Poeti i diaspores shqiptare , Aleksander Strave Drenova, ka shkruar nje poezi te vetme . Vjersha ka njezet e kater vargje tete rrokesh , por eshte e vetmja poezi , qe i ka dhene pavdekesine autorit , Asdrenit shqiptar .
Ne shekullin e kaluar dhe kete , ku jetojme , jane shkruar mijra vjersha , kenge , poezi , me rryme dhe pa rryme , varg i lire dhe varg i shtrenjte , por varg si ky : “Rreth flamurit te perbashkuar “ , nuk eshte shkruar . Ky varg dhe e tere vjersha , qe u be hymn , i shkrepi ne koke vetem nje burri shqiptar , Asdrenit . Ne ato pak vargje , eshte shkruar historia . Jane damkosur cantat e renda diplomatike te botes . Aty gjemojne edhe 14 pikat e Presidentit te madh . Ne ato pak vargje pershkruhet edhe strategjia , qe duhet te ndjekin “shqiptaret e perbashkuar “ . Ky eshte emri i Asdrenit - Aleksander Stavre Drenova !
Miku im dhe juaji Agron Fico , ne biseda dhe diskutime te gjata , ketu ne Amerike , ka hedhur idene se poezia “Himni i flamurit “ , aq e shkurter sa eshte , eshte shkolle e poezise shqipe . Eshte njera cilesi , qe permbledh historine e kombit , por eshte e kursyer ne fjale dhe shprehje , si asnje nga poezite shqipe te shkruara , ne keto 90 e ca vjet , qe jeton hymni yne kombetar . Poezia , shprehej Agroni , perpara se te jete letrsi e shkruar , eshte ritem , deri ne kenge .
Ne folklor gjen kenge , qe sfidojne letersine e shkruar.Per ta perpunuar , qofte dhe nje varg , kane menduar dhe punuar shume njerez , duke e kaluar goje me goje e brez pas brezi . Asdreni e ka shkruar vetem , ne dhomen e emigrantit , ku i vetmi mjet ndricimi ishte nje qiri i zakonshem, prej dylli . Askush nuk te qan hallin , si dhe sa ke vuajtur , per nje krijim letrar ne poezi . Lexusi e vlereson sa fryme percon dhe jo vetem fryme , por dhe optimizmin , qe evokon . Lexusi nuk kerkon nina- nana , por vrull antisestrant , qe mundin qetesine dhe gjumin . Cilado lloj poezie , mbart ne vetvete rregullin e rreshtimeve , te jehonave dhe te krismave . Nje poezi e tille , me te tera keto cilesi i perket nje shkolle poetike , ku strehoehen poezite e mirefillta , marshet , himnet , vajet , madje dhe nina – nanat .
Ne kete shkolle do te strehohej dhe poezia e Asdrenit , qe u dekretua himn kombetar . Ne ato kohtra , nuk ekzistonte ne shqip nje shkolle poetike . Himni I flamurit te Asdrenit eshte shkolla letrare e poezise shqipe . Shumica e poezive , jane strehuar tek kjo shkolle , por ka dhe poezi , qe kane bere fis me vete.
Ekziston nje cudi e ish shtetit monist . Gjat monizmit , u rreken ta tjetrsonin himnin dhe te krijonin nje tjeter , por “pa emer “ . As nuk ndodhi dhe as nuk mund te ndothte . “Emri “ i Asdrenit eshte i pa kalushem .Himni I flamurit eshte nje i vetem , jo vetem si hymn , por dhe si poezi , qe meriton emrin shkolle . Nisma moniste deshtoi me turp , sepse Shqiperia ka pasur vetem nje Asdren . Po e shkruaj teksin:
Rreth flamurit të përbashkuar Me një dëshirë e një qëllim Të gjith' atij duke u betuar Të lidhim besën për shpëtim. 𝄆 Prej lufte veç ai largohet Që është lindur tradhëtor, Kush është burrë nuk frigohet, Por vdes, por vdes si një dëshmor! 𝄇[b] Në dorë armët do t'i mbajmë, Të mbrojmë atdheun në çdo kënd, Të drejtat tona ne s'i ndajmë; Këtu armiqtë s'kanë vënd! 𝄆 Se Zoti vetë e tha me gojë Që kombe shuhen përmbi dhe, Po Shqipëria do të rrojë; Për të, për të luftojmë ne! 𝄇 O Flamur, flamur, shenj' e shenjtë Tek ti betohemi këtu Për Shqipërinë, atdheun e shtrenjtë, Për nder' edhe lavdimn e tu. 𝄆 Trim burrë quhet dhe nderohet Atdheut kush iu bë therror. Përjetë ai do të kujtohet Mbi dhe, nën dhe si një shenjtor! 𝄇
Strofa e pare , jo vetem qe eshte e kuptushme, sa hap gojen , per ta shqyptuar , por eshte nje thirrje , qe del direkt nga zemra e atdheut, nga palet e flamurit te perbashkuar . Kete shprehje “ flamur i perbashkuar “, nuk e gjejme me ndonje poezi tjeter , te ngjashme , qofte dhe ne folkloriken heroike . Flamuri eshte simbol bashkimi kombetar , por flamuri i perbashkuar eshte nje stad tjeter . Eshte kombi ne alarm . Flamuri ne kete rrast , na kerkon te jemi jo thjesht te bashkuar , por na do te perbashkuar , si asnje here me perpara . Shqipja e thekson parafjen “per “ , ne nje perforcim te tejskashem te veprimit . Fjala vjen : perforcuar , perpunuar , percaketuar, permbaruar , pershkallezuar etj .
Brenda strofes , me nje ekonomizim te jashtzakonshem fjalesh , na spjegon menyren si duhet te gjykojme , kur jemi te mbledhur te flamuri i perbashkuar . Deshira dhe qellimi , qe na therret , eshte lidhja e beses , per shpetim te kombit . Besa , si kodi me i fuqishem zakonor , nuk shkelet . Besa i vret shkelesit e saj . Thuhet dhe ndryshe : “Besa e burrit , pesha e gurit “ .
Brenda domosdoshmerise , per te mesuar , pse do lidhet besa , me ekonomizimin strikt te fjaleve , na i shuan kuriozitetin . Besa do te lidhet , per shpetimin e kombit . C’ka ndodhur ? Qe nga vdekja e Skenderbeut , Atdheu ka qene i kercenuar nga agresoret e shteteve fqinj dhe shtete ekspansioniste , qe nuk kane munguar kurre ne historine tone te lashte dhe te re . Aasdreni i pat perjetuar konferencen e Ambasadoreve dhe ate te Londres . Luftrat kufitare , ishin te pa nderprera , prandaj jepet alarmi te perbashkohemi , nen flamurin e Skenderbeut dhe te shpetojme kombin . Sejcili lexus strofen e pare do ta komentonte me gjere , sepse e meriton , por u ndala me kaq koment .
Tradhetia , si meme e vesit eshte denuar nga te gjitha kanunet , ligjet dhe nga komandat e luftes . Ketu behet fjale , per tradhetine me te madhe , qe mund te ndodhi , tradhetine ndaj Atdheut . Komandantet e lashte ilire si , Pirro , Aleksandri , Diokleciani , tradhetaret i varnin ne litar . Ne vjershen ne studim , behet fjale , per thyrje te beses , qe eshte lidhur perpara flamurit . Nuk jemi ne kohen e kapetaneve historike . Autori , keto thyrje bese i quan tradheti . E tille ishte dhe tradhetia e Hamzait , ndaj Skenderbeut . Tradhetia kombetare , e cvlereson burrin . Burri , nuk frigohet , perpara c’do rreziku . Kjo kerkohet nga c’do burre shqiptar , qe lufton nen flamurin e kombit . Burri , qe nuk frigohet kthehet ne shkemb te pa kalushem ne kufirin shteteror .
Per te sqaruar bukur mire , kete lidhje te njeriut me Atdheun dhe per fenomenin e shemtuar te tradhetise , jane shkruar volume librash , jane zhvilluar mijra kuvende , vazhdojne te shkruen kode ligjore dhe nen ligjore , sepse tradhetia , si plage e rende shoqerore , nuk ka pasur dhe nuk ka limit . Te tera keto veprimtari shoqerore , Asdreni na i ka i dhene ne kater rreshta, duke percaketuar edhe kriterin e shpalljes se deshmorit te atdheut . Ne situata te trubullta , shume pseudoluftetare , jane rrekur te quhen deshmore , pa qene te tille . Madje ndonje ka arritur te realizoi qellimet e tij te zymta . Vetem ai , qe vdes si deshmor , meriton titullin e larte te deshmmorit te Atdheut. Te tille jane mesusit e kahershem te gjuhes shqipe , qe u martirizuan , per gjuhen dhe shkollen shqipe . C’do periudhe historike , ka deshmoret e saj , emrat e te cileve , jane shkruar ne alltarin e lirise .
Flamuri yne , me shqiponjen dykrenare eshte i vecante , ne te gjithe boten . Kjo ndodh dhe me himinin kombetar . Kete krahasim , u takon ta realizojne poliglotet tone , qe nuk jane pak dhe kane aftesine e duhur. Shteti ame eshte me i vogel se gjysma e siperfaqes kombetare.
Ne strofen e trete , shprehet optimizmi , ku eshte bazuar mbrojtja e lirise dhe e pavaresise te Atdheut . Armet jane mjetet , qe ruhet kufiri dhe integriteti i Atdheut . Armiqte nuk kane vend ne Atdheun , ku te gjithe shtetasit e mbrojne kufirin , jo mr fjale dhe me fjalime , por me arme ne dore . Armiqte e Atdheut , jane armiq te c’do shqiptari , qe ka te drejte te perdori armen . Kufiri i atdheut , eshte prekur ne kohen e Asdrenit , perpara tij dhe ne te gjitha kohrat , qofte dhe ne kohen e sotme , qe quhet peridhe paqesore . Shembujt jane te dukshem , percaketimi i kufirit detar me Greqine dhe kufiri me Kosoven – Malin e zi , per vijen e demarkacionit , ku Shqiperia, simbas shtypit , humbi 10 mije Ha. perballe shtetit mikroskopik te Malit te zi , nje ish republike federative titiste .
Ne c’do kohe , sejcili ka c’te thote dhe te kontriboje , per kufirin e Atdheut .
Ne strofen e katert , pershkruhet historia e kombeve . E kane pershkruar historinat dhe dijetret e te tera profileve , qe lidhen me me studimet e kombevet . Midis te tjerave kombi nuk eshte etnitet i pa ndryshushem . Kombet jane ndryshuar , madje jane shuar . Kjo eshte historia e trishtuar e kombeve . Te tera rrufete diplomatike , kane rene mbi kombin tone , qe marrveshjet e te medhejve e kane ndare , ne 5 Shtete .
Ka gjykime te shkencetareve te pa anshem , qe jane me shume shtetet perfitus , ndaj kombit shqiptar ,. Shqiperia eshte komb me prej 20 milion banore . ( Gjeollogau Pjoter Dicek , cituar nga E. Ymeri , ne “FL” )
Ne se nuk do te ishte dekllarata me 14 pika e Presidntit Willson , kombi shqiptar , do te dyshohej , per t’u ishte shuar , permbi dhe . Ndihma , mbetet ndihme , gjemon Asdreni . Kombi shqipetar nuk do te shuhet se e mbrojne vete Shqiptaret, qe kane lidhur besen nen flamurin e perbashkuar . Eshte e tepert te sqaroj ketu , se per kombet dhe historine e tyre , jane te mbushur te tere sirtaret e bibliotekave te kombeve. Kete histori legjendare , Asdreni e ka shprehur , ne pake rreshta .
Ne strofen e fundit , autori ben apoteozen e flamurit dhe te vete heronjve , qe mbrojne kombin dhe flamurin . Flamuri i flet ne emer , me te tere britmen , qe del nga gjoksi i shqiptarit te flakte , Andrea Stavre Drenova. Ky flamur degjon sa te jete jeta , sepse eshte edhe flamur shkabe . Deshmoret i quan shenjtore , qe mbulohen me lavfi , mbi dhe nen dhe , sikurse shenjtoret e Bibles dhe te Ungjillit .
Vjersha e Asdrenit , u dekretua dhe u kompozua , si himn kombetar. Fillimisht nga fjalet dhe pastaj nga muzika , konsiderohet nje himn , ne persshtateshmeri me historine e popullit tone .
Ne kohen e monizmit , ne menyren me te turpshme , u bene perpjekje , per te bere nje himn tjeter , fillimisht me fjale. Nuk mbaj mend si u zhvilluan ngjarjet . Me siguri di , qe asnje nga konkurentet nuk i afrohej himnit te Aleksaner Stavre Drenoves . Hymni i Asdrenit identifikohet me flamurin . Nuk di kush e anulloi kete marrezi momniste , qe do te perbente nje turp atdhetar sa dhe vendosja e yllit ne flamur .
Kreva nje koment modest te poezise , qe u be dhe do te mbetet hymn i perjetshem i shqiptarve . Kjo eshte nje poezi shkolle , per permbajtjen , koncizitetin e shprehejes se mendimeve dhe qartesine e figurave letrare. Veprat e poeteve para ardhes , Fishta , Naimi , Cajupi e te tjere, permblethtas gjenden brenda ketij himni . Nga ana teknike , per poetet e sotem mbetet , perdorimi me ekonomizim te fjaleve dhe te figurave stilistike.Ne kete kuptim , kjo poezi , pervec himn , mbetet nje shkolle , per brezat e poeteve . Jetojme ne shekullin e globalizimit , ku teknollogjite dhe konciziteti , jane mjetet kryesore te perparimit globalist .
Shkolla me emrin e Asdrenit , ka ne Tirane , Peje , Korce . Nje bust i tij ndodhet ne Drenoove . Nuk ka pse te mos kete shkolla me emrin e tij ne Maqedonine e veriut , madje dhe ne Ulqin . Asdreni nuk ka qene politikan , por shkrimtar , pa ndonje fame . Komuniteti shqiptar ne Greqi , ka te drejte legjitime t’i kerkoi qeverrise greke , qe nje bust i tij , te vendoset diku ne Janine ose Parge . Ne kemi ne Shqiperi dhjetra buste te grekeve shkencetare dhe shkrimtare . Kjo duhet te ndodhi dhe ne Lugine . Dijetaret i lidhin popujt paqesisht . Asdreni eshte vetem poet , qe nuk e njifte funksionimin e armeve .
Nuk kam qene kurre poet , por me pelqen poezia e shkurter dhe e figurshme . Ne kete forum , kam komentuar poezine “Kuajt “ e Gjek Marines .
Duke mos fshehur amatorizmin , ne kete fushe , mendoj se keto dy poezi mbeten poezite baze te shkolles shqipetare te poezise .
Naimi , Fishta , Cajupi , Migjeni, Noli , Ali Asllani dhe poetet te tjere kombetare , si Podrinja , jane kontribusit kryesor te poezise kombetare shqipe . Ne menyre figurative mund te shprehemi se eshte gurra e pa shtereshme e shpirtit te Kombit . Poetet aktuale gjithashtu kontribojne ne kete gurre te pa shtershme . Ne tregun e librit shqiptar , gjenden me shume vellime orgjinale me poezi , se sa ne gjinite e tjera . Shqiptari mbetet popull me identitet atdhetar . I kendon shpirti .
Populli yne ka ditur te vjersheroi dhe te kendoje ne te gjitha rrastet e gezimit dhe te hidherimit te kombit dhe te c’do familjeje shqiptare . Kurore , mbi te gjitha vjersherimet e poeteve dhe folklorikeve , qendron Himni i flamurit , hartuar nga shqiptari i madh , Aleksander Strave Drenova .
Illo Foto , Studjus - Shtator 2021
