VALS NË PRANVERË
-Tregim –
Nga SHKËLQIM HAJNO
Arlinda është një vajzë në moshën e një gruaje të re beqare apo, më mirë, një vajzëgrua. Është pak të thuash e bukur. Sa e kishte parë, Luiz Bodinit i ishin kujtuar vajzat e bukura të skuadrës së volejbollit në qytetin që tani e kishte lënë pas. Të hijshme, të hajthme, të zambakta e të gjata, të kujtonin përherë shpërthimin e pranverës.Tani ishin bërë gra të reja dhe kishin fluturuar në Tiranë e në emigrim, si patat e egra që çajnë qiejt e pafund.
Bodini ishte reporter rajonal për një gazetë të përditshme të madhe të vendit. Veç kësaj, ishte edhe një i uritur i muzikës dhe artit figurativ dhe, sa herë shkonte nëpër qytetet e rajonit që mbulonte për të realizuar tema apo ndjekur evente, i ndiqte me qiri ekspozitat e arteve pamore. Jeta artistike ishte përgjithësisht e vakët, por ekspozitat i jepnin një kënaqësi disa ditore, pasi ato qëndronin çelur për shumë ditë. Bënte artikuj dhe pas botimit të tyre, u rikthehej tablove për t’i “ripërtypur estetikisht”, siç thoshte në rrethet e ngushta.
Në një ekspozitë kolektive pati takuar për herë të parë edhe Arlindën, një piktore amatore, që punonte si inxhiniere konstruktore në një nga studiot e qytetit. Ajo kishte paraqitur në këtë event lokal një punim në akuarel titulluar “Valsi i pranverës”. I kishte bërë përshtypje ky punim për shkak të thjeshtësisë dhe frymës ekspresioniste, luhej me ngjyrat e petaleve të pranverës, që qerthulloheshin si një mirazh i pafundëm yjësimesh e dritash. Kishte bërë dy foto të tablos, siç pati bërë për shumë e tjera dhe e kishte uruar autoren përzemërisht, në një çast kur po rivizitonte ekspozitën, bashkë me Ilirin, drejtorin e galerisë “Venus”.
Pas kësaj, me autoren e “Valsit”, kishte ruajtur një përshëndetje miqësore, kur haseshin në rrugë, si me një të njohur të rastit, që i pati lënë mbresa. Porse ndjente diçka si një flutur t’i rrihte krahërorin sa herë që sytë i ndeshnin kokën e bukur dhe shtatin e saj.
***
Rasti e solli që në mjediset e së njëjtës galeri, Arkivi i Shtetit të çelte një ekspozitë retro me piktura dhe foto bardhezi nga periudha e monarkisë. Pas përshëndetjes miqësore, Arlinda e pyeti nëse lëvizte shpesh nëpër rrugët e Jugut.
- Si të qëllojë. Rrugët e Jugut janë shtëpia ime e vërtetë,- tha buzqëqeshur Luizi. Dhe shtoi: - Pse, keni ndonjë porosi?
- Po pate ndonjë rrugë për në rrethin J. më thuaj, ndoshta mund të vij edhe unë, kam dy muaj pa shkuar në fshatin e lindjes. Kam xhaxhanë që jeton atje dhe kujtimet nga fëmijëria. Prindërit më çonin në fshatin e origjinës, tek xhaxhai, për pushimet e verës. Më merr malli për të.
- Në cilin fshat?
- Labovë e Kryqit.
- E Kryqit? -pyeti ai krejt i befasuar, pasi dinte edhe një tjetër fshat me emër të ngjashëm, Labov’ e Zhapës.
- Pse habiteni?
- Sepse nuk kam shkelur në atë fshat. Sidomos për të parë kishën e Shën Mërisë me historinë e famshme dhe legjendën e kryqit të artë.
- Nuk është legjendë, janë të vërteta,- tha Arlinda me një ndenjë krenarie në zë.
***
Pas disa ditësh, u takuan rastësisht në korridorin e gjatë të zyrave të prefekturës. Një befasi e këndshme.
Ajo e kujtoi e para:
- Mos harro porosinë!
- Sa mirë që më the. Do të shkoj me shërbim andej, pikërisht të premten.
- Po qe kështu, më regjistro si pasagjere edhe mua,- ia priti ajo, duke qeshur.- Mbase hapet edhe koha se na kalbi shiu, do të na mbijnë kërpudha në kurriz nga lagështia, thonë në studion tonë.
Qeshën të dy.
***
Shiu i së premtes pasdite binte me litarë të mëdhenj, kur makina e vjetër Volsëagen e Luiz Bodinit nisi të rrëshqasë në një gjarpërim alpin e, më pas, mes për mes në një ultësire të blertë që të kujtonte fushat e Myzeqesë.
- Të lutem, më fol akoma për Kryqin.- tha Luiz, ndërsa ndërronte marshin.- Pse mbahej i fshehur? A nuk ishte për besimtarët që e adhuronin dhe bënin kryq para tij?
- Nuk është kaq e thjeshtë,- ia ktheu Arlinda.- Kryqi mbahej i fshehur sepse ishte i punuar me drurin e shenjtë. Ishte në argjend, të larë me ar dhe në të dy anët paraqet skena ikonografike nga pagëzimin i Krishtit me profetë nga Testamenti i vjetër.
- Ashtu?- u befasua tjetri, ndërsa makina zhytej në mjegullën bardhë dhe gjigande që kishte pushtuar krejt luginën mes vargmaleve.
Përtej xhamave të makinës, nuk dukej pothuaj asgjë. Ai ecte tepër ngadalë, pasi nuk dallonte as gurët kilometrikë anash dhe i druhej daljes nga rruga. Shiu i dendur vazhdonte të binte zinxhir dhe fshirëset e xhamave punonin me vështirësi. Frenoi diku anës rrugës.
- Të marrim pak frymë, makina edhe ne.- tha me zë, më tepër për vete. Arlinda mundohej të fshinte avujt nga xhamat e parë dhe anash saj.
- Asgjë nuk duket,- tha ajo.- Ka rrezik kështu?
- Me dritat e gjata jemi dhe ndalova pasi nuk shoh asgjë,- tha Luiz. Pastaj shtoi:
- Arlindë, ke frikë? Mos ki frikë, të lutem! Mjegulla do të çahet për pak besoj dhe ne do të shkojmë te xhaxhai në fshat,- qeshi miqësisht. Heshti një hop dhe, për të ndërruar temë, shtoi:
- Që kur emri i fshatit u lidh pazgjidhshmërisht me kryqin?
- Gojëdhënat thonë që nga koha kur ka lindur fshati. Tani ai nuk mund të kuptohet pa kishën dhe kryqin. Në shekuj. Dhe e kundërta.
Luizi luajti butonët e magnetofonit dhe kabina e makinës së ndalur u mbush me tinguj. “Katër stinët” e Vivaldit. Tek kalonte të fshinte xhamin sërish me një copë lejla kadife, dora e saj e majtë preku dorën e Luizit.
- Më fal!- tha Linda dhe një purpur i kuq i mbuloi fytyrën e bukur.
- Të lutem!- ia ktheu buzëqeshur ai dhe vijoi ta rrisë volumin e muzikës, aq sa makina u mbush në tingujt magjikë.
- Ç’mrekulli!- tha Linda.
- E di?- ia ktheu Luiz.- Këta tinguj më mbinë në vesh në çastet kur po shikoja tablonë tënde në ekspozitë.
- Faleminderit! Shumë faleminderit, Luiz!- përsëriti ajo dhe e ngriti vetë volumin e muzikës pak më tepër.
Ndërsa violinat te pjesa “Pranvera” po luanin në kreshendo refrenin, të dy thanë pothuaj me një gojë: “Ç’mrekulli!”.
Ndërkaq mjegulla nisi të hapej disi dhe rruga po rishfaqej, makina nisi udhëtimin sërish si në një skenë legjende përmes mjegullës.
- Mjegulla u ça nga era,- tha ajo e gëzuar.
- E di një gjë?
- Çfarë?
- Mjegullën nuk e çau era. Erë nuk po fryn. Ja,- tha ai dhe hapi xhamin nga porta e tij.- E hapën violinat. Vivaldi!
- E bukur! Nuk më shkoi mendja,- tha ajo e lumtur.
***
Duke iu afruar fshatit me emrin e madh të Kryqit të artë, ai e ktheu sërish bisedën te Kisha.
- Po në komunizëm, në kohën e Hoxhës, si thirrej zyrtarisht fshati? Me apo pa kryq?
- Kryqi mbahej i fshehur. Madje, thonë se banorët i detyruan të njihnin për variant emërtimi një “pagëzim” zyrtar të vendbanimit të tyre. Zyrtarisht një emërtim “pa kryq”: Labova e Libohovës, por populli kudo e quante "Labova e Kryqit". Madje, tregojnë habitshëm se në një takim me Enver Hoxhën të disa fshatarëve tanë, ai i pyeti se nga ishin dhe ata iu përgjigjën se ishin nga Labova e Libohovës, për ta dalluar atë nga ajo e Zhapës. "Jo,- u pati thënë ai.- Ju jeni nga Labova e Kryqit.
Sa herë fshati përfshihej në valët e reja të pushtimeve të ndryshme nëpër histori, banorët mendonin për dy gjëra: të shpëtonin jetën e familjes në çdo prag dhe kryqin, padyshim. Tregojnë se ai fshihej në vendin më të sigurt. E dinte, siç thuhet, vetëm Zoti atë vend enigmë.
Por asaj që iu ruajtën gjatë pushtimeve e luftërave, nuk i shpëtuan dot në kohë paqeje. Kjo nuk u pati shkuar kurrë ndërmend banorëve dhe paraardhësve të tyre. Duket se pikërisht paqja i pati zënë në grancën e gjumit. Sepse pikërisht, në fund të viteve ‘80, ende pa rënë diktatura, kryqi me drurin e shenjtë ku u kryqëzua Krishti, u vodh. Hataja kishte ndodhur me një mister dhe qetësi vrastare.
- Si ka mundësi?- u hodh e tha Luizi.- Nuk thonë tani që Kryqi është sërish në vendin e tij, aty, në atë këndin misterioz brenda Kishës?
- Po. Por nuk është krejt ashtu si thonë. Më saktë, krejt ashtu siç besohet. Doli një shqiptaro-amerikane, u tha, e cila ndoshta ishte me origjinë nga fshati i Kryqit të famshëm. Ajo bëri një kopje të tij. Pra, të Kryqit. Ndoshta ky lë mjaft për të dëshiruar përnga autenticiteti ikonografik në krahasim me atë të vërtetin. Por gjithsesi është një gjetje. Një qetësim plage, si të thuash.
- Domethënë, tani kemi një kryq kallp, siç mund të flitet për flori kallp? Një kallpokryq. Apo, më mirë të themi, një kinsekryq?
- Afërsisht, por që bart me vete legjendat e Kryqit të vërtetë, mitet, historitë dhe sakrificat e njerëzve për ta ruajtur atë ndër shekuj. Rrëfimet me kryqin që shëronte njerëz kur e preknin të sëmurët ose kur vihej ndanë shtratit të lëngatave të gjata, në rastet me epilepsi te fëmijët apo me turbullime mendore tek të rriturit, vendosja apo shfaqja e beftë e Kryqit të Artë aty pranë, si në një mjedis hyjnor, shëronte, kuronte. Bënte punë.
Arlinda fliste tani sikur lexonte diçka, përtej, diku në mjegull dhe rrëfente si nga një kujtesë fluide nëpër re, si kjo mjegull mitike që i rrethonte.
Arlinda kishte dëshirë të tregonte edhe më për Kryqin. Për atë, të vërtetin, po edhe për atë tjetrin, zëvendësuesin.
- Sipas ekspertëve, Shën Mëria e figuruar në gjysëmprofil, paraqitet me një derdhje palash në të dyja anët e mantelit. Fushat e aureolave janë gjithaq aty, prezente. Madje, edhe vetë Perëndia At është po aty. Por paraqitet, s’dihet pse, pa aureolë,- thonë ekspertët.
- Pra, nëse hyjmë tani të dy dhe e kërkojmë Kryqin, do të ndeshim në atë, kinsekryqin?
- Luiz, të lutem, mos më lëndo!
Ai heshti, me një buzëqeshje të lehtë qetësuese në fytyrë. Por nga pyetjet nuk hoqi dorë.
- Kaq mote, kaq motmote, nuk dihet asgjë për gjurmët dhe vendndodhjn e Kryqit të Labovës?
Ajo mohoi me kokë duke tundur baluket e bukura me krelat që i derdheshin mbi ballë e përqark gushës.
Pastaj ajo shtoi:
- Por ai përkujtohet me respekt të veçantë në kishën e Shën Mërisë në Labovë. Ditën e festës së saj, më 8 shtator, atje mblidhen tërë banorët, nga janë e nga s’janë, brenda dhe jashtë vendit, si në një adhurim të veçantë në përkujtim të Kryqit të shenjtë që e lidh përjetësisht vendbanimin e tyre, Labovë, me mbiemrin identitar “e Kryqit”.
Dhe kështu Luiz, miku im, historia e Kryqit, sikundër ajo e këtij vendi, fshihet, por nuk humbet, thuhet nga specialistët. Ashtu siç e kanë përshkruar diku ekspertët Krishtin, të mishëruar në simbolin e një luani me këmbët e prapme të mbështjella. Ecën dhe fshin gjurmët e tij…
***
Volsëageni i vjetër nuk më turpëroi,- tha ai më tepër për vete se për bashkëbiseduesen e zhytur në misteret e kryqit.- Ecën më mirë sidomos në ditë me shi,- dhe buzëqeshte.
- Më trego sërish për historinë e Kryqit.
- Nuk kemi muzikë në makinë?
- Sigurisht që po,- tha Luiz.
- Vendos një nga pjesët që ty të pëlqen më tepër.
Ai vendosi një usb dhe, pas pak, në kabinë u përhapën tingujt e një pianoje. Çuditërisht, dukej sikur tingujt shoqëronin pikat e shiut që binin pareshtur mbi kabinën e makinës dhe sa vinte e bëheshin më të shpeshta.
- Sa bukur! Cila ç’është kjo pjesë kaq e dëgjuar?
- “Valsi i pranverës”, nga Shopen.
Pastaj në kabinë u përhapën tingujt e valsit të Dmitry Shostakoviç. “Vals nga Jazz Suite Nr. 2”.
- Ç’mrekulli!- bëri Arlinda.
Shiu i prillit pushoi disi, por retë e dendura nisën të grumbullohen me shpejtësi mbi vargmalin majtas. Pas pak ia behu një shi i rrëmbyeshëm. Makina devijoi djathtas në luginë, duke e lënë mënjanë aksin nacional.
- Po afrohemi pak nga pak. Ke muzikë tjetër kaq të bukur?
- Këtu me ligj lejohen vetëm pjesë shumë të bukura,- tha ai dhe vendosi “Rrugë pranvere” nga Stamatis Spanudakis.
- Ç’është kjo mrekulli tjetër, që kurrë s’e kam dëgjuar?
Ai citoi titullin e valsit që të sillte në përfytyrim shpërthimin simfonik të një pranvere dhe buzëqeshi.
***
Makina kapërceu urën mbi një prroskë me ujëra të fryra nga shirat e prillit. Pas pak do të shfaqej diku fshati, më pas edhe Kisha, kur në makinë nisën të përhapeshin tingujt e një valsi, që ai e pati zbuluar veç tre muaj më parë.
- Kjo është mrekulli tjetër!- tha ajo me sy ëndërrimtarë.- Kurrë s’e kam dëgjuar më parë. Po më duket vërtet një mrekulli! O zot!
- E dallon linjën melodike "fluturuese"?- pyeti ai.- Është një kompozim i veçantë, një vals me autor aktorin Anthony Hopkins. Edhe unë jam befasuar kur e kam ndeshur. Thuhet se aktori i madh i skenës së filmit ka bërë vetëm këtë kompozim, që titullohet “And The Ëaltz Goes On” (“Dhe valsi vazhdon”).
***
Nga shirat e saj pasdite prilli, koha aty qante, aty qeshte.
Dielli kishte rënë pas maleve të lartë, por ende dita nuk po dorëzohej, duke rendur drejt buzëmbrëmjes. Gjithmonë nën tingujt e valsit, ata panë sesi fshati u shfaq befas pas kthesës së fundit.
Për pak do të afroheshin tek kisha e Shën Mërisë. Luiz Bodini frenoi ngadalë. I preku dorën Arlindës duke e parë drejt në sy me dorën e majtë në timon. Ajo i preku gjithashtu dorën dhe ia shtrëngoi si për mirënjohje.
- Atëherë, të fala dhe faleminderit për shoqërinë dhe krejt historinë për Kryqin e artë,- tha Luiz.- Do të doja që rruga të zgjaste edhe më. Unë po hyj në Kishë ta shoh dhe të bëj disa foto. Të ndez edhe një qiri për njohjen tonë kaq pranë, deri të shija muzikore.
- Prit,- tha ajo.- Po vij edhe unë, se është kisha e fshati tim. Kot tregova gjithë ato histori rrugës?
Ai e pa qetësisht me një buzëqeshje të beftë në fytyrë. Hodhi në sup një çantë të vogël zanati, apartin fotografik dhe mbylli portën e makinës.
Bubullimat e mëdha u ndien sërish sikur të mos kishin mjaftuar gjithë rrugës. Kokrrat e mëdha të shiut nisën të shpeshtohen, pastaj u bënë më të dendura. Shpejtuan këmbët deri sa e panë veten nën strehën e hajatit të jashtëm të kishës.
- Një, dy, tre,... tetë.
- Po flet me vete, Luiz?
Ai buzëqeshi.
- Jo. Po numëroja harkadat e jashtme. Janë tetë kolonada me harkada. Kur gjendet para bukurive të befta, njeriu edhe flet me vete. Nga kënaqësia. E kundërta do të ishte e pazakontë. Pastaj këtu është më shumë se një bukuri. Nga emocioni. Është normale.
Shiu kishte pushuar. Jashtë kishte nisur të shfaqeshin ngjyrat e pragmuzgut dhe nga tejmalet e luginës po shfaqej magjia e ca reve të kuqërremta të perëndimit.
Ai po kundronte si i etur interierin e kishës, që i kishte shpëtuar pa e parë deri më sot. Bënte foto me aparatin varur në qafë, duke u ulur herë pas here në gjunjë, për të fokusuar kënde, dejaje dhe plane të afërta, imazhe nga ikonat. Ikonostasi i drunjtë e befasoi.
- Është pak të thuash një mrekulli,- thoshte me pëshpërimë.- E pabesueshme gdhendja, si gdhendje e shpirtit, e mendjes dhe e duarve të mjeshtrit të dikurshëm.
Ikonostasi me gdhëndjen mahnitëse e delikate të drurit shekullor fliste për virtuozitetin e artistit që kishte qëndisur çdo milimetër të larë me ar. Një energji mistike dhe pozitive i pushtoi krejt qenien tek bënte foto, i etur të mos i shpëtonte ndonjë detaj nga dhjetëra shkrepje të aparatit. Tani po shihte i shtangur ikonën e Shënmërisë. Të njëjtën gjë po bënte edhe Linda. Megjithëse e kishte parë dhjetëra herë qysh fëmijë, tani e shihte si për herë të parë.
Sistemi i ndriçimit me llampa nuk funksiononte dhe mugëtira po e pengonte të bënte foto të qarta me “Kodakun” e tij me teleobjektiv.
***
- Dua të ndez një qiri, por nuk më shkoi mendja të ble një rrugës,- tha Luiz.- Madje dy.
- Po ti je i besimit musliman, sikur më ke thënë. Madje, i sektit bektashi në origjinë.
- Po,- shqiptoi ai ëmbël, si me pëshpërimë në gjysmerrësirën e krijuar.- Por Zoti është për të gjithë një,- tha ndërsa afrohej pranë saj, pothuaj ngjitur.
- Sigurisht,- shqiptoi ajo, njëlloj me pëshpërimë, sikur të kishin frikë se do të zgjonin dikë dhe shtoi:
- Këtu, në krahun tim të djathtë, është bangoja. Marrim dy qirinj dhe i ndezim. Hedhim edhe disa monedha në kutinë e bangos.
Pas këtij çasti, ata panë si drita natyrore, që hynte në kishë nga dritarja e vogël në mur, shfaqi dy hijet e tyre të stërmëdha që lëvizën në terr në drejtim të bangos me kutinë e qirinjve dhe atë të monedhave për besimtarët dhe vizitorët.
Të dy zgjatën duart dhe kërkonin nëpër terrin e pacaktë, që të preknin në errësirë sendet e ritualit. Bënin ngadalë lëvizjet e njeriut që ecën krejt në errësirë. Duart e tyre u pleksën disa herë, duke shkaktuar në trupat e secilit një vrundull ndjesish të ëmbla, të befta, mistike edhe intime, ndërsa ndjenë thellë nëpër shpirt e nëpër trupa si lëvrinte vrulli i nxehtë i gjakut.
Pas një grimë here në errësirrë, u dëgjua i pari zëri i Lindës, shqiptuar me delikatesë dhe ëmbëlsi, çka ndoshta e diktonte edhe mjedisi mistik mes ikonave, si dhe vezullimi i mjegullt prej bronzi i ikonostasit të madh përballë.
- E gjeta, ja këtu,- u dëgjua zëri i saj i ëmbël.
Luizit iu duk se ishte një zë i largët prej shenjtoreje, që vinte ndoshta prej mugujsh mesjete, përzier me erën e lagështirës dhe myshkut në faqet e mureve anash, si në një shpellë eremitësh. Apo ishte ritmi i gjakut që ndiente nëpër damarë dhe i zemrës që i gufonte si kurrë më parë.
- E gjeta Luiz. Ja ku është,- dhe shkundi në ajër një kuti shkrepseje për të dëgjuar zhurmën e fijeve.
- Shumë mirë,- belbëzoi ai me zë të mekur.
- Perëndi! Më duket sikur jam në një ëndërr të bukur me shenjtorë.
- Fole gjë?- tha ajo pak e trembur.- Apo më bënë veshët?
- Foli ndonjë engjëll dhe zëri yt, Arlindë.
Ndërkaq ajo ndezi një fije dhe në errësirën e shenjtë u përhap një dritë divine, që pushtoi mjedisin përreth dhe ata të dy. Ajo ndezi qiririn e parë dhe e mori për dore. Si të ishte i verbër, i la në dorë qiririn e ndezur. Pastaj nga qiriri i tij ndezi të sajin dhe u afruan drejt vendit të qirinjve të fikur, një disk i madh i mbushur me rërë.
- Për gjithë të dashurit e mi që rrojnë e nuk rrojnë -mërmëriti ajo me sy të mbyllur .
- Për të gjitha dashuritë dhe gëzimet e shpirtit,- mërmëriti ai.
Ikonat e Virgjëreshës Mari, e Krishtit dhe shenjtorëve dukej sikur flisnin nën dritën që përndriste e vezullonte mistershëm si një dritë amshimi.
“E gjithë atmosfera brenda kishës të mrekullon”, mendoi ai me një drithërimë tek mbante me të dyja duart ato të Arlindës. “Këtu ndjen me të vërtetë edhe enigmën e misterit të zhdukjes së Kryqit të shenjtë e të artë”,- mërmëriti.
- Më fole gjë?- pyeti Linda duke i vënë dorën mbi sup.
- Po flisja me vete,- tha ai, duke afruar buzët te koka e saj në gjysmëdritëz e gjysmëterr.
Sapo dolën nga porta e madhe, panë se mbrëmja kishte hedhur mbretërinë e saj të paanë mbi kopshtie, pemë, shtëpi, male e gjithë kodrinat e Lunxhit. Ngado.
Duke dalë nga kisha, ecnin poshtë harkadave ngadalë, si të hiqnin këmbët zvarrë, të mos bënin zhurmë e të zgjonin njeri, pothuaj ngjitur me njëri-tjetrin.
- Ja, ajo shtëpia me oborr me pemë dhe një dritë mbi ballkon është e xhaxhit tim.- tha Linda.
- Të falënderoj shumë, shumë, për shoqërimin. Dhe ndjesinë që më fale. Ti tani duhet të largohesh, se të presin atje dhe nuk ka pse të shqetësohen, pavarësisht telefonatës që bëre rrugës.
- Ishte një ditë shumë e veçantë edhe për mua,- tha Linda në oborrin e kishës.
Ai i mori dorën e djathtë, ia afroi te buzët dhe e puthi fort. Linda iu përgjigj duke e përqafuar dhe me puthjen saj. Dukeshin si dy pemë të pleksura në gjethet e tyre.Tani buzët e tyre ishin bërë një, në këto çaste që do të donin të zgjasnin pa mbarim.
Ai ndjeu në fillim një rrokamë nëpër deje. Më pas, vrundujt gjarpërinjsh që i lëviznin nëpër gjak dhe në krejt trupin, ndërsa buzët dhe gjuhët e tyre jepnin e merrnin te njëra-tjetra në një çast pa mbarim. Ndjeu aromën dehëse femërore të gjinjve të saj përmes një prushi të nxehtë. Nuk dihet sa ndenjën ashtu, mbështetur tek njëri-tjetri.
Ndërkaq shiu ishte ndërprerë si me një gërshërë të shenjtë. Pranvera kishte ditë që frynte e lëvrinte me limfën e saj të gjelbër nëpër sytha. Ata çelnin përditë, nëpër gjethe, gonxhe e lule, në krejt simfoninë madhështore dhe erën e saj të ngrohtë.
Pasi u ndanë, Luiz ndjeu se kjo erë pranvere i kishte hyrë nëpër deje tok me një motiv muzikor obsesiv.
***
Pas pak, teksa makina largohej ngadalë nga fshati, u ndjenë tingujt e valsit “And The Ëaltz Goes On”. Kjo muzikë, si një fashë drite nëpër errësirë, tha me mërmërimë. Në buzë e në shpirt ndiente simfoninë e petaleve të pranverës që frynte ngado dhe çelte vetëm sythe e gjethe.
Tek mori kthesën e fundit e ngriti deri në fund volumin e muzikës. Ishte hera e parë në jetë që mbrëmja i dukej si me një dritë agu pa mbarim. Si një natë nordike.
