Jemi këndej, jemi andej… jemi gjithkund…, po aq dhe askund. Jemi në një fund, si fillim i një fundi. Një fund. Ky fund, edhe në këtë fund, na shfaqet si një fillim. Një fillim që nget edhe fundin, edhe fillimin e vet. Dhe ndjehet herë i qetë, herë trazavaç, herë filozofik, herë në të vetë, gjuan me qytën e fjalës dhe shpotitë me breshëri frazeologjizmash, madje edhe shpoton, madje edhe shpon me një heshtë të mprehur mirë në fondet e tij të pashkruara të historisë .., madje, madje edhe me matrapikë, që vjen nga vetë muzgu i errët e përditësë.
Në këtë qasje ujësohet. Loton: “Në frazeologjizëm nuk ka presje. Në fjali nuk ka pikë”. E gjithë prurja e tij në këtë fund dhe në këtë fillim të këtij fundi është një errësirë. Të padielltë! Të pafat në kapjen dhe rrokjen e Hises së duhur të Diellit. Ia fal edhe vetë lotët muzgut që lind dhe vdes në errësirë.
Dhe Ai afrohet në heshtjen e tij tumirëse të bëjë të urtin: “Edhe unë ua fal more bir!” Unë ia fal hisen time të Diellit, madje ia lus dhe Adem Istrefit, prej andej nga është përmendore letrare, t’ia sakrifikojë edhe hisen e tij të Diellit, atë hise që e braktisi fare, edhe zyrambajtësi i lodhshëm, edhe shkronjërenditësi i sotëm.
Por ai si Ai, si politikani, zyrtari, si shkronjëtari, dëshirron gjithnjë, vetëm hesapin e tij. Dëshiron të mbetet në errësirrë. Dhe ai e di…
Errësira vendoset shpejt pas perëndimit të diellit. Një veprim i tillë e kthen botën të bëhet një vend më i ftohtë, edhe pse duket paksa më i butë, që shpirtrat e lodhur të pushojnë.
Dhe Ai e di atje tutje cingërimën e syve në errësirën e ardhur prej tyre…
Përfundon një cikël tjetër. Ri-ikën edhe një natë. Fshihet në errësirën e saj edhe ajo natë, e cila supozohet të jetë e mbuluar me yje. Mes atyre yjeve, që lahen në Galaktikë me madhështinë dhe dritën e tyre. Errësirat nuk janë askund.
Dhe Ai e di… Errësirat edhe paqtohen në të tyren, gjithnjë sjellin vetëm rrëmujë. Erësirrat trazojnë mendje, trazojnë ëndrra. Mbi të gjitha, përveç rrëmujës e cila vjen dashur e pa dashur, errësira vjen e ulërin, sjell erën, sjell vetë botën në këtë fjali të papiktë në trishtim.
Gjuha në një fund. Gjuha në një errësirë. Gjuha në këtë ndryshim. Morfologjia e trishtë. Sintaksa e fundit e ndryshimit. Po aq edhe zhurma e saj e zhurmshme në këtë fund pa fillin e fillimit.
Dhe Ai e di… Duke mos dashur të humbasë shkëlqimin dhe lustrimin e tyre, pasionin dhe energjinë, ia kthen sytë përsëri me pa-vetëdije rrjetit tëposhtë nën hije me Yje. Një stilolaps i lodhur duke regjistruar këto ngjarje rrëmbehet me hakatarin e tij, tastierën, që goditet nga gishta të padukshëm në errësirë. Ndodh kështu, sepse, hedhja e fjalëve të mangëta në letër, që shprishen nga formatimi i kësaj makenierie të shkencës, “ë”-të dhe “ç”-të nuk do të bënte drejtësi.
Kujtime të hidhura Kujtime të pavdekshme nën këto faqe.
Dhe Ai e di…, nuk humben në asnjë mënyrë, edhe pas nisjes, në errësirë, atje tej duke lënë kokën pas për Hisen e (pa)lëshuar të Diellit.
Duke shpresuar të ndezë një dritë për ata që kërkojnë t’i lexojnë ato ndjesi në atë roman të shkruar ngeshëm, dhe duke rilexuar “Lëshoma hisen e diellit”, sytë u ndjenë të qajnë, dhe leximi u përdrit… A e kishin fajin sytë?
Deri në fund, fillon një cikël krejt i ri. Dhe agimi sjell dritën. Dhe drita e zbut paksa erën. Për këtë me leximin e dritës në errësirë e bëj të pavlefshme humnerën. E ndjej të kem lexuar në këtë errësirë ziliqare, “Net Kosovare” dhe në tërësi alla-shqiptare, por edhe “Mëngjesi i së nesërmes”…
Le ta supozojmë se është fillimi i ri i një fundi, që priste me kohë fillimim, jo vetëm të një dielli, të një drite, edhe të kësaj Dite.
Le të kemi më shumë Diell ... edhe për letrat shqipe. Eh, lexime të arta në sofat sedefi, të falenderohem nga thellësia e zemrës, Adem Istrefi.
