NORMALISTI SHËTITËS ’32...
Sipas kujtimeve të shkrimtarit Sterjo Spasse, në Normalen e Elbasanit
Nga SPASSE THANASI
Nisëm udhëtimin me këngë
Në Korrik të vitit 1932
Përshkuam rrugën e vjetër “Egnatia”
Kaluam edhe “Fushën e Domosdovës”…
Në Qafë Thanë “zbuluam” liqenin
Gjallëri e paanë zemrat na pushtoi
Shkelnim Pogradecin e poetit të madh
“ Vend, o vend ku celi janapi !...”
Dhe poezia hymnizoi bukurinë
Rreth e qark maleve vrulle të ndezura
Zambakë buzësh dhe lulekuqe
Cipëza të bardha dhe lule përmbi sy…
Tej liqenit të kaltër
Zogj të shumtë dhe nosite vozisnin
Si puhi pranverore na përkëdhelnin faqet
Dhe zemrën na gudulisnin…
Brigjet e Pogradecit e të Prespës
Dy binjake kapur dorë për dore
Ndahen nga vargmalet e Malit të Thatë
Përqafuar ujërat në Shën Naum…
Me këngën “ Gjirokastra me vulë”
U futëm në qytet
Argjiroja plot dëfrime
Na përshëndeti me flamur !...
Përpara Kalasë madhështore të Ali Pashës
Fantazëm e shekullit na pështjelloi mendjen
Në çast më lindi ndjenja :
“ Këtu ka jetuar luan, e jo Njeri !...”
Butrinti me mozaik shumëngjyrësh
Tjetër fantazi për kohën thurr
Tempull i gjerë i lashtësisë
Mrekulli me gjashtë statuja
Gurët e mëdhenj shkallë - shkallë
Njeri me tjetrin të puthitur bukur…
Pastaj dy tempuj të tjerë
Shtylla guri me mozaik
Secila ka historinë e vetë…
Butrinti nuk përshkruhet
Cdo hap e histori, çdo hap e bukuri !...
Vlora e mahnitshme…
Me det të mrekullueshëm
e pyje me pisha....
Me burim ujëftohtë
Si qashtër e madhe resh…
Në majë të kodrës , Kanina
Është si një ballkon
Këtu Ismail Qemali
Projektoi festën për mëmëdhenë !...
Në Durrës vizituam limanin
Vilën mbretërore pamë
Një mbretëri ujërash nga deti
Me stoli mbushi sytë tanë !...
“Dhe ke ti do të vij, moj Shkodër !...”
Kënduam rrugës këtë këngë
Për Kalanë dhe Liqenin
Thurrëm tjetër këngë…
Vёshtruam DRININ Plak e tё pёrmallshёm
Qё po mburon prej liqenit tё Prespёs
Valёzat gurgulluese tё ujit shprehnin
Tё nesёrmen e pёrjetshme !....
PSE ?! – ja, E PAFUND E STERJO SPASSES…
• Nga një “ strehëz” e vogël buzë liqenit, celi një shkëndijë prej qiellit !...”
1. Normalisti shëtitës
Doli me rrëfenjën “Kurorë Rinie”
Nën hijen e hënës me prirje të vecanta
U hodh në “ krahët e një femre” ….
2. Një buzëmbrëmje në fshat
Mendimit i dha frymë
Zemrën celi plot ndjenja
Djaloshi pesimist me ngjyra ngazëllyese…
3. Pendari i zoti Sterjo Spasse
Me qindra iluzione mbi jetën e dashurinë
Pyeti pafund gjithë njerëzinë
Pse lind JETA ?!....
4. Nga një “strehëz” e vogël buzë liqenit
Pena e brishtë e STERJO SPASSES
Celi një shkëndijë prej qiellit
Drudhëza dielli derdhi si flori në shpirtë
Dha forcën e zgjimit për të gjithë rininë !....
5. Si filozofët e lashtësisë
Nxorri dufin thellë nga zemra
Pse e ka të pakët jetën njeriu ?
Fati, pse nuk xixëllon bukur ?
Por, vjen gjithnjë duke u shuar ?...
6. Dalëngadalë “gdhendi” romancën
Në të dlirën ndjenjë të botës
“ Nga Jeta në jetë, PSE ?!...”
Mister i pafund në jetë të jetëve….
7. Në “ lulishten” letrare të vendit
Pse-ja lindi e u rrit përgjithmonë
Një PYETJE që lëndon zemrën
Rrotullohet rreth qëllimit të Hicit !....
8. Nga shekulli në shekull
PSE-ja do ti flasë Njerëzimit
Shkrimtari e rradhiti si një vagon treni
Kurrë nuk gjeti një përgjigje
Kuptimi i mirëfilltë “PSE ?!” mbeti i pafund !....
…………………………………………………….
Në jetë një mister !......
STERJO SPASSE, emri i fisëm i shekullit
“ Si shenjё “dyjare” e kohrave, nё atё llagap
gjejmё vetёm njё shpirt, atё tё shqiptarёve
mё te fisёm tё ketij shekulli*….”
Nga SPASSE THANASI
Spase Niço morri siharriqin
Te kisha e vjetёr poshtё fshatit ndali
E platitnin rrezet e para tё diellit mbi male
Realizoi dёshirёn e shpirtit tё kishte djalё
Jehonte bregu me tingujt e njё kёngёtari
Oshёtinin zallishtet pёrbri diellit matan bregut shkёmbor….
Spasja voziste varkёn
Pёrplasej lehtё – lehtё nё valёzimin e liqenit
Ajёr i freskёt i flladiste fytyrёn
Sterjo, e quajti djalin e porsalindur
Si xhunxhule tё porsacelur dhe aromё tё borzilokёve
E futi nё kujtesё, nё tё gjithё qёnien e tij….
Gllomboçi dёgjoi nёpёr natё kёmbanat e Shёn Marenёs
LLogma e pelikanёve hapi krahёt e u ngrit duke shkundur
ujёrat…
Oshёtiu mbi dymbedhjetё manastiret e kuq tё Golemgradit
Mbetur prej ditёs kur manastiret pasqyrohen kokёposhtё mbi Prespё
Bashkё me humbёtirat dhe mrenёn e argjendtё
Ora e krijesёs sё cuditshme, me emrin e fisёm tё shekullit
Can ujёrat nё magjepsje fluturake , mbi shtёpitё qё
mbulohen prej rrjetash…
