Kam që në vitin 1987 në këtë shtëpi. I bie plot 36 vjet që zbres e ngjis çdo ditë 84 shkallë. Para disa ditësh erdhi ajo goca me tablet e censit, del që në gjithë këtë shtëpi me dy tualete banon vetëm një plak, unë! Fqinjët thuajse të gjithë janë fytyra të reja, qiraxhinj. Ditët njësoj, gri. Duket se gjithçka po thahet e po bëhet eshkë nga të mos jetuarit. Ka ardhur Llazar Veroja me gjithë Tatjanën nga Amerika. Këto ditë po e pi kafen me të. Nuk di nga t'ia fillosh, prej atyre që kanë ikur, atyre që na mungojnë, apo për ato që duam. Ngaqë nuk i'a dalim dot ngjyejmë gishtin pakëz te të gjitha. Nuk kemi shumë gjëra për të zbuluar, kemi vite që gjejmë edhe në terr njëri tjetrin. Nuk kemi busull, edhe pse ata që mbajnë në dorë busull duken më të sigurt edhe kur nuk janë të sigurt. Për shumë gjëra i vij rrotull nuk di pse, ndoshta nga dhimbja, po dhe disa të vërteta ndruhesh t'i thuash, se mos gabon e bën ndonjë gjë që nuk ke më as kohë t'a ndreqësh. Llazari kësaj rradhe erdhi me mustaqe, tjetër njeri, si i vështirë për t'a përqafuar. Nga halli, jo nga malli. Kish operuar një infeksion mbi buzë. - M'u hap punë pa punë - tha . -Tani duhet të sqaroj botën, edhe ty! Duhet të mbroj edhe nderin e mustaqeve, se t'i shajnë! Bëri si bëri, të nesërmen erdhi pa to, po ai Llazi i shekullit të kaluar, më i afërt e më djalë. Folëm për fëmijët tanë, ai ka vajzë e djalë, unë djalë e vajzë. Në fundjavë djalin e vajzën, me fëmijët e tyre, Tatjana ka qejf t'i mbledhë në tryezë, të rropatet duke gatuar me dorën e saj gjëra prej gjysheje. Për fat, janë vërtet tej oqeanit, po në të njëjtin qytet, në Filadelfia. Një ditë i biri i thotë: " Pse harxhoni ditët tuaja e lodheni, në vend të mendoni më shumë për veten?" E ëma i kishte thënë: "Se dua të ndihem gjyshe, me të bërë, jo me të parë!" Djali i ishte drejtuar të atit, "po ti si mendon, o ba?" I kishte thënë Llazi: " Mos do të dëgjosh dy herë të njëjtën përgjigje?"
Më mbeti në mendje kjo gjithë këto ditë, më bëri të kthej kokën pas, të ngjis 84 shkallët e shtëpisë e të kthehem në kohë 40 vjet më parë, të gjej veten me këto dy foto në duar, të rigjej raftet, jastëkët, fletoret me shënime si të koduara, të rikthej të gjithë të ikurit, me humorin e mirë e të keq, sipas rastit, të rijetoj jetën time, si e kam shijuar, si supën me dy maja gishtash kripë përsipër...
... Vajza është gjashtë vjet më e vogël se i vëllai, lindi brune me sy bojëqielli, ndryshe nga të dy ne prindërit thjesht brunë. Vetëm nëna ime i kishte sytë bojëqielli, po ajo thoshte për sytë e saj se i kishte ngjyrë hirrë, ngaqë nuk i pëlqente t'i thoshin se kishte sy të bukur! E çë pastaj? Sy të bukur ka ai që ka fat, atë fati e kishte lodhur. Kështu që brenda shtëpisë Jona nuk kishte ndonjë avantazh se ishte brune me sy bojëqielli. Jashtë shtëpisë kishte shoqe vajzën e Zef Shoshit, luanin të dyja bashkë, lëpinin të njëjtën akullore, në shtëpinë e njëra-tjetrës, diku nën Medresenë, në ato pallatet me tulla silikate, me studio artistësh. Zefi, si piktor, dalloi të veçantën te shoqja moshatare e vajzës, sytë blu e flokët brunë. Një pasdite të shënuar Jona erdhi me portretin e saj në duar, bërë në kanavacë me bojra vaji, madje edhe të vendosur në kornizë! Punë vërtet prej mjeshtri, falas, një fëmije, ndërkohë që me Zefin sa përshëndeteshim si fqinj, nuk ishim miq. Dy vjet më vonë, kur punoja në kulturë, u bëmë miq e disa vite më vonë, në Rtsh, edhe me vëllanë e tij, Markelianin, një profesionist e njeri i mrekullueshëm. Jona e vogël ishte topçe, i vëllai i thoshte topçe, e ëma topçe, unë topçe, madje edhe nëna ime i thoshte "topçja e nënës". Edhe sot e kësaj dite them se topçe është fjalë për gjininë femërore, për ato që veshin fustan, me sy të kaltër, brune a bjonde qofshin! Një djali nuk i thonë topçe, i thonë topolak! Me djalin të dy ne, çifti i ri tërësisht të paditur, mësuam prindërimin, i lexonim përralla, sajonim të tilla sa mundnim, blinim Yllkat, një botim për moshat e vogla, herë unë e më shumë e ëma i përgjigjeshim pseve të tija me sepsetë tona. Kur hante donte t'a mbanim në krahë, me një radio Iliria në duar, me gishtat te butoni i stacioneve, duke shpërndarë deri tek oborrit copëra lajmesh e këngësh shqip e në gjuhë të huaj. I'a kishim ngenë djalit, fëmijës së parë! Me Jonën, gjithçka bëmë me djalin sikur i harruam, na dukeshin tepër. Dukej sikur edhe përrallat i kishim harruar, ose i kishim mbushur mendjen vetes se fëmija nuk ha përralla, rritet edhe pa to. Vajza pyeste vazhdimisht pse, pse, pse? Unë e quajta për herë të parë " zysh Pseja"! "Zysh është mami" - hapte sherr Roni. - Mami duhet të pyesë, kjo topçja duhet të përgjigjet"! I harruam Yllkat për Jonën. Ajo interesin për leximin e zëvendësoi me këngën, me një lugë gjelle si mikrofon në dorë majë krevatit të madh e bëri dyshekun petë! Deri në gjimnaz e qante Maraja Kerin e Laura Pausinin, anglisht e italisht. Shoh këto foto e flas me veten, i them vetes: po pse, o njeri, nuk i je përgjegjur pseve të fëmijës? Fëmija është kurioz, do të dijë për atë që sheh e dëgjon , nëse pyet dhjetë herë pse, thuaji dhjetë herë sepse, mos u mërzit pse pyet, mërzitu kur nuk pyet! Tani mendoj se diferenca në moshë e fëmijëve nuk është për ta , është zgjedhje e prindërve, për rehatinë e tyre, për të mos patur njëherësh dy dhimbje koke, po njërën pas tjetrës. Fëmijët pa diferenca në moshë rritin njëri tjetrin, diferenca krijon distancë në sjelljen mes tyre, çfarë pëlqen njëri tjetri e refuzon. " Kur isha i vogël sa ti nuk i bija maces me lugë si ti", - i thoshte së motrës Roni tetë vjeç, vetëm se ishte gjashtë vjet më i madh. Kur të gjithë bëheshim bashkë, të dielave sidomos, dita më me humor edhe e babit e mamit, fusnim hundët e duart në tenxheren e sajesave të nënës, bëheshim nga pak të vegjël të gjithë, të gjithë të lumtur, të barabartë, hanim ato "ha e hesht" të nënës e nuk pyetëm kurrë ç' emër kishin ato sajesa aq të shijshme sa të lëpije gishtat . Sytë e Jonës tashmë janë ngjyrë deti të thellë, është zgjatur, ajo ka një djalë adoleshent Tristanin, e djali ka një vajzë adoleshente , Lorën, Jona tashmë është grua e nënë, Roni tashmë është burrë e baba, po për mua janë dy të vegjlit e mij, topçja e vëllai gjashtë vjet më i madh i topçes që i thotë " nuk i kam rënë maces me lugë si ti" e ajo tashmë i'a kthen "mos ia fut kot, o Roni, ne nuk kemi patur kurrë mace në shtëpi"... Do të vijë djali në këtë fundtetori, do të vijë zysh Pseja mbesë, do t'i tregoj se zysh Pseja e parë ka qenë hallë Jonida, do të qeshim e sokëllijmë sa të tërbohet qëni i kallajxhiut! - Po halla pse nuk është?- do të pyesë Lora - Po qendrove edhe disa ditë do të përqafosh hallën! Vjen në tre nëntor!- do t'i them unë. Ja që nuk munda t'i shoh edhe kësaj rradhe të gjithë bashkë. Unë do të pres, di të kthehem pas në kohë e di të ecin në kohë përpara. 36 vjet ngjit e zbrit të njëjtat shkallë, pa ikur asnjëherë, këto foto më rikthejnë sërish në shtëpine time të vjetër, te Medreseja, me më pak shkallë por me kujtimet e mia brenda, prej së cilës më duket se nuk jam larguar kurrë! Ja, këto më kujtoi historia e Llazarit me të birin, Gjergjin: shoh djalin e vajzën të vegjël në foto e më duket se shoh edhe nipin e mbesën, ndihem baba e gjysh, me të parë!
