një kuante e më pas ardhjen në jetë kur ju montua bateria. „
Kjo është një dëshmi e fuqisë së markës më të munguar narrative, sepse me një qasje të tillë të njohurisë dhe gjuhës më të përzgjedhur, Agron nuk është aspak një autor i thjeshtë për tu lexuar. Leximi i narrativit të tij të shpie në skutat e planetit Afërditë, ku më pas çudia dhe projekte të çmendura, po aq dhe Sistemi Jovian, simulimet, të papriturat, qëniet jashtëtokësore, divorci, përshpejtimi, akuj të pashkrirë, në Europën e akullt, apo dhe pasojë njerëzore zbulojnë me forcë se „edhe energjinë për të ekzistuar, të gjitha qeniet në Tokë pa përjashtim e siguronin nëpërmjet të ushqyerit me ç’ofronte ambienti. E ambienti për atë punë ofronte vet ata, kafshët dhe bimësinë që u pëlqente ta përdornin si ushqim. Bimësia si fillim i jetës kur uji dhe atmosfera ishte prezentë, u pasua me organizma të shumtë e shumë më vonë, pas 4.5 miliardë vjetësh u shfaqë ajo qenia inteligjente çudibërëse që qëndronte me dy këmbë i quajtur njeri, me duar të lira e tru në evoluim. Ndërkohë të menduarit i ndau njerëzit nga bashkëshoqëruesit e vet, duke i çuar ata në shkallë mbizotëruese e sunduese në tërë planetin e me të ardhme për të dalë jashtë tij.“
Konkluzion
Në çështjet aktuale, këmbëngulja, përsiatje në të shkuarën, të imagjinosh, e më së shumti ajo që narrativi ka në zemër të tij parashtrojnë një diskurs të thellë me një domosdoshmëri për tu lexuar nga të gjithë, edhe pse leximi i këtij autori kërkon njohuri, madje dhe një nivel të avancuar të mirëkuptimit të gjërave dhe ideve të tij. Ndryshe nuk mund të kuptosh atë që konkludon autori se „Udhërrëfimi i Kuarkut për njerëzorët i vuri Krisprin e Gluonin në mendime. Kuark kishte dëshmuar se zhvillimet njerëzore në Tokë lidheshin ngushtas me disponimin e llojit të energjisë që përdornin. Ndaj e përmendi si udhërrëfyes! Dhe kishte të drejtë që e përmendte duke këmbëngulur për rolin e saj. Vet universi ishte energji që transformohej e që shfaqej në trajta të ndryshme…E për çfarë ranë në mendime Gluoni e Krispr pas asaj përmbledhjeje kuarkiane e për ndërhyrjen e Ardit në fund? Thjesht që zhvillimet njerëzore kushtëzoheshin nga evolucioni energjetik. Ishte domosdoshmëri…për progresin e tyre.“ Autori dhe narrativi i tij janë në një sinkron, por karakteret e tij vazhdojnë të ndryshojnë e të përshtaten në udhë e sipër, ndaj ata janë „ndryshe nga njerëzorët apo të tjera qenie të gjalla që energjinë lëvizëse e fitonin biologjikisht, post-njerëzit e Gluonit me tru kuantik përdornin energji elektromagnetike, përftuar nga radioaktiviteti natyral, çka i bënte të pavdekshëm. Ata mund të shkonin kudo në hapësirë, planet a satelit për të vizituar apo qëndruar gjatë e eksploruar, ndërkohë që njerëzorët e kishin të vështirë, megjithë ndryshimet në ADN që kishin pësuar!“
