Maksude Ademi Piraj: Rruga e qetë e nënës së Gollobordës

Maksude Ademi Piraj: Rruga e qetë e nënës së Gollobordës

Prof. Dr. Fatmir Terziu

Në zemër të Gollobordës së lashtë, aty ku malet ngrihen si mure të një mbretërie të vjetër dhe ku era mban ende gjurmë të rrëfimeve të brezave, lindi një vajzë që do të mbante mbi vete peshën dhe krenarinë e një fisi të tërë. Pra në Trebisht-Bala të Gollobordës, në mesin e Ballajve, ku bora e dimrit të asaj kohe mbulonte çatitë si një mantel i bardhë dhe pranverat sillnin aromën e Grashishtës, Orllojcës, dhe livadheve, lindi një vajzë që do të rritej me vlerat më të forta të vendlindjes: punën, nderin dhe dinjitetin. Quhej Maksude Ademi, një emër që shumë shpejt do të bëhej sinonim i forcës së qetë dhe urtësisë së thellë.

Në Trebisht-Bala, jetesa nuk ishte kurrë e lehtë. Dimrat ishin të ashpër dhe rrugët shpesh përfundonin në dëborë, por njerëzit e asaj ane kishin zemër të fortë. Në krye të kësaj force qëndronte si gjithë  të tjerat edhe familja Ademi. Familja e saj ishte e njohur në zonë. Po ashtu dhe rrënjët e fisit të saj. Të parët e këtij fisi, njiheshin larg e gjerë si njerëz të punës së madhe, mjeshtëra që ngrinin vepra si të ishin kështjella dhe i linin njerëzit me admirim.

I ati, Shahini, një burrë i mendjes së kthjellët dhe duarve të arta, ngriti me punën e tij shumë vepra që edhe sot tregojnë mjeshtërinë e tij. Duart e tij shkruanin histori në gurë e dru. Nëna, Zizije, shtëpiake e përkushtuar, rriti me kujdes e mençuri një familje të madhe, duke u dhënë fëmijëve jo vetëm dashuri, por edhe forcën për të qëndruar gjithmonë njerëz të mirë. Pra, nëna, Ziska, sikurse e quanin ëmbëlsisht, edhe pse shtëpiake, por me shpirt mbretëreshe, udhëhiqte shtëpinë me mençuri, duke i dhënë çdo fëmije rrënjë të forta dhe krahë të lirë.

Në këtë trung të fortë dhe në atë shtëpi të mbushur me punë e harmoni, u rrit edhe Maksudja, motra e mësuesit të njohur Ferit Ademi dhe më vonë bashkëshortja e mësuesit të nderuar Hiqmet Piraj. Edhe pse rruga e saj nuk ishte gjithmonë e lehtë, ajo dinte të mbante mbi supe detyra të shumta shoqërore dhe organizative, të cilat i kryente me përkushtim dhe zemër të hapur. Njerëzit e zonës e respektonin jo vetëm për fjalën e mirë, por edhe për gatishmërinë për të ndihmuar.

Jeta bashkëshortore model: Maksude dhe Prof. Hiqmet Piraj. Begraundi, Trebisht i Gollobordës.

Por ajo nuk ishte vetëm pjesë e emrave të mëdhenj. Ajo ishte vetë një shtyllë, një grua që komuniteti do ta çmonte si një lule që çel edhe në shkëmb, edhe në stuhira. Jeta e saj u bë një urë e qetë mes brezave: një grua që dinte të dëgjonte, të këshillonte dhe të respektonte. Dhe kur vitet kaluan, ajo nuk humbi asgjë nga mirësia që e kishte shoqëruar gjithmonë. Maksudja mbante mbi supe detyra shoqërore, organizime, fjalë që duhej thënë, të vërteta që duhej ruajtur. Askush nuk e pa ndonjëherë të lëkundej. Zëri i saj ishte i butë, por qëndrimi i saj ishte si shkëmb i Gollobordës. Gratë e respektonin, burrat e dëgjonin, të rinjtë merrnin frymëzim prej saj.

Jeta e saj nuk ishte një rrugë e zakonshme – ishte një rrugë ku çdo hap linte gjurmë. Në odat ku flitej për atdheun, për punën, për nderin, emri i saj përmendej me mirënjohje. Vitet ikën, por nuk ia zbehën dot hijeshinë dhe forcën. E sot, në Durrës, pranë pranisë së detit që valëvit kufijtë e botës, Maksude Ademi Piraj jeton në një qetësi të merituar. Rreth saj qarkullojnë nipër e mbesa nga anët e globit – fryte të një dashurie që ajo mbolli me durim e fisnikëri.

Sot, Maksudja jeton ditë të qeta plot dashuri. Pensioni për të nuk është mbyllje, por një kohë shpërblimi: koha kur gëzon nipërit e mbesat, që i ka të shpërndarë anembanë globit. Ata e mbajnë mend si gjyshen që u rrëfen histori, si gruan që rrjedh qetësi dhe si simbol i forcës së familjes.

Në heshtjen e butë të mbrëmjeve të saj, ndoshta ajo e di se jeta e saj, e thjeshtë në dukje, ka qenë një dritë e vogël që ka ndriçuar shumë të tjerë. Dhe kështu, rruga e Maksude Ademi Piraj mbetet një tregim i bukur: tregimi i një gruaje që jetoi me zemër të pastër dhe vlera të mëdha. Dhe kur afrohet mbrëmja, ajo mund të ulet pranë dritares dhe të dëgjojë erën. Ndoshta era i sjell kujtimet e Gollobordës: këngët e maleve, trokun e kohëve të vjetra, zërat e njerëzve që e deshën e e nderuan.

Kjo, sepse Maksudja nuk është thjesht një grua. Ajo është një urë brezash, një hije mbrojtëse, një histori e gjallë e zonës së saj. Dhe kështu, tregimi i saj mbetet jo vetëm biografi, por një legjendë e heshtur e Gollobordës, që ende sot frymëzon ata që e njohin dhe ata që e dëgjojnë për herë të parë.