Socialistët e sotëm shqiptarë nuk mund të këpusin një tufë rrushi nga vreshti i vërtetë i socializmit, por po këpusin nga vreshti i Rexhep Ukës, thuajse të gjithë. . Elektorati nuk ka forcë të gërmojë, udhëheqja nuk do. Thelbi klasor i Partisë Socialiste Shqiptare përbëhet nga pjesë përbërëse absolutisht e papajtueshme, "Rilindja" që është nga "e majta e redaktuar e Ramës", „Majft“ që struket ende nën këmishën e Erion Veliajt dhe baza që po pyet se si të blejnë dru zjarri dhe kur do t'u rriten sërish pensionet. (E njëjta gjë është edhe me strukturën trashëguese, ku superstruktura dhe votuesit janë në dy polet shoqërore dhe lidhja e tyre organike është përkatësia rrjedhanale poltike.)
Kjo nuk është aspak dilema e agimit të socializmit shqiptar për vezën dhe pulën, një proletariat të bashkuar në sindikata (atëherë u krijua klasa punëtore shqiptare), apo një inteligjencë socialiste. Në dikotominë aktuale, pyetja është se kush do të vendoset në mazonetën e partisë dhe do të përfitojë nga dehja e pushtetit kaq të gjatë. Në fakt nuk ka gjasa dhe nuk thuhet se zgjeron bazën e saj zgjedhore, nuk tërheq njerëz të rinj dhe ekonomikisht aktivë, të vetmet lëvizje bëhen në majat e saj, ku ndryshojnë drejtuesit dhe rrathët rreth tyre, sipas një lapsi që shkruan dhe fshin vetëm në ditën kur të gjithë si të shkarkuarit dhe të emëruarit vetëm hapin sytë dhe habiten. Demokratike në shikim të parë. Por edhe kjo si në partitë e tjera. Pikërisht ku pretendohet se votohen liderët, por që duken të çimentuar dhe nuk janë as të zgjedhur drejtpërdrejt. Por është një luftë për pushtet.
Por të gjithë e duan dikë
Askush nuk pret që një parti nominalisht socialiste të jetë bartëse e ideve dhe reformave progresive të krahut të majtë. Nuk është sekret që në shikimin kategorik nuk është e majtë, por as e djathtë. Rama mund të jetë? Dikush aty afër është, por padyshim ka një lozë që struk një oligark, ku të gjithë e pëshpërisin, dhe të gjithë e strukin. Ulje kozmetike taksash dhe kërkesa për rritje pensionesh – për çfarë tjetër lufton enigma?! Gjatë viteve në detyrë, ajo madje harroi edhe premtimin masiv, refrenin e saj në opozitë. Për shembull, ajo nuk mund të kërkonte një inteligjencë të fortë dhe të pavarur financiare, do të varrosej gjithashtu në të panjohurën se si u pasuruan "shokët" e rangut të lartë të partisë dhe llogaritë e tyre offshore. Ai nuk mund të kërkojë një prokurori efikase dhe demokratike të përgjegjshme, për të njëjtën arsye, shteti i së drejtës nuk është shkaku i kësaj qeverisje, as edhe pse dikush është dërguar prapa hekurave, e dikush është lënë që të fluturoj i lirë. Djegësat, koncensionet… hallakatjet e shumta dhe më në fund dhimbjet e kokës. Asgjë për tu shënuar.
E gjitha çfarë bëhet, jepet, shkruhet e diktohet, është një biberon për votuesit. Por shikoni, rusofilia, ose më mirë Putinofilia, është një çështje tjetër. E vetmja lidhje e ngrohtë midis anëtarëve dhe simpatizantëve të saj, që flasin fshehtas dhe lexojnë po aq fshehtas. Përkundër faktit se nuk ka mbetur asgjë në Rusinë moderne, aq më pak socializëm. Dhe ndërsa për elektoratin faktorët kryesorë janë nostalgjia, propaganda me forcë nga koha e Bashkimit Sovjetik dhe zhgënjimi me tranzicionin, për të cilin fajin e madh e mban brishtësia e demokracisë, për "lidershipin" e partisë forcat lëvizëse janë ato që rrjedhin e që zgjohen pasi të zhduken. Por ama të gjithë e duan dikë. Dikush thotë se ne jemi tashmë më pro-amerikanët. Dikush shkon larg e më tej në skutë tjetër. E dikush… pra të gjithë e duan dikë.
Në Shqipëri, kur Tranzicioni fshiu ish-industrinë sociale, dhe bashkë me të klasën punëtore, PS-ja e krijuar si mëkëmbëse e PPSH-së ishte në anën tjetër, por iu fut me të gjitha mënyrat privatizimeve, u bë palë e privatizuesve dhe milionerëve të skenës së sotme. Kjo ndryshoi kahjet. Të gjithë ata që kishin dyqanet eshtetit komunist u gdhinë pronarë kapitalistë. E ata ishin më së shumti anëtarë të PPSH-së që sot quhet PS. Diku kjo nuk besohej atëherë. Por ja që ajo tek ata që kishin pushtetin u bë një sjellje oportuniste. Sjellja oportuniste e drejtuesve të Pozitës, që ishte Partia Demokratike me aleatët e fitores ishte dhe pamundësia për t'u shndërruar në një parti moderne, gjë që shkriu votuesit. Dhe në vendin më të varfër të Evropës, e majta tashmë është kapitaliste, ka si fytyrë kapitalistët konservatorë të djathtë, dhe vreshta e ish-deputetit të viteve të para të PD-së Rexhep Uka, që i vetmi flet ende hapur dhe pastër nuk është aspak sipas shijes së asnjërit.
