25 VITE: PROJEKTI „URA“, LIBRI DHE DY SHKRIMTARË QË E BËNË EMËRMADH

Fillesa ftilluese

„Festa e Librit“ tingëllon si një ngjarje Globale. Në fakt është e tillë. Ajo si eveniment, jashtë idesë së madhe me emrin „Projekt-Realitet“ synon të promovojë autorët bashkëkohorë shqiptarë, jashtë kufijve gjeografikë. Në kuadër të 25 Vjetorit të Shtëpisë Botuese „URA“ në Prishtinë, 23 Tetori 2025, natyrisht është „Festa e Librit“ e cila do të ketë vendin e saj sublim tek Biblioteka Kombëtare, Prishtinë, që do të hapë dyert e saj festive në orën 12:00.

Sikurse dihet, eventi organizohet për herë të parë, në llojin e strukturën e vetë origjinale, dhe kështu letërsia e seleksionuar prej dy emrave të nderuar të letrave shqipe Lumnie Thaçi Halili dhe Xhemë Karadaku, do të promovohet tashmë në institucionin e librit në Kosovë.

Kështu më 23 Tetor, në një datë zanafillëse të eventit ndryshe, Letërsia Shqiptare, do të hapë një perde të mbyllur në dritaren e madhe të Botës Krijuese dhe do të zhytet në leximin sinkron. „Festa e Librit“ do të nis kështu si një ngjarje ndërkombëtare që synon të promovojë autorët bashkëkohorë shqiptarë, të cilët Projekti i Shtëpisë Botuese „URA“ i ka marë si fillim në konsideratë. Në hapësirën shqiptare, eventi sikurse cituam organizohet për herë të parë, dhe kështu kjo pasdite, ku kryefjala e festës do të jetë letërsia natyrshëm fjala do të jetë më efektive, më bashkuese, më e afërt me vetë emrin e madh „URA“, që jashtë çdo konteksti është vërtetë ura që ka bërë projektin realitet, dhe natyrshëm ka kthyer hapësirën "bosh" në atë mundësi të madhe të bashkimit të vlerave, të leximit të tyre, në një mjedis ku diskursi bën efektin e tij të pabërë nga vetë politika e sotme.

Konteksti festiv

Secili pjesëmarrës është dhe një promovues i vetvetes krijuese, është edhe aktiv, edhe lexues, edhe kritik, me një hapësirë të sinqertë e të hapur për të gjithë, ku sekush e cilëson veten personalitet për të marë dhe vetë rolin e lexuesit. Zgjedhja është një fillim i mbarë dhe nëse pjesëmarrësit vizitojnë këtë festë, do të jenë në gjendje të dëgjojnë atë që „URA“ në një rrugëtim 25 vjeçar e ka kthyer në një kryefjalë të bashkimit shqiptar me pak fjalë. Sipas njoftimit paraprak të vetë Shtëpisë Botuese „URA“ në këtë takim do të përurohen veprat e autorëve të mirënjohur shqiptarë, të cilët kanë pasur fatin të botohen nga përkujdesja e madhe e dy fisnikëve të librit dhe letërsisë shqiptare, Lumnie Thaçi Halili dhe Xhemë Karadaku, dhe ata janë Sulejman Mato me „Nesër do të vij“ (Poezi të zgjedhura) dhe Kujtime të kohës me Kadarenë“ (Mbresa-Biseda-Intermexo-Udhëtime-Analiza-Imtësira); Fatmir Terziu me „Argumentum Baculinum“ (Argument shkopi) Tregime, dhe „Vetingu në Vilën e Madhe“ (Dramë); Thanas Medi me „Hija e mallkuar“ (Roman) dhe „Fjala e fundit e Sokrat Bubës“ (roman); Fran Ukcama me „O Lol“ (Roman për fëmijë) dhe Bota luan në pilikundëse“ (Poezi për fëmijë); Arben Iliazi me „Kuajt qajnë“ (Poezi); Ymer Çela me „Piku“ (Roman për fëmijë), „Festa e prishur e djajve“ (Roman) dhe „Atje… te pema në bregore“ (Novela dhe tregime); Adrian Jorgji me „Nata e Yjeve që bien“ (Roman); Odise Plaku me „Për një gotë verë“ (Roman).

Risia festive

Sipas organizatorëve mësohet se çdo pjesëmarrës do të marrë së paku tri libra falas të Shtëpisë Botuese „URA“. Me këtë rast „URA“ dhe dy emrat e saj promotorë, ritregojnë në mënyrë festive se sa e begatë mbetet gjithnjë e më shumë ideja dhe vlera për të na kujtuar se sa të rëndësishëm janë librat si një lidhje midis së kaluarës dhe së ardhmes, një urë midis brezave dhe midis kulturave, midis lirive absolute dhe jashtë gjeografie ndaresë. Në këtë kontekst, kjo ditë jo thjesht si një përvjetor i një shtëpie botuese, por si një ditë e madhe e bashkimit të librit pa ndasi do të festohet me shumë dashuri, ku me siguri do të zgjerohet e do të mbështetet edhe nga qendrat komunitare që të zhvillojnë iniciativa për të rinj dhe të moshuar, dhe lexuesit të kenë në bibliotekat e tyre sa më shumë libra të rinj.

Vlera festive

Nisur nga sa thamë më lart mbetet adekuate ajo që Stefan Cvajg thotë se „Libri është një hapësirë ​​shpirtërore ku takohen jo vetëm filozofia, historia, sociologjia, etnografia, antropologjia, por edhe fatet, përvojat dhe emocionet njerëzore.“ Duke shtuar më tej me këtë emër natyrisht kuptojmë se libri është miku më i mirë i një personi, falë të cilit kapërcejmë „kufizimin tragjik të përvojës dhe përvojave të shpirtit individual njerëzor: me ndihmën e librit, askush nuk është më plotësisht i mbyllur në fushën e tij të vizionit, por mund të bashkojë të gjitha ngjarjet e kaluara dhe të tashme, mendimet dhe ndjenjat e të gjithë njerëzimit“. A nuk e synuan këtë 25 vitet e „URA“? A nuk e bëjnë realitet Lumnie Thaçi Halili dhe Xhemë Karadaku këtë vlerë? Atëherë le të urojmë që kjo të mbetet jo thjesht një festë e një dite, e një promovimi, por një institucion vlere që të frymëzoj përherë.

Si shkas konkludiv

Ndërsa dihet se Dita Botërore e Librit dhe të Drejtave të Autorit, që është më 23 Prill, ka një ide të qartë, dhe ajo bashkon interesat e miliona njerëzve në mbarë botën, autorë, botues, mësues dhe studentë, bibliotekistë dhe të gjithë lexues, edhe kjo ditë „Festa e Librit“ të inicuar me shkas nga Shtëpia Botuese „URA“ sinonimisht ka një arsye të mbetet e tillë, ndoshta një pikë ku bashkohen interesa të ngjashme, dhe pse në një pikë të kësaj bote krijuese, por që vitet dikur i kishin vënë pragje monuese.