- Mos harroni: Hyra i pari në këtë Zyrë! I tha këto fjalë me një frymë. Me të qeshur triumfi. Dy të tjerët do ta kuptonin shumë më vonë arsyen e ngazëllimit të tjetrit. Të tre kishin ardhur nga Sheshi I Popullit I cili, më herët mbahej mend si Sheshi i Tribunëve.
“Në Shesh ishin mijëra. Si dikur në sheshin e Athinës, ju kujtohet?! - Siç vendosin në Parlamentet e Evropës, e kisha fjalën! - Ah e dhe ti me…’ju kujtohet’! Sikur jemi mijëra vjeçar! Në Athinë s’kemi qenë, në Evropë s’jemi akoma!”
Zyrë shteti: tri tavolina, tri karrige, dollap me tri ndarje, për secilin. Në hyrje, gardëroba. Ai që kujtoi Athinën e Strasburgun, vazhdoi të meditonte, me zë. Zyra është një lloj shpelle, edhe pse njeriu i ka braktisur shpellat, prej kohësh. Shpellat kujtohen si ca të dashura të hershme, tashmë plakur, që megjithatë s'harrohen. Se dikur, në moshën kur duket se dashurohesh kollajshëm, edhe ato kanë qenë vajza të reja. Pamundësia për të harruar, është përpjekja për t'u dhënë gjërave dhe ngjarjeve të së shkuarës një formë tjetër. E shkuara, ngaqë nuk harrohet, ka gjasa të mos përsëritet. Ardhja në moshë të caktuar e kujtimeve, është tjetër gjë, edhe pse njeriu nuk e radhit veten ndër ripërtypësit. Zyra e kohëve tani ka marrë formë tjetër, duke mbetur në thelb një lloj shpelle. Siç edhe njeriu, është po ai, njeriu i parë prej balte, pasardhës, krijesë parake e të plotfuqishmit, duke u tjetërsuar pak nga pak, në trupin e njeriut dikur, duke besuar përditë e më shumë se mund të njerizohet por edhe të njerizoj të tjerët. Edhe duke tjetërsuar mjedisin. Zyra e ka humbur formën shpellore, si dukje harqesh, është latuar në kohë, gjer sa më në fund u besoi formave të rregullta kuadratike, pa u ikur së gjithash trajtave harkore. Vazot e luleve, bie fjala, stalaktitet e stalagmitet e kohëve akullnajore, karriget, gurë ndjenjës të dikurshëm janë…
- Mbajeni mend: Isha i pari që hyra në këtë zyrë!- tha prapë ai. Vazhdoi të qeshte, si të ngulte këmbë në shmangien e një keqkuptimi të mundshëm, pra që e bënte pa të keq. Pardesyja e tij, po aq e bardhë si e dy të tjerëve, u vendos e para në kremastar. Edhe dy të tjerët qeshën. E çfarë mund të fshihej, në këtë ngulm në bosh? As kur ai nxitoi të ulej në tavolinën e veçuar të zyrës. Zyra, natyrisht, ndodhej në ndërtesën më të madhe të Qytetit.
- Fillojmë?! Sërish ai. Po kërkonte përgjigjen nga dy të tjerët?! -Si të fillojmë?! Ç’domethënë kjo? - Po mirë, fillojmë!- tha i dyti prej tyre. Për të mos e prishur dëshirën ende të paqartë të tjetrit. Trillit të tij. S’ia vlente të merreshin me gjëra kote.
Dosjet, e tërë asaj jete atje jashtë, përtej mureve të kësaj Zyre, do shfletoheshin prej të treve. Aty. Një për një. Përfundimet, si gjykime të të treve, do bëheshin pastaj publike në Sheshin e Qytetit. Prej aty, do të niste ndërtimi e funksionimi i zyrave të tjera. Akoma më tej, ftillohej Qyteti... & Ai që hyri i pari në zyrë ndjeu një si prushërim të lehtë tëmthave, zjarrmi në lëkurën që i tendosej përqark kafkës. Si për të ulur paksa gradën e ngrohtësisë, krehu me gishtat e gjatë flokët korb të zinj, që i binin mbi ballë, dhe urdhëroi veten të ulte kryet mbi letrat në tavolinë. Në atë çast po dëshironte, thellësisht, të ishte fare i vetëm aty. Një vetëtimë dhembjeje ia përshkoi ballin, tërthor, sa duket se kishte lëshuar një rënkim, që dy të tjerët, në të njëjtin çast, ngritën sytë për nga ai. Vetëm ai ndjeu se duart po i mbufateshin, që i mbështeti të dyja mbi tavolinë. Për të fshehur dridhjen e pa-vullnetshme. Po i këqyrte sikur, me to, sapo të kishte kryer një krim. Ose bëhej gati për ta fshehur atë krim që do ndodhte dhe dëshiroi të mos vështrohej prej të tjerëve.
Kur të dy të tjerët dolën, pak më vonë, e lanë duke shkruar. Nuk e ngriti më kokën. E rrëmbeu akti parak i shkrimit. E shkruar e rreptë, e shpejtë, që të kujtonte rrapëllimën e makinave të para të shkrimit, të sapo-shpikjes. I shqetësuari brenda tij lehtësohej, duke rënduar gishtash mbi makinë, teksa u mëshonte tasteve si me përgjëratë, a thua gdhendte germa në dru apo gurë, dhe jo sikur prekja e gishtave do zbriste si përherë në letër. Dy Kolegët nuk u kthyen më atë ditë, por ai s’e ndjeu mungesën e tyre. Në orën fiks, u ngrit, përgatiti çantën u drejtua nga kremastari dhe vetëm atëherë dalloi vetminë e pardesysë së tij. E rëndësishme ishte fakti që po dilte i fundit. Po aq e rëndësishme sa kujtesa që pikërisht ai pati hyrë i pari në zyrë.
Të nesërmeve u kujdes të vinte gjithnjë më herët. Priste të vinin dy të tjerët dhe, ulur në tavolinën e tij, mënjanë prej të dy të tjerave, pasi ata uleshin, ai përsëriste po ato fjalë, të ditës së parë: Fillojmë?! Dy të tjerët, bënin gjithçka të mos habiteshin.
“Meqë thoni edhe ju!”- e kthente në humor njëri prej tyre. “E rëndësishme është që po fillohet!”, shtonte tjetri. Ai nuk dha asnjë shenjë se ua merrte si formalitet, jo e jo si shaka. Serioz, jo më pak se ditën e parë.
- Më thoni dot…çfarë keni shkruar?” Ishte pikërisht ai, që pyeti kështu dy të tjerët, një ditë tjetër. Një fashë drite i buronte prej syve, që ata po e vështronin mjegullt. - Endè s'kemi bërë ndonjë gjë, që ia vlen të tregohet!” - Ne, kemi marrë përsipër detyrë me përgjegjësi- tha ai
Dy të tjerët ende nuk guxuan t’i thoshin gjë. Madje as të vështronin njeri tjetrin. Seriozitetin e tij, si maskë veshur asaj gjendje humori madhështor mes të treve, mund ta merrje edhe si përpjekje për t'u çlodhur.
I Pari, ndjeu përsëritjen e dhimbjes, në të dy anët e skalpit. Po të ishte këqyrur dot kjo, prej dy të tjerëve, sigurisht do merrej në konsideratë pa dilemë. Tëmthat e tij po digjeshin. Ata nuk e dinin se ai po besonte se po kishte tashmë aftësinë të shihte gjëra të padukshme prej të tjerëve, brenda kësaj zyre. Të nxehtit i zbriti në qafë, në shpatullat, në krahët. S’mund të kontrollonte namatisjen, të folurin me zë të atyre gjërave që po shënonte.
Nga çfarë arrinte te veshët e dy të tjerëve, bëhej e ditur se në Qytet do ndodhnin ca gjëra për herë të parë, do ndryshonin jetët. Popullsia do rritej e lumturohej, rrugët do mbusheshin me brohoritës dhe aty, në Sheshin e madh të Popullit, do ngrihej një tribunë gjigande, nga ku do tu flitej atyre që do duartrokisnin kur të nisnin fjalimet…
Dy kolegët u morën vesh sysh. Ende pa-qartshëm, por duhej dalë sa më shpejt nga zyra. I mbyllën letrat e veta, veshën pardesytë dhe po dilnin, kur vunë re se ai kishte ngritur kokën. Ndaluan, të bindur nga vështrimi i syve të tij, se kishte ndër mend t'u thoshte diçka të rëndësishme.
- Një lloj rregulloreje të brendshme e ka kjo zyrë. Do duhet ta ketë! Njerëzit presin nga ne...Nuk di, nëse ju e ndjeni këtë?! - E qartë! u përgjigj njeri prej dy të tjerëve. Më seriozisht duhen marrë ca gjëra!
Sapo dolën në rrugë, i dyti iu gëzua hapësirës për t’ia krisur së qeshur me të lartë. I treti, ai që kishte pranuar se ca ‘gjëra vërtet duheshin marrë seriozisht’, vështroi të dytin. - “E pastaj?!” - Si ‘e pastaj?’ Si i bëhet me të?! - Kam frikë se kur të kthehemi do ta gjejmë duke lexuar me zë fjalimet që do mbahen në tribunën që do të ngrihet në Qendër!
Të nesërmen, sikur të mos kishte ndodhur asgjë, madje në një gjendje të qartë humori, ishte ai që i befasoi kur nisi tu tregonte se natën e shkuar kishte parë një ëndërr të gjatë.
Kisha dalë në rrugët e Qytetit. Ngjitja pankarta, parulla dhe portrete në mure. Më e bukura ishte se, në të gjitha parullat shkruhej emri im. Kudo ngriheshin portretet e mia. Isha unë, që i vendosja nëpër mure. E mbusha Qytetin me portretet e mia…Më besoni?! Dy të tjerët, edhe kësaj here, nuk folën. Si të mos ia prishnin ëndrrën...
Ora në murin përballë, arriti më në fund të shënonte fundin e kohës zyrtare. U ngritën të dy, I Dyti dhe I Treti, duke dashur të vihej re prej të Parit, se kishte arritur ora kur mund të dilej, sipas rregullit të zyrës. “Po, tani po...Po dal edhe unë.” U ngritë edhe Ai. Vendosi letrat e tij në dosjet e tij, të cilat i mbylli brenda një sirtari dhe këtë të fundit e kyçi. Çelësin e vendosi në xhepin e vet. Shkoi tek pardesyja e tij, e hodhi atë krahëve, futi krahët në mëngët e saj dhe bëri për nga dera, por nuk pranoi të dilte përpara dy të tjerëve. Dolën ata të parët. Me ndjesinë se bëhej mirë ta pritnin në korridor, ose diku jashtë, në oborr. Vonoi pak, por nuk e thirrën. Nga atje brenda korridorit, u dëgjua zëri i tij. Si i një të stërmunduari. Si i një bishe të dikurshme rënë në kurth. Nxituan të dy, për te ai. I ishte thyer çelësi në bravë, apo s’puqej kanati në formatin e derës?! Ai u shfaq i shkalafitur, i skuqur i tëri, si në turp ndaj të dyve.
- Nuk po dal dot nga dera!, po thoshte ai, i pari. - Nuk del dot nga dera?!! Je marrosur, thua?! - Ja, shikojeni vet...
I pari I të Treve ishte duke u dridhur, deri në majat e flokëve. Diçka e rrallë, brutale, e jashtëzakonshme po ndodhte me të. E mundimshme, torturuese por, njëherazi sikur i jepte një gëzim të rrallë, sikur pikërisht atë ta kishte pritur. Një si gëzim, i brendshëm, i shfaqej në fytyrë, të vetmen pjesë që i dilte nga dera.
- Nuk mundem...s'di si!, po thoshte. - Si s'mundesh?! Eja, pra! Na jep dorën dhe eja! Ashtu bëri, e zgjati dorën, si dëshirë për të dalë por, kur duhej të kapërcente pragun, mbetej. Ulte kryet si të kishte frikë mos i përplasej te portiku, edhe pse në syrin e dy të tjerëve atje kishte së paku një pëllëmbë lartësi boshe deri atje lart. Vet ai, provoi të kthehej e të dilte brinjas, për të nxjerrë njërën shpatull në kuadratin e derës, kur atje mund të kalonin tri njerëz njëherësh, por ai, i vetëm mbetej në një si kurth merimange të padukshme. Për dy të tjerët do ishte e justifikueshme edhe sikur të mbanin ijet me duar nga e qeshura, por ai njeri po mbetej brenda. Mirësjellja elementare detyronte heshtje, madje më tepër. Edhe seriozitet. Absurde të pranoje kollaj se vërtet nuk dilte dot, por pa dyshim që nuk shtirej, përderisa ata të dy ia dëgjonin prekjen e supeve në faqet e derës dhe përplasjen e kokës në portikun e sipërm, teksa ai provonte të dilte. Pamja nisi të kthjellohej, por duke u veshur me qetësinë e një manteli të ftohtë.
Tek e fundit njeriu në hall qe pikërisht ai, asnjeri prej dy të tjerëve. E, megjithatë, në fytyrën e tij, jo të tyre, po derdhej një fashë drite që ia breroi kryet. Kot po donin ta nxirrnin prej andej, gjersa ndjehej tërë shqisash se ai sikur po bezdisej nga ngulmimi i tyre. Më në fund, ishte ai që u kërkoi ta linin, aty dhe të iknim.
- Mbase kështu është thënë për mua! Ikni pra! - Si të ikim?! E ti…këtu?! - Fatet, të shkruara...
Ç'të bënin? E panë që u tërhoq me hapa të qetë deri te tavolina e tij e punës, u ul, u çua përsëri, hoqi pardesynë si në një fillim dite pune, e vari në kremastar, shkoi e hapi sirtarët, nxori prej andej dosjet, I vendosi në tavolinë dhe u ulë në karrigen e tij. Nisi të shfletojë në to, si të kujtohej se në fund të fundit, puna të largonte nga hallet e kësaj dynjaje!
- Njoftoni nga shtëpia se sonte nuk do kthehem… “Sonte…”, po thoshte? Po nesër, si i bëhej?! Si do tu thoshin atyre në shtëpi, por edhe të tjerëve, mbase edhe atyre mijërave nga ku ishin ndarë ditë më parë, për të ardhur në këtë zyrë, si do t'u thuhej atyre? Nuk e bënë të madhe asaj nate por, të nesërmen, edhe ata të dy e patën të pamundur të hynin në zyrë. Nëse ai, I Pari I tyre, s’dilte dot prej andej, ata të dy nuk hynin dot!
S’mund të heshtnin më tej. Njoftuan, kudo. Erdhën, për të parë. Për t'u bindur se Ai kishte mbetur vërtet atje, brenda. Se nuk dilte dot. Dhe që, as ata të dy, askush tjetër, nuk hynte dot në atë Zyrë. Pra ishte shumë më shumë.
Nuk dukej, por ndjehej, merrej me mend, trupi i tij kishte marrë ca përmasa të tjera, të padukshme. Apo që ajri, pikërisht përqark asaj dere të asaj zyre, bymehej e ngrinte pikërisht kur ai bënte të dilte nëpër të. U mendua si zgjidhje prishja e formatit të drunjtë të derës, kornizës, por si të besohej si e suksesshme, përderisa askush nuk hynte dot atje.
Edhe më tepër, Ai u dëgjua teksa paralajmëroi se çdo përpjekje për të tjetërsuar këtë institucion të shenjtë, Krye-Zyrën, siç u shpreh ai, do kishte pasoja të paimagjinueshme. Jo vetëm për të, jo veç për atë Zyrë. “Për tërë vendin…”, saktësoi ai. Teksa tha këto, shfaqi një fytyrë të shprishur, kush e di ç'frymë e brendshme e shfaqte prej lënde tjetër, e rrëfente autoritar, në seriozitetin e paralajmërimit të bërë. Syve të tij, nuk u qëndrohej dot përballë.
Versioni tjetër, se mund të nxirrej…(edhe me dhunë, siç thuhej se vet Sokratin e kishin larguar me dhunë nga Sheshi i Demokracisë, Athinë) u quajt i nxituar. Asnjë arsye s’kishte pse të nxitoheshin. Në fund të fundit kishte qenë Sheshi I Tribunëve, përpara se të bëhej Sheshi i Popullit, që caktoi Zyrën.
Sheshi I Popullit qe mbushur. Prisnin lajmin më të fundit prej Andej. Nëpërmjet altoparlantëve, në lidhje të drejtpërdrejtë me zyrën ku kishte mbetur ngujuar Ai, mijërat brohoritën, kur dëgjuan zërin e tij. - E njoh dhe e pranoj fatin! Brohoritën sërish, për fjalët që vijuan. Pas kësaj, merret vesh, nuk u fol më për nxjerrjen e Tij prej Atje. “Mbase është edhe fati jonë!”, po thoshte e ngazëllyer turma. “Le të mbetet atje…”
Në temperatura të tilla, prej magme të thellësive të panjohura, gjendet gjithnjë dikush që ofron udhë të rralla. U tha, dhe u vendos: Zyra, krye-Zyra pra, të thirrej me emrin e tij. Le të punonte Ai, i vetëm në atë zyrë. Meqë do kishte kohë të mjaftueshme, të pa fund, le t’i këqyrte i vetëm, tërë dosjet. Do ishte vetëm, do duhej t’i mundësoheshin ca lojëra atje. Dhe mjek, do t’i ishte vetes.
Ishte rasti të merrej me mend se, në kohën kur të tjerët do shëtisnin me familjarët, miqtë e të afërmit e tyre, do kthenin ndonjë gotë verë në klubet e parqet e shumtë, pasi qenë gëzuar me fëmijët në lulishtet... E vetmja gjë që nisi të shqetësonte të tjerët, ditët më pas, ishte Jeta. Jetë-gjatësia e Tij…
Drita, sigurisht nuk do shuhej kurrë në dritaret e Zyrës së Tij. U vendos që ndërtesa ku ndodhej zyra, Zyra Numër Një, të thirrej me emrin e tij. Rrugët që çonin deri atje, sheshi përpara saj, morën edhe ato emrin e Tij. Se-kush e pa të udhës që edhe Sheshi I Popullit të merrte emrin e Tij, por ishte vet Ai që e flaku këtë pandehmë. Përçarëse. Megjithatë askush nuk u rrëfye i befasuar ditën kur tërë Qyteti u thirrë sipas Emrit të Tij…
Sheshi i Popullit, vazhdimisht mbledhur, i merrte të gjitha si porosi Fjalët e tij dhe më pastaj, pse jo: si urdhra të dashur. Ngaqë atje brenda ishin tërë dosjet, prej aty po bëhej përzgjedhja e emrave dhe emërimeve për tërë zyrat kudo. Prej Tij.
Edhe ca vizitorë, që vinin nga kush-e-di-ku-ndi i botës, edhe pse s’ditën kurrë-gjë për të, po shpreheshin: “Me siguri veti e përmasa mitike kjo që ndodh tek ju...Ndryshe, si mund të hynte Atje prej ku s’del dot?” Me kalimin e kohëve, për po këtë pyetje, ngaqë kurrgjë nuk njoftohej prej atje brenda, për tërë aty rrotull, po besohej se Ai, aty kishte qenë. Prej qëkuri!
