Manastiri Visoki Deçani është një nga monumentet kryesore për pakicën Serbe, shkruan "Express & Star".
Ndërmjetësimi italian ndihmoi në zgjidhjen e një mosmarrëveshjeje të gjatë midis qeverisë etnike shqiptare të Kosovësdhe pakicës serbe, duke lejuar një projekt rrugor që do të anashkalojë një manastir historik ortodoks të krishterë të renditur si një vend i rrezikuar nga Trashëgimia Botërore. Udhëheqësit ortodoksë serbë protestuan gjatë për punimet për të zgjeruar shumë një rrugë që pastron Manastirin e Shekullit 14 Visoki Deçani, një nga monumentet kryesore serbe të Kosovës. Ata argumentuan se ai shkel rregullat e mbrojtjes së vendit dhe se trafiku i madh duke përdorur rrugën për të hyrë në një vendpushim skijimi të planifikuar do të dëmtonte ndërtesat dhe mjediset e tyre natyrore.
Ata gjithashtu përmendën një seri sulmesh me granata kundër manastirit të nxitura nga urrejtja etnike pas luftës së Kosovës 1998-99.
Këto çuan që paqeruajtësit e drejtuar nga NATO të mbeten të vendosur përgjithmonë për të ruajtur kompleksin, i vendosur rreth 60 milje në perëndim të kryeqytetit, Prishtinës.
Marrëveshja e rënë dakord të enjten do të lejojë ndërtimin e një rruge të re që anashkalon vendin e Trashëgimisë Botërore të Unesco dhe të çon në vendpushimin dhe në Malin e Zi fqinj. Rruga ekzistuese, e zgjeruar do të mbetet, por pritet të zëvendësohet kryesisht nga e reja. Ambasadori i Italisë në Kosovë, Nicola Orlando dhe kreu i forcës paqeruajtëse të Kfor, gjeneralmajor italian Michele Risi, ndërmjetësuan marrëveshjen.
Një zyrtar i përfshirë në bisedime tha se kostoja e projektit të bajpasit ishte e paqartë por ka të ngjarë të mbulohej nga Bashkimi Evropian.
"Një marrëveshje e tillë dëshmon se Republika e Kosovës është një vend i barazisë, lirisë dhe të drejtave që respektohen dhe mbrohen në mënyrë të ngjashme për të gjithë", tha kryeministri kosovar Avdullah Hoti, i cili ishte gjithashtu i përfshirë në bisedime, në një deklaratë.
Murgu Sava Janjic nga manastiri Visoki Deçani tha në Twitter se "marrëveshja do të mbrojë manastirin nga ndërtimi i rrugës ndërkombëtare, e cila do të kalojë përmes një bajpasi dhe në këmbim do të mundësojë rehabilitimin e rrugës ekzistuese… për përdorim lokal". Ministria e Jashtme e Kosovës gjithashtu e përshëndeti marrëveshjen, duke thënë në një deklaratë se rruga është "me rëndësi strategjike për të gjithë shqiptarët, lehtëson lëvizjen e lirë të njerëzve dhe mallrave dhe gjithashtu do të jetë tërheqëse për zhvillimin e turizmit".
Serbët janë pakica më e madhe etnike në Kosovë, megjithëse numri i tyre është ulur pas luftës kur një shtypje serbe ndaj separatistëve etnikë shqiptarë çoi në vdekjen e më shumë se 10,000 njerëzve, kryesisht shqiptarë etnikë.
Ndërhyrja e NATO-s e detyroi Serbinë të tërhiqej nga provinca Serbët dhe kisha Serbe konsiderojnë zemrën e tyre historike dhe kulturore - që përmban qindra manastire dhe kisha të Ortodokse Serbe që datojnë që nga kohërat mesjetare.
Kosova shpalli pavarësinë nga Serbia në 2008, një veprim që Beogradi nuk e njeh. Kosova dhe Serbia kanë qenë në bisedime të negociuara me BE, që përfshinin çështjen e rrugës së Deçanit, që nga viti 2011 por pak nga marrëveshjet e nënshkruara janë zbatuar. Manastiri Visoki Deçani u themelua nga mbreti serb Saint Stefan Decanski, i cili u varros atje pasi u vra nga pasuesit e djalit të tij. Ai ndërthur stilet arkitektonike perëndimore dhe lindore dhe është zbukuruar me afreske. Gjatë luftës 1998-99 strehoi civilë.
